Yaşayan geleneksel ve modern masal anlatıcıları: Bağlamsal kurama göre inceleme
Living traditional and modern narrators: Analysis according to contextual theory
- Tez No: 652339
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Masallar, sözlü kültürün önemli bir parçası ve canlı metinleridir. Canlılık: anlatıcı, dinleyici ve anlatı ortamı bağlamında sağlanmakta ve böylece kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Bu çalışmada belirlenen masal anlatıcıları bağlamsal kuram açısından ele alınmıştır. Masal anlatıcılarının 'geleneksel masal anlatıcıları' ve 'modern masal anlatıcıları' olarak incelenmesi uygun görülmüştür. Belirlenen masal anlatıcıları: anlatıcılar, öğrenme ve aktarma mekânları, anlatı metinleri ve dinleyiciler kapsamında değerlendirilmiştir. Masal anlatıcıları: genel özelliklerine, yetiştikleri kültürel ortamlarına, kılık kıyafet seçimlerine, anlatı sırasındaki oturuşlarına, dini inançlarına, eğitimlerine göre incelenirken, öğrenme ve aktarma mekânları: anlatıcıların masalları öğrenme biçimlerine ve masalları aktardıkları mekânlara göre değerlendirilmiştir. Anlatı metinleri ise iki gruba ayrılan masal anlatıcılarının kullanmış oldukları ara sözler ve formellere göre incelenmiştir. Masal çalışmalarına konu olmuş geleneksel masal anlatıcılarının anlatım özellikleri ele alınarak, günümüzde popülaritesi artan ve meslek hâline gelen modern masal anlatıcılarının dinleyici kitlesindeki beklentiler, değişimler ve dönüşümler, oturma düzenleri belirlenmiştir. Tüm bu değerlendirmeler pasif katılımcı gözlemci olarak, gözlem yöntemi uygulanarak yapılmıştır. Geleneksel masal anlatıcıları için doğal ortamda hazırlanmış yapay ortam söz konusu iken modern masal anlatıcıları için doğal ortamda kendilerini dinlemeye gelen doğal katılımcı olarak gözlem yapılmıştır. Bu değerlendirmelerle birlikte geleneksel masal anlatıcılığının anlatım özelliklerinin günümüzde hangi değişikliklere uğradığı ve geleneğin hangi yönlerinden beslenildiği tespit edilerek bir karşılaştırma yapılması amaçlanmıştır. Araştırmanın sonucunda ise anlatıcılar arasında anlatım özelliklerinin değişiklik gösterdiği, öğrenme ve aktarma mekânlarının değişimiyle birlikte dinleyici kitlesinin anlatıcılardan beklentisi konusunda ve oturma düzenleri konusunda farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca modern anlatıcıların anlatı metinlerinde kullanılan formellerin ve ara sözlerin hem gelenekten yararlanılarak aktarıldığı hem de yeni eklemeler yapıldığı gözlemlenmiş ve masal anlatma amaçlarının değişimleri ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Tales are significant parts and lively texts of oral culture. Liveliness is provided in the context of the narrator, listener and narrative environment, so it is transmitted from generation to generation. In this work, the determined narrators are discussed in terms of contextual theory. It has been found appropriate to examine narrators as 'traditional narrators' and 'modern narrators'. Identified narrators have been evalvated within the scope of learning and transmit environment, narrative text and listeners. While the narrators are examined according to their general characteristics, the cultural environment they grew up in, their choice of dressing, their sitting style during the narration, their religious beliefs and their education; learning and transmitting enviroment has been evalvated according to the narrators learning styles and the environment they have told. The narrative texts, on the other hand, have been analyzed according to the words and formalities used by narrators devided into two groups. By handling the narrative characteristic of traditional narrators, who have been the subject of tale studies, the expectations, changes, transformotions and sitting arrangemets of modern tale narrators, which have become popular and professions today, have been determined. All these evalvations have been made by applying the observation method as a passive participant observer. While there is an artificial environment prepared in natural enviroment for traditional narrators, observation has been made as natural participants who come to listen to themselves in the natural environment for modern narrators. Along with these evaluations, it has been aimed to make a comparison by determining the changes in narrative features of traditional narration today and which aspects of the tradition are fed. As a result of the study, it has been determined that the narrative characteristics differ between narrators, and with the change of the learning and transmitting environment, the avdiences expectations from narrators and sitting arangements differ. In addition, it has been observed that the formal and digressions used in the narrative texts of modern narrators have been made both by using tradition and new additions and the changes in the purposes of narrating tales have been discussed.
Benzer Tezler
- Kirdkî de perwerdeyê erjan, estanekanê mintiqaya Licê ser o tesnîfêk
Zazaca'da değerler eğitimi; Lice yöresi masalları üzerine bir tasnif
ERKAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Zazaca
2024
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KIRKAN
- Türk kültüründe köpek (İnanış, uygulama ve anlatılar)
Dog in Turkish culture (Conviction, practice & narratives)
ZÜLEYHA TÜRKERİ BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Balıkesir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AÇA
- Kırgızistan'da yaşayan Türkataların folkloru
Living folklore of Türkata in Kyrgyzstan
RAKHATAI SHEMAEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıDumlupınar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Dı romanên Mehmed Uzun de hêmanên folklorê
Mehmed Uzun'un romanlarında folklor öğeleri
YAHYA YAVUZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Van Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEYİTBATTAL UĞURLU
- Anadolu halk resminden, çağdaş Türk resim sanatına yansımalar
Replections from Anatolian folk-art to contemporary Turkish painting
TEMÜR KÖRAN