Tanıkların gözüyle 14 Temmuz 1959 Kerkük katliamı
The July 14, 1959 Kirkuk massacre through the eyes of witnesses
- Tez No: 653839
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİN SALİHİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Political Science, History
- Anahtar Kelimeler: Irak, Kerkük Katliamı, Sözlü Tarih, Türkmenler, Travma, Iraq, Kirkuk Massacre, Oral History, Turkmens, Trauma
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Irak Türkmenleri, Türkiye'nin akraba azınlığı ilişkileri içerisinde bulunduğu önemli bir toplumdur. Dolayısıyla Türkmenlerin Kerkük bölgesindeki nüfuzu Türkiye için oldukça önemlidir. 14 Temmuz 1959 Kerkük katliamı, Türkmen toplumu için oldukça önemli olmakla beraber toplumda derin izler bırakmış ve bir travmaya yol açmıştır. Bu çalışma da, Kerkük katliamının kimler tarafından yapıldığı ve vakanın yazılı kaynaklardaki doğruluğunun sözlü tarih ile test edilmesi amaçlanmıştır. Sözlü tarih yöntemi ile katliam tanıklarının ifadelerine başvurulmuş ve yazılı tarihin sorgulanması hedeflenmiştir. Aynı zamanda 1959 katliamının Türkmen toplumunda yarattığı travmalara ve sonucundaki davranışlara katliam tanıklarının ifadeleri doğrultusunda değinilecektir. Bu bağlamda katliam tanıklarıyla yüz yüze görüşmeler yapılmış, ayrıca yazılı kaynaklarda katliamla alakalı anlatıların, tanıkların ifadeleri ile tutarlılığı ve farklılığı ele alınmıştır. Sözlü tarih yöntemi ile gerçekleştirilen bu çalışma, tanıkların ifadelerine başvurularak ses kaydına alınmış ve daha sonra yazıya dökülerek, ortaya literatüre de katkı sağlayacak bir çalışma çıkmıştır. Çalışmamızda nitel veri toplama tekniği olarak odak grup görüşmesi yöntemine başvurulmuştur. Soruların açık uçlu, belirli bir konu üzerinde yoğunluk ve vakanın politik psikolojik boyutunun olması odak grup görüşme yönteminin ideal olduğu yönündedir. Çalışmanın amacına uygun olarak görülen yöntem ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yöntemin amacı, bakış açılarına, yaşantılarına, deneyimlerine, duygularına, ilgilerine, düşüncelerine, algılarına ve eğilimlerine dair detaylı nitel bilgi edinmektir. Araştırmanın evreni, katliama tanık olmuş ve Türkiye'de yaşayan kişilerdir. Akıllarda soru işareti uyandıran ve çalışmanın amacına hizmet edecek olan sorular hazırlanmış ve tanıklara şeffaf bir şekilde sorulmuştur. Bu bağlamda 1959 yılındaki katliam anında tanıkların yaşının, yaşanan olayları hatırlayabilecek düzeyde olması önem oluşturmaktadır. Fakat görüşme gerçekleştirilen tanıkların, tüm katliam tanıklarını temsil etmesi de önemli faktör olduğundan mülakat yapılan kişilerin Türkmen toplumunda aktif ve saygın olan kişiler olması önem arz etmektedir. Çalışmamız da sonuca ulaşmak adına 10 kişi ile görüşme sağlanmıştır. Mülakat gerçekleştirilen kişilerle ortalama 42 dakikalık görüşmeler gerçekleştirilmiş ve 14 soru sorulmuştur. Görüşmeler birebir gerçekleştirildiğinden herhangi bir şekilde başka bireylerden etkilenme sorunu yaşanmamıştır. Yapılan görüşmeler ve elde edilen kaynaklar sonucunda Türkmen toplumunun, toplumsal hafızasında olayın bir travma yarattığını söylemek mümkündür. Yazılı kaynaklarda katliam failleri ile alakalı olarak farklı söylemler olsa da, katliam tanıklarının bu konudaki ifadeleri bizleri bir sonuca ulaştırmaktadır. Yazılı kaynaklarda katliamın sorumlusu olarak ekseriyetle Irak Komünist Partisi (IKP) ön plana çıkmış olsa da tanıkların ifadeleri sonucu Türkmenlerin tek sorumlu olarak Irak Komünist Partisi'ni görmediği sonucuna varılmıştır. Böylece yazılı kaynaklar ile sözlü kaynaklar yüzleştirilmiştir. Dolayısıyla yazılı kaynaklardaki bilgilerin doğruluğu sorunsalı bu yöntem ile test edilmiştir. Tanıkların gözünde Irak Komünist Partisi'nden ziyade Barzani'ye bağlı Kürt grupların rolü daha fazladır. Sözlü tarih yöntemiyle elde edilen bulgular çalışmada politik psikolojik kavramlarla yorumlanmış ve Türkmenlerin Kürtlere duyduğu güven sorununda bu olayların da bir etken olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The Iraqi Turkmen are an important community with which Turkey has kinship relations. Therefore, the influence of Turkmen in the Kirkuk region is very important for Turkey. The July 14, 1959 Kirkuk massacre was very important for the Turkmen community and left severe scars and caused trauma in the community. This study aims to test the perpetrator of the Kirkuk massacre and the accuracy of the incidence in written sources through oral history. The statements of witnesses were referred through oral history and it was aimed to question written history. Also, the traumas and behaviors caused by the 1959 massacre in the Turkmen community will be mentioned in accordance with the statements given by the witnesses of the massacre. In this context, face-to-face interviews were made with the witnesses of the massacre. Also, the statements of the witnesses were discussed with respect to the consistency and discrepancy of the narratives in written sources regarding the massacre. This study has been conducted using the oral history method where the witness statements have been recorded, and then written down on paper, finally resulting in a study that will also contribute to the literature. The focus group interview method was used in our study as the qualitative data collection technique. The fact that the questions are open-ended, focused on a certain topic, and that the incident has a political and psychological aspect makes the group interview method ideal. The interviews were made with the method deemed suitable for the purpose of the study. The purpose of the method is to gain detailed qualitative information on their perspectives, lives, experiences, feelings, concerns, perceptions, and tendencies. The population of the study is the witnesses of the massacre who live in Turkey. Questions that raise curiosity and serve the purpose of the study have been prepared and asked transparently to the witnesses. In this context, it is important that the witnesses were old enough in the massacre of 1959 to remember what they had gone through. However, since it was also important that the interviewed witnesses were representative of the entire group of witnesses, the interviewees had to be notable people who had active roles in the Turkmen community. In our study, 10 people were interviewed to reach a conclusion. 42-minute interviews were made on average and 14 questions were asked to the interviewees. Since a one-to-one interview format was used, there was no problem of being influenced by other individuals in any manner. Based on the interviews and the sources obtained, it can be stated that the incident caused a trauma in the social memory of the Turkmen community. Although there are various narratives regarding the perpetrators of the massacre in written sources, the statements given by the witnesses of the massacre lead us to a certain conclusion. Although the Communist Party of Iraq (CPI) generally stands in written sources out as responsible for the massacre, based on the statements of the witnesses, the conclusion was reached that Turkmens do not regard the Communist Party of Iraq as the sole responsible. Written sources and oral sources were thus confronted with each other. Therefore, the question of the accuracy of the information in written sources was tested with this method. In the eyes of the witnesses, Kurdish groups reporting to Barzani have a greater role rather than the Communist Party of Iraq. The findings obtained with the oral history method were interpreted using political and psychological concepts and the conclusion was reached that these incidents should also be taken into consideration in the question of Turkmen's trust in Kurds.
Benzer Tezler
- XI.-XIV. yüzyıllarda seyyah ve coğrafyacıların gözüyle Diyar-ı Bekr bölgesinin sosyal ve iktisadi yapılanması
Başlık çevirisi yok
SİBEL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
TarihMardin Artuklu ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET KÜTÜK
- İntratorasik lenfadenopatilerin tanısında konvansiyonel yöntem ve RP-EBUS rehberliğindeki transbronşiyal iğne aspirasyon biyopsilerinin tanısal değerlerinin karşılaştırılması
Comparison of conventional method and radial probe endobronchial ultrasound guided transbronchial needle aspiration biopsies for the diagnosis of intrathoracic lymphadenopathies
HALİDE KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Göğüs HastalıklarıSağlık BakanlığıGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN ÇETİNKAYA
- 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı ve Şırnaklı Kıbrıs gazileri
1974 Cyprus Peace Operation and Cypriot Veterans from Şırnak
MEVLAN GÖZLEK
- Sosyalist dönemde Bulgaristan'da Türk kimliği
Turkish identity in Bulgaria during socialist period
NERGİS İMAMOĞLU
- Reading the modern through hotel interiors of the 1950s: Divan and Çınar Hotels in İstanbul
1950'ler otel iç mekanları üzerinden moderni okumak: İstanbul Divan ve Çınar Otelleri
HANDE ATMACA ÇETİN
Doktora
İngilizce
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA UZ
DOÇ. DR. ZEYNEP TUNA ULTAV