Abbasi Döneminde Grekçeden Arapçaya çevrilmiş müzik aletleri ile ilgili üç risalenin tercümesi ve incelenmesi
A translation and study of three treatises on musical instruments, translated from greek into Arabic in The Abbasid Period
- Tez No: 646721
- Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA BİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilim ve Teknoloji, Tarih, Science and Technology, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilim Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bilim Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu tezde ele aldığımız Müzik aletlerine ilişkin üç risale, Abbasi dönemindeki çeviri hareketinin ilk meyvelerinden biridir. Beytülhikme döneminde bilinmeyen bir çevirmen tarafından tercüme edilen bu risalelerin Yunanca metinleri henüz bulunamamıştır. Mütercim, risalelerin Grekçe orijinallerinin yazarı olarak مورسطس (Mūr-s-ṭ-s) adını vermektedir. Yazarın ismini“Moritos”ve“Muristos”şeklinde okuyan araştırmacılar olsa da Grekçede isim olarak hiçbir anlam ifade etmeyen bu transkriptin, kullanılmamasının daha doğru olacağını düşünerek Arapça yazılışını kullanmayı tercih ettik. Grekçeleri günümüze kadar ulaşmayan Antik Yunan'a ait kimi eserlerin Arapça tercümeleri sayesinde Dünya kültür hayatında yer alması büyük önemi haizdir. İşte tezimizde ele aldığımız risaleler, bu kabil eserlerden olup, bir kat daha önem kazanmaktadır. Ayrıca bu risalelerde konu edinilen, org, organ ve orgonum diye isimlendirilen hava ile çalışan aletin İslam Medeniyeti'nin ilk dönemlerinde tanıtılmasını sağlamıştır. Daha sonra bu risaleler, İslam'da müzik ve müzik aletleri konusunda özgün çalışma yapılmasında da önayak olmuştur. Abbasi döneminin önemli tercümanları tarafından çevrilen مورسطس Risaleleri ve orgu sürekli anılmıştır. 19. Asırdan itibaren Batılı oryantalistler, مورسطس 'un risaleleri ile ilgilenmiş ve özellikle Müslümanların org konusundaki çalışmaları hakkında çok önemli incelemeler yapmışlardır. مورسطس risaleleri hakkında bildiğimiz kadarıyla Türkçe bir inceleme ya da çeviri bulunmamaktadır. İslam bilim tarihinde özellikle müzik konusunda çok sayıda çalışma olmadığını da gözönünde bulundurarak tezimizde, مورسطس risalelerini Türkçeye çevirerek, metnin anlaşılmasına yönelik sadeleştirme ve teknik açıklamalar getirmeye çalışılarak İslam bilim tarihide yeni bir araştırma alanı oluşturmaya gayret ettik. Anahtar kelimerler: مورسطس (Mūr-s-ṭ-s), org, müzik tarihi, bilim tarihi, Abbasiler, Beytülhikme.
Özet (Çeviri)
The three treatises on musical instruments discussed in this thesis are one of the first fruits of the translation movement in the Abbasid period. The fact that the Greek text of these treatises, which were translated by an unknown translator during the period of Bayt al-Hikma“The House of Wisdom”, have not been found yet. The translator calls مورسط س (Mūrsṭs) as the author of the Greek originals of the treatises. Although there are researchers who read the author's name as“Moritos”and“Muristos”, so considering that this transcript has no meaning as a name in Greek, we preferred to use the Arabic spelling. It is of great importance that some works belonging to Ancient Greece, whose Greek texts did not survive until today, have a place in the world cultural life thanks to their Arabic translations. In fact the treatises we have dealt with in our thesis are among such works, so they have become more important. In addition, these treatises introduced the air-operated instrument called organ, organ and orgonum, which was the subject of these treatises, in the early periods of Islamic Civilization. Later, these treatises have also led to original works on music and musical instruments in Islam. The treatises of مورسط س and organ, translated by important translators of the Abbasid period, were constantly commemorated. Since the 19th century, Western orientalists have dealt with the treatises of مورسط س and have made very important studies, especially about the work of Muslims on organ. As far as we know about مورسط س treatises, there is no Turkish study or translation. Considering that there is not a large number of studies in the history of Islamic science especially in music, In our thesis, we tried to create a new research field in Islamic history of science by translating مورسطس treatises into Turkish and trying to bring simplification and technical explanations to make more understanding of the text. Keywords; Mūrsṭs, organ, history of music, history of science, the Abbasids, the House of Wisdom (Bayt al-Hikma).
Benzer Tezler
- Abbâsî Döneminde öne çıkan isyan hareketlerinin Arap şiirine yansıması
شعر الثورات السياسية وتأثيرها على الأدب العربي / The reflection of the prominent rebel movements in the Abbasid era on Arabic poetry
HAMZA ELYASİNO
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FETULLAH YENER
- Abbasi Döneminde Hint Okyanusu ticareti
Indian Ocean trade in the Abbasid Period
AHMED KHIDER ELZAIN BABIKER
- Abbasi Döneminde zenci hareketi (255-270/869-883)
Negro movement during time of Abbasios
ABDULLAH SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA FAYDA
- Abbasi Döneminde hükümet sistemi ve halifelik
The system of government and the caliphate in the Abbasid era
FARAH HATIM MOHAMMED AL-HASNAWI
- Bâbek İsyanı ve Abbâsîler açısından sonuçları
Babak rebellion and its results from the perspective of Abbasids
HOULIH MEHDI ZAIN ALABDEN
