Türkiye'de devlet olgusu etrafında yoğunlaşan siyaset: 'Liberal' söylemsel koalisyonun devlet'de değişim taleplerinin yeni kurumsalcı devlet kuramları üzerinden değerlendirmesi (1989-1997)
Politics getting concentrated on the state: Evaluation of the liberal discursive coalition's demands of institutional change on the state, through new institutionalist state theories (1989-1997)
- Tez No: 649619
- Danışmanlar: PROF. DR. NURAY BOZBORA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Bu tez çalışmasında soru ve konu tespiti, 2000'lerin ilk on yılında devlet olgusu ve kavramı etrafında yoğunlaşan siyaset üzerinden yapıldı. Yine bu dönemde özellikle devlet kimliğini tanımlama yönelimli kavramlar popülerlik kazanmıştı; Yeni Osmanlıcılık, ikinci cumhuriyetçilik, Avrasyacılık, ulusalcılık, vs. İlk iki kavramın çıkış noktasının, 1990'lı yılların başı olması sebebiyle bu on yılın özellikle ilk yarısı üzerinde yoğunlaşıldı. Kavramları üreten aktörlerin, 1980 öncesi sağ ve sol cenah siyasetlerden gelerek liberal değerlerde buluşmaları, Özal siyasetini farkı seviyelerde de olsa olumlamaları ve devlette kurumsal değişim talep etmeleri, çalışmanın kuramsal ve kavramsal çerçevelerinin devlet-merkezci siyaset analizi üzerinden yapılandırılmasının nedeni oldu. Öncelikle, aktörlerin devlette felsefi düzeyde kurumsal değişim taleplerinin değerlendirilebilmesi için yeni kurumsalcı devlet kuramları ve özellikle de söylemselci (ya da inşacı) alt alana başvuruldu. Diğer yeni kurumsalcı alt alanlar, özellikle de tarihselcilik, ile de devletin süreklilik direnci anlaşılmaya çalışıldı. Eleştirilen ve ulaşılmak istenen devleti tanımlamak için de Metin Heper'e referansla aşkıncılık ve araçsalcılık kavramlarına başvuruldu. Heper de, bu kavramları, Türkiye'de devlet geleneğini incelediği çalışmasında, 1960'ların sonundan itibaren yeniden gelişmeye başlayan devlet-merkezci literatür üzerinden geliştirmişti. Çalışmanın ilk bölümünde kavramsal ve kuramsal çerçeveler ilişkilendirilmeye ve bütünleştirilmeye çalışıldı. Çalışmanın ikinci bölümünde, 1980'leri özellikle de, neo-liberal ve neo-muhafazakar dönüşümü etkileyen şartlar ve oluşumlar üzerinde duruldu. Üçüncü bölümde ise, pivot ve ikonik aktör olarak tanımlanan Özal'ın siyasetinin etrafında toplanan yeniden inşacı söylemsel koalisyonu oluşturan aktörlerin fikir ve söylemleri değerlendirmeye alındı. İçerik analizi yöntemiyle, aktörlerin kurumsal değişim taleplerine yönelik söylemleri aşkıncılık, araçsalcılık, devlet geleneği ve siyasal kültür kavramları üzerinden değerlendirildi. Azımsanamayacak bir kısmı akademiden gelen, fakat önemli bir çoğunluğu da, fikir-söylem iletişimlerini medya üzerinden kuran aktörlerin, soğuk savaşın bitiminde, Türkiye siyaseti için tarihi hızlandırma öncelemeleriyle/telaşıyla değerlendirme ve üretimlerini çoğunlukla jurnalistik bir düşünce-dil aralığında tuttukları tespit edildi. Günün sonunda, liberallerin, devlet olgusunu, devlet geleneği ve onun yataklarında oluşan siyasal kültür bağlamlarında ele alamadıkları, aşkıncılık ve araçsalcılık kavramlarının içlerini yeterince dolduramadıkları görüldü.
Özet (Çeviri)
In the present dissertation study, the question and the subject were determined based on the politics, which focused on the phenomenon and concept of the state in the first decade of the 2000s. During this period, concepts oriented towards defining the state identity gained increasing popularity: Neo-Ottomanism, Second Republicanism, Eurasianism, Nationalism, etc. Since the origin of the first two concepts goes back to the early 1990s, the focus was set especially on the first half of this decade. The fact that the actors who produced the concepts and were from right and left-wing politics before 1980, found a compromise in liberal values, affirmed Özal's politics, albeit at different levels, and demanded institutional change within the state, were the reasons for the structuring of the theoretical and conceptual frameworks of the study based on state-centered political analysis. First of all, new institutionalist state theories and particularly the discursive (or constructivist) subfield were used to evaluate the demands of the actors for institutional change within the state at the philosophical level. The continuity resistance of the state was tried to be comprehended with the new institutionalist subfields, especially historicism. In order to define the state that was criticized and desired to be reached, the concepts of transcendentalism and instrumentalism were used with reference to Metin Heper. Heper had developed these concepts in his study, in which he reviewed the state tradition in Turkey, based on the state-centered literature that got re-developed beginning at the end of the 1960s. In the first part of the study, the conceptual and theoretical frameworks were tried to be associated and integrated. In the second part of the study, the conditions and formations that affected the neo-liberal and neo-conservative transformation in the 1980s were emphasized. In the third part, the ideas and discourses of the actors forming the reconstructive discursive coalition gathered around Özal's politics, which has been defined as the pivot and iconic actor, were evaluated. With the method of content analysis, the discourses of the actors regarding the demands of institutional change were evaluated based on the concepts of transcendentalism, instrumentalism, state tradition and political culture. It has been determined that actors, a substantial part of which came from the academy, but a significant majority of them establishing their opinion-discourse communication through the media, kept their evaluation and production mostly within a journalistic thought-language range due to their prioritization/haste to expedite the history for Turkish politics after the end of the cold war. At the end of the day, it was seen that liberals could not deal with the phenomenon of the state in the contexts of the state tradition and the political culture that emerged out of this tradition, and could not“fill”the concepts of transcendentalism and instrumentalism.
Benzer Tezler
- Türk-İslam siyaset düşüncesinde devlet ve egemenlik
State and sovereignty in Turkish-Islamic political thought
SERCAN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT AKÇAKAYA
- Şehitlik ve Türkiye'de militarizmin yeniden üretimi: 1990-1999
Martyrdom and reproduction of the militarism in Turkey: 1990-1999
ŞAFAK AYKAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İSMET AKÇA
- Türkiye'nin tanıtım filmlerinde ulusal kimlik anlatısı
Narrative of national identity in the publicity films of Turkey
SERPİL AYDOS
Doktora
Türkçe
2009
İletişim BilimleriAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ÇAPLI
- Ulus-devlet yurttaşlığından küresel yurttaşlığa Türkiye'de yurttaşlık olgusu
From nation-state citizenship to global citizenship the citizenship issue in Turkey
MEHMET GÜNGÖR