20. yüzyıl Türk müziği keman icrâ üslûbunun taksim icrâları üzerinden tespîti ve tahlîli
The determination and analysis of violin performance genre over taksim in 20th century Turkish music
- Tez No: 652275
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VASFİ HATİPOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
18. yüzyıl itibariyle Türk müziğinde icrâ edilmeye başlanılan ve giderek temel saz olma niteliği kazanan kemanın, Türk müziği üslûbunda icrasına yönelik 20. yüzyılın büyük bir önemi vardır. Bu yüzyılda ekol olmuş keman icrâcıları Türk müziği keman icrâ üslûbunu oluşturmuş ve günümüze aktarımını sağlamıştır. Ancak günümüzde gerek eğitim, gerekse icrâ bağlamında söz konusu üslûptan uzaklaşıldığı ve aktarımının kesintiye uğradığı düşünülmektedir. Bu cümleden hareketle araştırmada; 20 yüzyıl Türk müziği icrâsında ekol olmuş keman icrâcılarının taksim icrâlarını süsleme teknikleri, yay teknikleri, konum kullanımları, makam anlayışı, cümle ve tartım kalıpları bakımından tahlil ederek, 20. yüzyıl Türk müziği keman üslûbunun ortaya konulması amaçlanmaktadır. Araştırmanın evren ve örneklem kümelerinin belirlenmesinde iki aşama dikkate alınmış ve ayrı ayrı evren ve örneklem kümeleri belirlenerek çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın 1. evreni 20. yüzyıl Türk müziği keman icrâcıları, örneklemi ise; 20. yüzyılda ekol olmuş Türk müziği keman icrâcılarından Cevdet Çağla, Hakkı Derman, Haydar Tatlıyay, Nubar Tekyay ve Sadi Işılay oluşturmaktadır. Araştırmanın 2. örnekleminin belirlenmesinde ise, seçkisiz olmayan amaçlı örnekleme türü kullanılmıştır. Bu doğrultuda; Cevdet Çağla'nın Hicaz, Hüzzam, Karcığar ve Rast taksim icrâları, Hakkı Derman'ın Bayâti, Hüzzam ve Sûzinak taksim icrâları, Haydar Tatlıyay'ın Hicaz, Rast ve Uşşak taksim icrâları, Nubar Tekyay'ın Karcığar, Sabâ ve Şevk-Efzâ taksim icrâları ve Sadi Işılay'ın Bayâti, Hüzzam ve Karcığar taksim icrâları notaya aktarılmış ve üzerinde kategorisel içerik analizi yapılmıştır. Sonuç olarak; 20. yüzyıl Türk müziği keman icrâ üslûbu bağlamında keman icrâcılarının en çok çarpma, tril ve üst mordan süsleme tekniklerini, legato ve detache yay tekniklerini kullandıkları, makamları ise; geleneğe bağlı bir anlayış ile icrâ ettikleri tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The performance of violin has begun as of the 18th century and increasingly been qualified as a primary instrument in Turkish music. 20th century is of great importance for violin performance in Turkish music genre. Violin performers who became schools of the century formed the performance of violin in Turkish music genre and transfered it to present day. However, it is thought that either education or performance are moved away from aforementioned genre and the transference stopped as of present day. This research aims to analyze the taksim (improvised) performances of schooled violin performers of 20th century Turkish music genre in terms of embellishments, bowing techniques, usage of position, understanding of maqams (scales), phrasing and rhythmic forms, therefore to put forward the genre of violin in 20th century Turkish music. In order to determine the universe and sample set of this research, two phases were taken care and seperate sets of universe and samples were determined throughout the study. The first universe of the research contains the performers of 20th century Turkish violin genre, and the sample consists of schooled Turkish violin performers such as Cevdet Çağla, Hakkı Derman, Haydar Tatlıyay, Nubar Tekyay and Sadi Işılay. In order to determine the second sample of the research, non-random purposeful sampling method has been used. According to this, taksim (improvised) performances of Cevdet Çağla (Hicaz, Huzzam, Karcigar and Rast), Hakkı Derman (Bayati, Huzzam and Suzinak), Haydar Tatlıyay (Hicaz, Rast and Ussak), Nubar Tekyay (Karcigar, Saba and Sevkefza), and Sadi Isılay (Bayati, Huzzam and Karcigar) were transcribed into sheet music and categorical content analysis was done. As a result, it has been determined that in the context of 20th century Turkish violin genre, the mostly used techniques of embellishment by the performers are acciaccatura, trill and upper mordent; bowing techniques of legato and détaché are mostly preferred; and the maqams are performed with an understanding of tradition.
Benzer Tezler
- Haydar Tatlıyay ve Sadi Işılay' ın keman icralarının tahlili
Investigation of Haydar Tatlıyay and Sadi̇ Işılay's violin performance
HALUK BÜKÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MüzikGazi ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VASFİ HATİPOĞLU
- 20. yüzyılda klasik Türk müziği enstrümanları ve icracıları hakkında genel bir değerlendirme
A General analysis of twentieth century classical Turkish music, instruments and performens
NEVA ÖZGEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. İHSAN ÖZGEN
- İsam Kemal Batanay müzik arşivinde Hamparsum yazı sistemi ile kaydedilmiş eserlerin tasnif edilerek günümüz nota yazısına çevrilmesi ve incelenmesi
The exami̇nati̇on and the translati̇on i̇nto today's musi̇cal notati̇onsystem by classi̇fi̇cti̇onof the works, i̇n Kemal Batanay musi̇c archi̇veat the centre for İslamic studi̇es recorded wi̇th Hamparsum manuscri̇pt system
H. GÖKÇE İŞLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikHaliç ÜniversitesiTürk Müziği Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. Z. TÜLİN DEĞİRMENCİ
- Ulvi Cemal Erkin'in müzik dili, geleneksel Türk müziği ile ilişkisi ve orkestra için senfonik bölüm eserinin analizi
Musical language of Ulvi Cemal Erkin, his relation with traditional turkish music and analysis of symphonic movement for orchestra
OYA ÇINAR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2015
Müzikİstanbul ÜniversitesiMüzik Ana Sanat Dalı
ÖĞR. GÖR. KEMAL METE SAKPINAR
- İlhan Usmanbaş'ın 'Ölümsüz Deniz Taşlarıydı' eserinin müziksel analizi
Musical analysis of İlhan Usmanbaş's 'Olumsuz Deniz Taslariydi'
AYSU TÜRKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MüzikANKARA MÜZİK VE GÜZEL SANATLAR ÜNİVERSİTESİMüzik Teorileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. IVAN CELAC