Konya müze ve özel koleksiyonlarında bulunan ayakkabı örneklerinin incelenmesi
Examination of shoes examples located at Konya museums and private collections
- Tez No: 653838
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA GÜZEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Konya, geleneksel, ayakkabı, tasarım ilkeleri, kompozisyon, Konya, traditional, shoe, principles of design, composition
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 459
Özet
İlk ortaya çıkış amacı ayağı dış etkenlerden korumak olan ayakkabı, zaman içerisinde moda faktörünün etkisi ve üretim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler sonucu koruma amacının yanı sıra kullanan kişinin zevklerini ve toplumsal statüsünü yansıtan bir nesne konumunu da almıştır. İlkel toplumlarda bile kullanılan ayakkabılar insanların yaşadığı coğrafya ve kullanım amacına uygun olarak malzeme ve yapım şekli açısından farklılık göstermektedir. Örneğin soğuk ve karasal iklim özellikleri taşıyan coğrafi bölgelerde yaşayan ve hayvancılıkla uğraşan insanların deri malzemelerden yapılmış kapalı ayakkabılar giydikleri görülmüştür. Sıcak iklim ve bitki örtüsünün yoğun olduğu bölgelerde yaşayan insanlar ise ayakkabı yapımında bitkileri kullanmış ve sandalet türünde ayakkabılar giymişlerdir. Yerleşik hayata geçilmesi ve geleneksel giyim kültürünün oluşmasıyla birlikte asıl işlevinin yanı sıra giysinin tamamlayıcısı olarak ayakkabılar kültürel özelliklerin yansıtıldığı giyim ürünleri arasında da yer almıştır. Araştırmada 'Konya Müze ve Özel Koleksiyonlarında Bulunan Ayakkabı Örneklerinin İncelenmesi' ele alınmıştır. Bu araştırmanın amacı Geleneksel ayak giyeceklerimizin zamanla yok olma tehlikesi nedeniyle alt özelliklerinin incelenerek belgelendirilmesidir. Geleneksel kültürümüze ait bilgilerin yok olmasını önlemek ve gelecek nesillere taşınmasını sağlamak önemlidir. Araştırmanın evrenini geleneksel ayakkabılar örneklemini ise Konya Müze ve özel koleksiyonlarında bulunan geleneksel ayakkabı örnekleri oluşturmaktadır. Bu kapsamda; Konya merkezindeki müzeler (A.R. İzzet Koyunoğlu Müze ve Kütüphanesi, Konya Etnografya Müzesi, Konya İl Eğitim Tarihi Müzesi), ilçelerindeki müzeler (Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnografya Müzesi, Konya Ereğli Müzesi, Karapınar Belediyesi Valide Sultan Müzesi, Seydişehir Belediye Müzesi (Adile Baysal Kültür ve Sanat Evi), Sille Müzesi) ve özel koleksiyonlarda bulunan yetmiş iki adet geleneksel ayakkabı örneği detaylı olarak incelenmiş, kompozisyon ve tasarım ilkeleri açısından özellikleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada kullanılmak amacıyla geliştirilen gözlem fişinde ilgili koleksiyon, koleksiyona geliş biçimi, koleksiyondaki yeri, onarım durumu, tarihlendirilmesi, boyutları, kullanılan malzemeler ve renkler, kullanılan teknikler, süsleme konusu, biçim, kompozisyon ve tasarım ilkelerine ait bilgiler yer almaktadır. Elde edilen bulgular sonucunda ayakkabıların boyut, malzeme, renk, teknik, süsleme konusu, biçim, kompozisyon ve tasarım analizine ait veriler doğrultusunda oluşturulan tablolar ile sonuca ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
The shoe, initially made to protect the foot, has also become an object of the luxuries and the statue of the person in time, simply because of the advances in fashion and shoe manufacturing process. Even in ancient societies, the shoes are different in terms of their raw material and their manufacturing, which are consistent with (i) the geography where people live and (ii) purpose for their use. For example, the people living in the cold, terrestrial climates and dealing with farming are observed to wear close shoes made of leather. However, those who were living in a hot climate and intense vegetation used plants in shoe manufacturing and wore shoes in the shape of sandals. As (i) the lives of people become more sedentary and (ii) traditional clothing culture emerged, in addition to their primary role, the shoes which became complementary to the main clothing, were among the clothes reflecting the cultural aspects. In this research,“Examination of Shoes Examples Located at Konya Museums and Private Collections”were investigated. The purpose of this research is to certify the sub-properties of our traditional shoewear because of the danger of its extinction. It is important to prevent the disappearance of the knowledge of our traditional culture and carry this knowledge to the next generations. The universe of traditional shoe sampling research includes traditional shoe samples from Konya Museum and its special collections. For the purpose of this study, the museums in Konya centrum (A.R. İzzet Koyunoğlu Museum and Library, Konya Ethnography Museum, Konya City Educational History Museum), the museums in the districts of Konya (Akşehir Nasreddin Hoca Archeology and Ethnography Museum, Konya Ereğli Museum, Karapınar Belediyesi Valide Sultan Museum, Seydişehir Belediye Museum (Adile Baysal Culture and Art House), Sille Museum), and seventy-two traditional shoe samples in the special collections were investigated in detail, their properties were tried to assess in terms of composition and design principles. The observation receipt developed for this research includes the information of the respective collection, the reason for arrival to the collection, the place in the collection, the repairment status, the adopted techniques, the topic of ornament, the format, the composition, and the design principles. As a result, the conclusion is reached throughout the tables based on the information of the size, the material, the color, the technique, the topic of ornament, the composition, and the design principles.
Benzer Tezler
- Konya ili müze ve özel koleksiyonlarında bulunan geleneksel Türk giysi süsleme tekniklerinden örnekler
Samples from traditional Turkish garment decoration in Konya province's museum and special collections
ÜLKÜ KOÇHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Giyim EndüstrisiSelçuk ÜniversitesiGiyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. HATİCE SAADET BEDÜK
- Nevşehir Müzesi sikke koleksiyonunda bulunan Kappadokia Krallığı sikkeleri
Coins of the Cappadocia Kingdom in the Nevşehir Museum collection
EVİN BİLGE
- Osmanlı maden sanatında yazı takımları (18.-19. yüzyıl)
Writing squads in Ottoman metalwork (18th-19th century)
BAHAR ÇETİNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiKarabük ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFİYE GÖKTAŞ KAYA