Kapadokya bölgesi Zelve Vadisi ve çevresi (Paşabağ ve Aktepe Köyü) Bizans kaya yerleşimi
Byzantine rock settlement in the area of Cappadocia, Zelve Valley and its surroundings (Paşabağ and Aktepe Village)
- Tez No: 652839
- Danışmanlar: PROF. DR. NİLAY ÇORAĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Bizans, Kapadokya, Zelve, Paşabağ, Aktepe, Bizans Yerleşimi, Byzantine, Cappadocia, Zelve, Paşabağ, Aktepe, Byzantine Settlement
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 921
Özet
Tez çalışmasında Avanos sınırları içerisinde yer alan Zelve Açıkhava Müzesi, Paşabağ ve Aktepe'deki Bizans Dönemi kaya yerleşimi incelenmiştir. Yerleşim bir bütün olarak ele alınarak dini, sivil, zirai ve ticari yapıların vadi içerisindeki dağılımına bakılmıştır. Resim programları, üslup ve ikonografik açıdan değerlendirilmiştir. Zelve, Paşabağı ve Aktepe'de yer alan kiliseler birçok araştırmacı tarafından yüzeysel olarak ele alınmış, yapıların birçoğundan sadece isim olarak bahsedilmiştir. Bu yapıların vadi içerisindeki yerlerinin tespiti araştırmacılar tarafından yapılamamıştır. Zirai yapılara, sivil yapılara, mezar yapılarına hiç değinilmemiştir. Çoğu araştırmacı tarafından yeri bulunamayan dini yapılar da yerinde tespit edilmiş ve rölöveleri çıkarılarak tanımlamaları yapılmıştır. Üç vadiden oluşan Zelve'deki yapıların vadi içerisindeki dağılımı, dini yapıların vadideki yeri ve yerleşim içerisindeki yerleri tartışılmıştır. Vadideki kiliseler tek nefli, iki nefli, serbest haç planlı olmak üzere üç plan tipindedir ve kayaya oyularak yapılmışlardır. Genelde tek nefli plan tipi çoğunlukta olup, küçük boyutta inşa edilmişlerdir. Vadide iki tane yemekhane bulunmaktadır. Mezarlar; arkosolium, oda mezarları ve nekropol alanında zemine kazılmış basit tipteki khamasorium şeklindedir. Vadide üç tipte salon karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan birincisi doğu batı yönünde dikdörtgen planlı, ikincisi kare planlı, üçüncüsü ise haç planlı salonlardır. Toplam yedi tane salon bulunmaktadır. Bunlar, girişe yakın ulaşılabilen yerlere konumlanmıştır. Mutfak genelde kare ölçülerinde olup koni şeklinde yukarıya doğru incelmekte ve bir baca ile sonlanmaktadır. Vadide yedi tane mutfak bulunmaktadır. İçlerinde fırınları vardır. On yedi tane şarap işliği tek üzüm ezme havuzlu ve tek toplama havuzlı plan tipindedir. Bir tane şarap işliği de çift ezme havuzlu ve ortada tek toplama havuzlu plan tipindedir. Bir tane değirmen yer almaktadır. Güvercinlikler ikinci vadinin bitimini doldurmaktadır. Bir tane arılık ile karşılaşılmıştır. Ahırlar genelde benzer olup, doğu batı yönünde dikdörtgen planlıdır. Altı tane ahır tespit edilmiştir. Bu çalışma; Zelve Vadisi ile ilgili çalışmalar, katalog, değerlendirme ve sonuç bölümünden oluşmaktadır.
Özet (Çeviri)
Zelve open-air museum, Paşabağ, Byzantine rock settlement in Akçatepe, within the boundaries of Avanos, have been studied in the dissertation study. Distribution of religious, civilian, agricultural and commercial buildings in the valley have been researched by handling the settlement as a whole. Picture programs have been assessed in terms of pattern and iconography. The churches, taking place in Paşabağ and Akçatepe, have been studied by researchers superficially, most of them have been mentioned by limiting their names. The locations of these places in the valley have not been detected by the researchers themselves. Agricultural, civilian structures and burial places have never been handled. Besides the location of religious structures which was not found by other researchers have been onsite monitored and with their building survey they have been defined. The distribution of structures in Zelve which consists of three valleys, the location of the religious buildings in the valley and the location in residential area have been discussed. The churches in the valley have different three plans; single-nave, two-nave and open crucifix plan, and they were built by carving rocks. Single-nave plan is widespread and these churches have been built in small size. There are two dining halls in the valley. Tombs which were dug in the areas of arcosollium, chamber tombs and necropolis are in the shape of simple khamosorion tomb. There are three different types of guest rooms. The first one is in east-west direction and it has rectangular- shaped, the second one has square-shaped, the third one has cross-shaped. There are seven guest rooms in total. These are located in accessible, nearby to entrance. Kitchens, in the shape of square, get thinner in the shape of conoid upwardly and end up with a chimney. There are seven kitchens in the valley. They have ovens inside. 17 wine workshops have single grape crushing pool and single grape collection pool. There is a single mill. Dovecotes are at the end of the second valley. There is a single bee yard. The stables are generally similar and are in eastwest direction. These stables are in the shape of rectangular. 6 stables have been detected. This study includes researches as to Zelve Valley, catalogue, assessment and conclusion.
Benzer Tezler
- Zelve Açık Hava Müzesi'ndeki (Kapadokya) kayadan oyma tarihi yapıların jeomekanik açıdan değerlendirilmesi
Geomechanical assessment of the rock-hewn historical structures at the Zelve Open Air Museum (Cappadocia)
ÖZGÜ KAŞMER
Doktora
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞAT ULUSAY
- Kapadokya bölgesi ignimbiritlerinin muhtemel kaynak bölgelerinin manyetik hassasiyet anizotropisi (AMS) yöntemiyle tespit edilmesi
Determination of the possible source area of cappadocian ignimbrites by using anisotropy of magnetic susceptibility (AMS) method
GÖKHAN ATICI
Doktora
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR
- İnanç turizmi bakımından Kapadokya Bizans resim sanatı'nda Konstantin ve Helena tasvirleri
Constantine and Helena images in Byzantine art of Cappadocia in the context of faith tourism
FATMA ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiGazi ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT İŞLER
- Kapadokya ignimbiritlerinde bulunan minerallerin ve kapanımların mikro ölçekte petrolojik incelemesi: Silisik magma rezervuarlarının zamansal değişimi
Microscale petrologic investigation of minerals and inclusions from cappadocian ignimbrites: Temporal variations in silicic magma reservoirs
LÜTFİYE AKIN
Doktora
Türkçe
2019
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN AYDAR
- Seyahatnamelerde Nevşehir
Traveling of the Nevşehir
MELİHA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiNiğde ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. İBRAHİM ÖZTÜRK