Kazak Türkçesinin at koşum takımlarıyla ilgili söz varlığı -tarihî karşılaştırmalı bir inceleme-
The vocabulary related to horse harnesses in Kazakh language -a historical and comparative study-
- Tez No: 649620
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLCAN ÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 437
Özet
Bu araştırmada on beş ciltlik Qazaq Ädebiy Tiliniñ Sözdigi başta olmak üzere Kazakçanın temel sözlükleri taranarak Kazakça at koşum takımlarıyla ilgili söz varlığı tespit edilmiştir. Bu sözler Türkiye Türkçesine aktarılarak anlam bilgisi, ses bilgisi, şekil bilgisi ve köken bilgisi bakımlarından art zamanlı ve eş zamanlı yöntemlerle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Tematik olarak tasnif edilen Kazakçanın at koşum takımlarıyla ilgili söz varlığı Eski Türkçe, Harezm, Kıpçak, Çağatay Türkçesi dönemleriyle ve modern Kıpçak lehçeleriyle karşılaştırılmıştır. Tanımı verilen kavramlar sosyo-kültürel açıdan da ele alınıp değerlendirilmiştir. İncelenen sözlerle ilgili etimolojik açıklamalarda Türk dilinin etimoloji sözlüklerinin yanı sıra o kavramla ilgili yazılmış etimoloji makalelerinden de yararlanılmıştır. Kazakçanın at koşum takımlarıyla ilgili söz varlığının zenginliği, göçebe hayat tarzının ve bozkır kültürünün bir tezahürü olarak değerlendirilebilir.
Özet (Çeviri)
In this doctoral dissertation, primarily the Kazakh dictionary of fifteen volume, Qazaq Ädebiy Tiliniñ Sözdigi, and the other dictionaries of Kazakh language were scanned, hence the vocabulary about horse harnesses in Kazakh was determined. These words were translated into Turkish and analyzed comparatively in terms of semantics, phonetics, morphology and etymology by using diachronic and syncronic methods. The vocabulary related to horse harnesses of Kazakh language classified as thematically has been compared with the periods of Old Turkic, Kharezmian Turkic, Kipchak, Chagatay and modern Kipchak dialects. The defined concepts are also considered and evaluated in socio-cultural terms. Etymological dictionaries of the Turkic language as well as etymology articles written on that concept were used in the etymological explanations about the words examined. The richness of Kazakh language vocabulary about horse harnesses can be considered as a manifestation of the nomadic lifestyle and steppe culture.
Benzer Tezler
- Galimcan Gıylman'ın 'Sabantuy' adlı derlemesinin gramer incelemesi
Başlık çevirisi yok
SERPİL İZCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHDİ ERGÜZEL
- Spandiyar Köbeyulı'nın 'Kalın Mal' adlı romanında sıfat fiiller ve zarf fiiller
Adjective and adverb verbs in Spandiyar Köbeyuli's novel 'Kalın Mal'
EBRU ERZURUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Kazak Türkçesinde evlilikle ilgili söz varlığı -Karahanlı Türkçesi ve Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalı-
Vocabulary about wedding in Kazakh Turkish -Comparison with the Karakhanid Turkish and Turkey Turkish-
SİBEL AŞKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NERGİS BİRAY
- Kazak şair Mukağali Makatayev'in şiir dili ('Ömir-Özen' bağlamında dil incelemesi)
The language of the Kazakh poet Mukagali Makatayev (linguistic research in the context of 'Omir-Ozen')
KAMILA YUNUSSOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KENAN ACAR
- Kazak Türkçesi ve Türkiye Türkçesindeki ortak köklü Türkçe kelimeler
Başlık çevirisi yok
FİRDEVS SENEM GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ TAN
- Ahmet Baytursinov 'Edebiyat Tanıtkış' (Dil İncelemesi-Metin-Dizin)
Ahmet Baytursinov 'Edebiyet Tanıtkış' (Language Analysis-Text-Index)
HİLAL ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN EFENDİOĞLU