XVIII. yüzyıl Osmanlı siyasi ve sosyal örgüsünde bir devlet adamı biyografisi: Hekimoğlu Ali Paşa (1689-1758)
Biography of a state man in the 18th century Ottoman political and social context: Hekimoglu Ali Pasha (1689-1758)
- Tez No: 651557
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL BEYDİLLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyografi, Tarih, Biography, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 821
Özet
Bu tez XVIII. yüzyıl Osmanlı tarihinin önemli simalarından, iki padişaha toplamda üç defa sadrazamlık yapmış Hekimoğlu Ali Paşa'nın siyasî kariyerine, çevresine ve kurduğu paşa kapısına odaklanan bir tarihsel biyografi çalışmasıdır. Devlet, toplum, siyaset ve iktisat ve kültürün şekillendirici unsuru haline gelen, geniş kapı sahibi, bürokratik ve askerî kurumların içinden çıkıp bağımsız olarak kariyerini oluşturmuş, geniş maddi kaynaklara sahip, XVIII. yüzyıla has sadrazamların kapsamlı biyografilerinin yazılması bu yüzyılın Osmanlı tarihinin çerçevesini çizmek için gereklidir. Bu temelde, Hekimoğlu Ali Paşa'nın hayat hikayesiyle, onun toplumsal rolü, saray, bürokrasi, ulema ve askerîye ile olan ilişkisi ve uyguladığı siyasetler konu edilmiş, devrin bu önde gelen simasının gözünden birçok tarihsel mesele teşrih edilmiştir. Aynı zamanda kaynakların mahiyeti itibarıyla erişilmesi güç olan, Paşa'nın şahsiyetine dair bilgi ve çıkarımlar da çalışma boyunca sunulmuştur. Muteber bir aile kökenine sahip olmanın bu yüzyılda siyasî başarı için önemli olduğu vurgulanmış, bu bağlamda Ali Paşa'nın babası, Hekimbaşı Nuh Efendi'nin sıra dışı kariyeri, kimliği ve oğullarına bıraktığı itibar serveti konu edilmiştir. Enderun'da silahşor olarak başlayan bu yetmiş yıllık hayat, konar-göçerlerin tahriri bağlamında Anadolu coğrafyasını, 1722-1746 İran Savaşları bağlamında ise imparatorluğun Şark cephesinde yürütülen siyaseti ve cephenin gidişatı hakkında kıymetli veriler sunar. Ali Paşa'nın sadaret, seraskerlik ve valilik dönemlerinde idarî, siyasî ve askerî tasarrufları, muarız ve rakipleri ile mücadelesi, bir kere kaybettiği sadaret mührünü iki kere daha geri alabilmesi, adem-i merkeziyetçiliğin öne çıktığı bir dönemde, merkeziyetçi bir idare tavrını tatbik edebilmesi bu biyografik anlatının ana hatlarını teşkil eder. Hem sadaret dönemlerinde hem de bilhassa Bosna, Mısır ve Trabzon valiliklerinde Paşa'nın icraatları XVIII. yüzyılın tamamına sirayet eden etkiler bırakmıştır. Hayattayken Şeyhülvüzerâ, Nizamülmülk gibi sıfatlarla anılan Ali Paşa siyasî iktidarını destekleyen geniş bir maddî varlığa, bizzat içinde bulunarak genişlettiği bir kültürel çevreye sahip, Osmanlı XVIII. yüzyılını anlamak ve anlamlandırmak için en önemli şahsiyetlerden biri olarak kabul edilmelidir. Ali Paşa'nın biyografisi, mizacına halel geldiği düşünülen devlete şifa getirecek sadrazamların arandığı, Osmanlı siyasetini muktedir paşaların şekillendirdiği, muktedir paşalar çağının tarihsel bir tanımıdır.
Özet (Çeviri)
This thesis is a historical biography that focuses on the political career, environment and the household of Hekimoglu Ali Pasha, one of the important figures of the Ottoman eighteenth century history who served as grand vizier for two sultans three times in total. Writing comprehensive biographies of grand viziers of the eighteenth century Ottoman Empire is a necessity to draw a historical framework of the century, as some of these viziers are primary elements in shaping the state, society, politics, economy and culture; and although they have emerged from bureaucratic and military institutions their careers were formed independent from these institutions. On this basis, Hekimoglu Ali Pasha's life story, his social role, his relationship with the palace, bureaucracy, the ulama and the military, and his policies were discussed and also many historical issues were examined through the eyes of this prominent figure of the period. At the same time, information and inferences about the personality of Pasha, which are difficult to obtain due to the nature of the sources are presented throughout the study. It was emphasized that having an esteemed family origin is important for political success in this century, and in this context, the father of Ali Pasha, chief physician of the court Nuh Efendi, his extraordinary career, identity and the legacy he left to his sons were studied. This seventy-year life, which started as a silahşor in the Enderun, presents valuable data about the Anatolian geography in the context of the nomad census; the politics of the empire and the course of the wars in the Eastern front in the context of the Iranian Wars, 1722-1746. The essentials of this biographic narrative are the Ali Pasha's administrative, political and military actions during the times of his grand viziership, governorships and supreme military commanderships; his struggles with opponents, his ability to take back twice the seal of grand viziership and his ability to apply a centralized administrative attitude in a period when decentralization came to the fore. The actions of Pasha, both during his grand vizierate periods and especially during the governorships of Bosnia, Egypt and Trabzon, had a widespread impact throughout the eighteenth century. Known with epithets such as Şeyhülvüzerâ and Nizamülmülk in his lifetime Ali Pasha had a remarkable wealth to support his political power and a wide cultural environment which had expanded through his personal involvement and thus he should be regarded as one of the most important personalities to understand and make sense of the Ottoman eighteenth century. The biography of Ali Pasha is a historical description of the age of powerful pashas who shaped the Ottoman politics.
Benzer Tezler
- 1797-1798 Vidin kuşatmasında seferberlik ve lojistik
Mobilization and logistics in the siege of Vidin 1797-1798
BETÜL KARATAY
- Pétervárad 1694. Évi Török Ostroma Nyugati és Oszmán Források Alapján
Doğu ve batı kaynakları temelinde Osmanlıların 1694 petrovaradin kuşatması
HÜSEYİN ŞEVKET ÇAĞATAY ÇAPRAZ
- II. Mahmud Dönemi Osmanlı idaresinde Eflak-Boğdan
Ottoman administration in wallachia and Moldavia during the reign of Mahmud II
FEYZULLAH UYANIK
- Huccetlerin diplomatik yönden tahlili (XVII. yüzyıl)
The Pleadings Were Presented To Abdulhamid II
MUSTAFA OĞUZ
- Osmanlı saray hayatı hakkında bir eser: Risâle-i Teberdâriyye (Değerlendirme,metin,notlar)
Risâle-i Teberdâriyye is a work about the life of the Ottoman Palace
SEVİNÇ SAYAN
