Harran Ovası ve yakın çevresinin jeomorfolojisi
Geomorphology of Harran Plain and close vicinity
- Tez No: 647281
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HURŞİT YETMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 132
Özet
Harran Ovası Güneydoğu Anadolu Bölgesi sınırları içerisinde Şanlıurfa İlinde yer almaktadır. Çalışma sahasının kuzeyi Germüş Platosu, batısı Fatik Platosu ve doğu kesimi Tektek Platosu ile çevrilidir. Güneyde ise ova Suriye sınırına kadar uzanmaktadır. Harran Ovası Arap-Anadolu levhalarının Orta Miyosen'de çarpışmaları sonrasında, Arap levhası üzerinde gelişen kabuk kısalması ve kuzey-güney yönlü sıkışmaya bağlı olarak ortaya çıkan doğu-batı yönlü gerilmeyle, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin güneyinde oluşmuş tektonik yapıların en belirgin olanıdır. Grabeni doğu ve batıdan sınırlandıran faylar, grabenin kuzey kısmında oldukça belirginken güneye doğru gidildikçe dikliklerini yitirip silikleşirler. Ova tabanında çok sayıda kuzey güney yönlü fay bulunmaktadır. Araştırmada farklı teknik yöntemler kullanılarak araziye ait veriler ve bilgiler ışığında Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak haritalar oluşturulmuştur. Harran Ovası ve yakın çevresinin yapısı üzerinde iç-dış etken ve süreçlerin oluşturmuş olduğu şekillerin özellikleri jeomorfoloji ilke ve prensiplerine bağlı kalınarak ele alınmıştır. Öncelikle çalışma sahasının doğal ortam özellikleri genel olarak açıklanmaya çalışılmıştır, daha sonra jeolojik ve jeomorfolojik özelliklerine değinilmiştir. Harran Ovası ve yakın çevresine baktığımızda Jeomorfolojik özellikler bakımından çok karmaşık bir yapıya sahip değildir, genel olarak platoluk alanlar, plato yamaçları ve ova tabanı görülen ana morfolojik şekillerdir. Çalışma alanı jeolojik özelliklere baktığımızda, Eosen yaşlı kireçtaşları ile kaplı olan ova tabanı Kuvaterner yaşlı alüvyal malzeme ile örtülmektedir. Platoluk alanlar ise genelde Eosen-Paleosen ve Miyosen yaşlı kireçtaşı ile kaplıdır. Harran Ovası'nın batısında, Germüş Platosunun kuzey kesimleri ve doğuda Tektek Platosunun kuzey kesimleri genel olarak erken Miyosene ait neritik kireçtaşları ve kısmen de Paleojen yaşlı killi kireçtaşları ile kaplanmıştır. Sahanın ana morfolojik birimlerinin oluşumunda etkili olan güneydeki bindirmeler, bu dönemden sonra yerini sol yanal doğrultu atımlı faylara bırakmıştır. Bu sol yanal atımlı faylanmalara bağlı olarak Karacadağ'ın da oluşum mekanizmasını tetikleyen kuzey güney yönlü ayrılma fayları bölgede oluşmaya başlamıştır. Araştırma sahasında yükselti fazla olmadığından ve ekvatora yakınlığından dolayı sıcak ve kurak bir iklim görülmektedir. İklimim kurak olmasından ve yağışların buna bağlı olarak az olmasından dolayı bitki örtüsü ve sürekli akarsular bakımından fakir bir alandır.
Özet (Çeviri)
Harran Plain is located in Sanliurfa province within the boundaries of Southeastern Anatolia. The research field is surrounded by Germüş Plateau in the north, and Fatik Plateau in the west and Tektek Plateau in the east, extending into Syrian border in the south. Harran Plain is the most visible tectonic form in the south of Southeastern Anatolia that emerged out of east-west stress resulting from previous crustal shortening and the north-south compaction appearing on the Arabian plate after the collision of Arabian and Anatolian plates during the Middle Miocene. The faults which confine the graben on the east and west lose their vertical position and become indistinguishable further into the south while being quite visible on north side of the graben. There are many faults that extend into north and south in the plain base. In the present research, maps were created through different technical methods using Geographical Information System (GIS) in the light of the information and data on this piece of land. The features of the forms resulting from internal and external factors and processes in the structure of Harran Plain and close vicinity are evaluated by adhering to the principles and rules of geomorphology. First, the natural environmental features of research field are outlined. This is followed by a mention of the geological and geomorphological features. Harran Plain and close vicinity cannot be described as too complicated in terms of geomorphological features, and the main morphological forms are usually plateau fields, plateau slopes and plain base. With regards to geological features of the research field, the plain base is covered with limestone from Eocene epoch and wrapped with alluvial materials from Quaternary epoch on the top. The plateau zones on the other hand are mostly covered with limestone from Eocene-Paleocene and Miocene epochs. Northern parts of Germüş Plateau facing the west side of Harran Plain, and northern parts of Tektek Plateau on the east are typically covered with neritic limestone from Miocene epoch and partly argillaceous limestone from Paleocene epoch. The thrusts in the east which played a part in appearance of main morphological units of the field then disappeared to give rise to left lateral strike-slip faults. These faults initiated the formation of north-south facing separation faults in the zone, triggering also the formation mechanism of Karacadag. The research field is characterized by a hot and arid climate due to low altitude and closeness to the equator. The field is poor in terms of flora and continuous streams due to arid climate and hence scarce precipitation.
Benzer Tezler
- Harran Ovası ve yakın çevresinin coğrafi etüdü ve planlaması
Başlık çevirisi yok
MEHMET SAİT ŞAHİNALP
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiCoğrafya Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SELÇUK BİRİCİK
- Edremit-Burhaniye Ovası ve yakın çevresinin beşeri ve iktisadi coğrafyası üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA MUTLUER
- Sinop sahil şeridinin turizm-rekreasyon olanaklarının saptanması turistik ve rekreatif gelişmelerin çevre ile etkileşiminin irdelenmesi
Finding out the possibilities for tourism and recreation along the Sinop coastal strip exploring the interaction between development in tourism recreation and environment
DİCLE OĞUZ
- Yarı kurak - kurak bir bölgenin yeraltı suyundan elektrokoagülasyon yöntemi ile florür, nitrat ve arsenik gideriminin araştırılması
Investigation of the removal of fluoride, nitrate and arsenic from groundwater in a semi arid - arid region by electrocoagulation method
BENAN YAZICI KARABULUT
Doktora
Türkçe
2022
Çevre MühendisliğiHarran ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DİLEK ATASOY
PROF. DR. ORHAN TANER CAN
- Kentsel saçaklanmanın tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına etkileri: Şanlıurfa ili örneği
Effects of urban sprawl on misuse of agricultural lands: The example of Şanlıurfa province
İSA FIRATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiHarran ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ REMZİYE ÖZEL