Şanlıurfa'da bulunan Harran kalesinin taşlarında meydana gelen bozunmaların tespiti
Determination of deteriorations of the stones of the Harran castle in Sanliurfa
- Tez No: 648934
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ŞEBNEM KULOĞLU YÜKSEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mühendislik Bilimleri, İnşaat Mühendisliği, Mining Engineering and Mining, Engineering Sciences, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Şanlıurfa ili Türkiye'de birçok tarihi esere ev sahipliği yapmaktadır. Bu eserlerden en önemlilerinden biri Harran ilçesinde bulunan Harran Kalesi'dir. Harran Kalesi M.Ö. 14. yy. 'da yapılmaya başlanmış ve M.S. 8. yy.' da son şeklini almış kale-saray yapısıdır. Harran'ın güneydoğusunda surlara bitişik olarak inşa edilen kale 130x90 m boyutlarında 3 katlı 150 odalı bir yapıdır. Kalenin büyük bir bölümü kireçtaşından olsa da kaledeki bazı odalarda tuğla ve bazalta da rastlanmıştır. Kalede kullanılan kireçtaşı biyolojik kökenli sedimenter bir doğal taş olup tarihi yapılarda en çok görülen doğal taşlardandır. Kireçtaşı doğada genel olarak beyaz, sarı, gri ve kahverengi olarak bulunan gözenekliliği ve geçirimliliği yüksek bir doğal taştır. Her doğal taşta olduğu gibi yapılarda bulunan kireçtaşları da zamanla fiziksel, kimyasal ve biyolojik bozunmalara maruz kalmaktadır. Bu bozunmalar taşların, dolayısıyla yapıların fiziksel ve mekanik yapılarını zayıflatmaktadır. Bu çalışmada Harran Kalesi'nin taşlarında meydana gelen bozunmaların ve zayıflamaların belirlenmesi amaçlanmış, bu amaç doğrultusunda kaleden taş örnekleri alınmış, bu örnekler kılcal yolla su emme, atmosfer basıncı altında su emme, donma-çözünme dayanımı, tek eksenli basınç dayanımı, ultrases geçiş hızı deneyi, gerçek yoğunluk, görünür yoğunluk, toplam ve açık gözeneklilik deneyi, XRF analizi ve spektrofotometre ile renk analizi testlerine tabi tutulmuşlardır. Bu testlerden alınan veriler daha önce yapılmış benzer çalışmalarda çıkan sonuçlarla kıyaslanmıştır. Harran Kalesi taşlarının uğradığı fiziksel, kimyasal ve biyolojik bozunmalar sonucunda fiziksel ve mekanik özelliklerinin zayıfladığı tespit edilmiş, kalede şu anda yapılan ve ileriki dönemlerde yapılacak restorasyon ve koruma çalışmalarında bu sonuçların dikkate alınması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
Sanliurfa province is home to many historical heritages in Turkey. One of the most important of these is Harran Castle in Harran district. Harran Castles is a castle-palace complex that was started to be built in 14th century BC and took its final form in the 8th century. The castle, built adjacent to the walls in the southeast of Harran, is a 130x90 m irregular rectangular shaped, 3-storey high building with 150 rooms. Although a large part of the castle is made of limestone, basalt and brick can also be found in some rooms of the castle. Limestone used in the castle is a sedimentary natural stone of biological origin and is one of the most commonly used natural stones in historical buildings. Limestone is a natural stone with high porosity and permeability, which is generally found in white, yellow, gray and brown in nature. As with any natural stone, limestones in the structures are exposed to physical, chemical and biological weathering over time. Weathering weakens the physical and mechanical properties of stones and hence structures. In this study, it was aimed to determine the degradation and weakening of the stones of Harran Castle and stone samples were taken from the castle for this purpose were subjected to determination of water absorption coefficient by capillarity test, determination of water absorption at atmospheric pressure test, freeze-thaw resistance test, uniaxial compressive strength test, sound transition speed test, real density, apparent density, total and open porosity test, XRF analysis and color analysis test with spectrophotometer. The data from these tests were compared to the results from similar studies conducted earlier. It has been determined that the physical and mechanical properties of Harran Castle stones have been weakened as a result of the physical, chemical and biological weathering and it has been suggested that these results should be taken into consideration in the current and future restoration and preservation works.
Benzer Tezler
- Şanlıurfa'nın tarihi alanlarının ödeme istekliliği yöntemi kullanılarak ekonomik değerlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A study on the determination of economic values of Şanliurfa's historical areas by using willingness to pay method
ALİ RIZA MANCI
- GAP'ın faydaları, zararları ve bu zararların giderilmesi
The Useful and harmful effects of the GAP (Soutgeastern Anatolia Project) and elimination of these harmful effects
EFRAİM YAKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
EkonomiDicle ÜniversitesiMaliye ve Ekonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ SEZER
- Şanlıurfa, Bozova büyük ve küçük göllerinin su kalitesinin zamanla değişiminin değerlendirilmesi
Evaluation of the change of water quality of Sanliurfa, Bozovalarge and small lakes over time
BÜŞRA KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Çevre MühendisliğiHarran ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ASLAN
- Bazı kamu kuruluşlarında iç hava kalitesinin araştırılması
Investigation of indoor air quality in some public instituions
KEMALETTİN PARMAKSIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Çevre MühendisliğiHarran ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET İRFAN YEŞİLNACAR
- Şanlıurfa il merkezindeki eczane çalışanlarında inhaler ilaçların kullanımı ile ilgili bilgi ve beceri düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the knowledge and skill levels for the use of inhaler drugs in pharmacy employees in city center of Şanliurfa
DİDEM İMAMOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eczacılık ve FarmakolojiHarran ÜniversitesiTıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA YILMAZ