Güneydoğu Anadolu bölgesinde faaliyet gösteren tarım danışmanlarının iş memnuniyetlerinin tarımsal yayım açısından değerlendirilmesi
Evaluation job satisfaction of agricultural advisors working in Southeastern Anatolia region in terms of agricultural extension
- Tez No: 653933
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMET BOZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Araştırmanın amacı, Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yer alan Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak illerinde kamu dışı organizasyonlarda görev yapan tarım danışmanlarının iş memnuniyetlerinin tarımsal yayım açısından değerlendirilmesidir. Bu kapsamda tarım danışmanlarının işlerinden memnuniyet düzeyleri ve iş memnuniyetlerini etkileyen faktörler belirlenmiştir. Çalışma tam sayım örneklem ile yürütülmüştür. Araştırma tasarımında nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı“açımlayıcı sıralı karma yöntem deseni”kullanılmıştır. Buna göre araştırmanın nicel verilerini, 2018 Eylül ve 2019 Şubat tarihleri arasında araştırma sahasındaki kamu dışı organizasyonlarda çalışan 150 tarım danışmanı ile yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen veriler oluşturmuştur. Nitel araştırma verilerini ise, 17 Haziran 2019 tarihinde Güneydoğu Anadolu Bölgesinin tüm illerinden tesadüfi olarak seçilen 27 tarım danışmanı ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanıldığı odak grup görüşmesi verileri oluşturmuştur. Elde edilen nicel verilerden danışmanların sosyo-demografik özellikleri ve memnuniyet düzeyleri tanımlayıcı istatistiklerle, memnuniyetlerini belirleyen faktörler açımlayıcı faktör analiziyle ve memnuniyetlerini etkileyen faktörler Binary Lojistik Regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Nitel görüşme verileri ise içerik analizi metodu kullanılarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. İş memnuniyetine ilişkin yargılar; kaynak taraması, araştırmacının saha deneyimi ve saha uzmanlarının görüşleri dikkate alınarak oluşturulmuş ve dört kategoride değerlendirilmesi uygun görülmüştür. Bunlar sırasıyla danışmanların işe dair kişisel memnuniyetleri, organizasyonlarının sağladığı fiziksel ortam ve imkânlara dair memnuniyetleri, kurum içi kişiler arası ilişkilerine dair memnuniyetleri ve yöneticilerinin yönetim anlayışlarına ilişkin görüşleridir. Her bir kategoriye ayrı ayrı açımlayıcı faktör analizi uygulanmış ve her bir kategorideki en önemli faktörler belirlenmiştir. Analiz sonucuna göre faktör yükleri dikkate alındığında; danışmanların yargılara ilişkin verdikleri ifadelerde en yüksek değerler sırasıyla; yöneticilerine ait yargılarına, ekip arkadaşlarıyla ilişkilerine, organizasyonun sağladığı fiziksel ortama ve son olarak işlerine dair kişisel memnuniyetlerine ilişkin yargılara verdikleri puanlarda gözlenmiştir. Tüm faktörlerde işlerinden“memnun”düzeyde oldukları saptanmıştır. Nicel araştırma sonuçlarına göre; danışmanların %61,3'ünün aylık gelirleri 2000 TL ve altındadır. Nitel görüşmelerde ise düşük maaş sorunu danışmanların motivasyonunu olumsuz etkileyen en önemli faktör olarak çıkmasına rağmen, modelde önemli bir faktör olarak yer almadığı saptanmıştır. Bunun nedenin maaş koşullarının esnek olmaması ve işlerinin devam etmesinde maaştan daha kritik konuların ön plana çıkmasından kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca danışmanların işlerinden memnun olmalarını sağlayan farklı sebepler vardır. Danışmanların işlerinden memnun olmalarını zorunlu kılan sebepler, bölgede iş imkânlarının sınırlı olması, birçok mezunun iş güvencesi açısından garanti olarak gördüğü kamunun ziraat mühendisi/tekniker alımını azaltması ve/ya almaması, çoğu danışmanın mevcut yeterliliklerinin (yabancı dil bilme, ehliyet, bilgisayar ve program kullanma becerisi, seyahat engeli olmaması, iş deneyimi vb.) özel şirketlerin işe alımlarda talep ettiği koşulları sağlayamaması olarak tespit edilmiştir. Belirtilen yetkinliklerin kazanılması; kendini geliştirme isteği, zaman, para ve çaba gerektirmektedir. Mevcut koşullarda bu yeterliliklerin bazen birini bazen de birden fazlasını karşılayamayan mezunlar meslekleri dışında farklı işleri yapmamak için de danışmanlık mesleğini devam ettirebilmektedirler. Ayrıca,danışmanların mesleklerine ilişkin olumlu algı, tutum ve görüşleri ile kırsal halka ve çiftçiye yardımcı olmanın kendilerini iyi hissettirmesi gibi sebepler de düşük maaş almalarına rağmen işlerinden memnun olmalarında etkilidir. Danışmanlar işlerinden birtakım avantajlar sağladıklarını ve sağlayacaklarını düşündükleri için de işlerinden memnun hissetmektedirler. Danışmanlarda kamu dışı organizasyonlarda çalıştıkları halde dahi kamunun desteği ile maaşlarını aldıkları için daha önceki deneyimlerde olduğu gibi bir gün kamuya alınabilecekleri beklentileri vardır. Bunun yanı sıra, danışmanlık mesleğinin kadınlar açısından toplumdaki geniş aile yapısını koruması ve gençlerin şehir dışında çalışmalarını gerektirmemesi, mezunlar açısından işin deneyim kazandırması ve sigorta başlatılması gibi avantajları olduğu söylenebilir. Bunlara ek olarak çoğu danışmanın ve organizasyonun bakanlık tarafından verilen desteği doğrudan maaş olarak algıladıkları tespit edilmiştir. Bu sebeple kurum yöneticilerinin danışmana maaş verme konusunda yeterli sorumluluğu almadığı danışmanın da yönetmelikteki bazı maddelerden kaynaklı işinin devamlılığı için işverene“muhtaç olduğunu”düşünmesinden kaynaklı kazanılmış hakkı olan maaşı işvereninden talep etmek yerine devlettin destekleme ödemesini artırmasını talep ederek istediği saptanmıştır. Yapılan çok değişkenli analizde danışmanların iş memnuniyetini etkilediği varsayılan demografik değişkenlerle kurulan ilk modelde“cinsiyet, medeni durum, eğitim düzeyi, çalıştığı kurum türü, tarım danışmanı olmak isteme sebebi ”bağımsız değişkenleri önemli olarak belirlenmiştir. Danışmanların mesleğe ilişkin tutum ve görüşlerinin memnuniyetlerini etkilediği varsayılan ikinci modelde ise“danışmanın işini severek yapması, işini yaparken zorlanmaması, kurumsal hedeflerin belirlenmesinde görüşlerinin alınması, danışmanlık faaliyetinin ziraat odalarında ve tarımsal örgütlerde uygulanıyor olması ve mesleğini yakınlarına önerecek kadar değerli görmesi”bağımsız değişkenleri önemli bulunmuştur. Çalışmanın nitel verilerinin analizinde tarım danışmanlarının iş memnuniyetini olumsuz etkileyen en önemli faktörler, ücretlerin yetersizliği, maaş ödemelerindeki aksamalar, ulaşım araçlarının kullandırılmasındaki sorunlar, çiftçi eğitimi ve demonstrasyonlar için yeterli finansmanın olmaması olarak saptanmıştır. Bu sınırlılıkların, yeni teknolojilerin bölge halkına ulaştırılmasında engel olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the study is to evaluate the job satisfaction of agricultural advisor working in non-public organizations in Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa and Şırnak provinces in the Southeastern Anatolia Region in terms of agricultural extension. In this context, the job satisfaction levels of agricultural advisors and the factors affecting their job satisfaction were determined. The study was conducted with full count sampling. In the research design,“descriptive sequential mixed method design”was used, in which quantitative and qualitative data were used together. Accordingly, the quantitative data of the study were obtained from face-to-face surveys with 150 agricultural consultants working in non-public organizations in the research field between September 2018 and February 2019. The qualitative research data, on the other hand, formed the data of the focus group interviews using semi-structured interview technique with 27 agricultural consultants randomly selected from all provinces of the Southeastern Anatolia Region in June 2019. From the quantitative data obtained, the socio-demographic characteristics and satisfaction levels of the consultants were analyzed with descriptive statistics, the factors determining their satisfaction with explanatory factor analysis and the factors affecting their satisfaction using Binary Logistic Regression analysis. Judgments on job satisfaction were formed by taking into account the literature review, the field experience of the researcher and the opinions of field experts, and it was deemed appropriate to be evaluated in four categories. These are, in turn, the consultants 'personal satisfaction with the job, their satisfaction with the physical environment and opportunities provided by their organizations, their satisfaction with their internal interpersonal relations and their managers' management understanding. Explanatory factor analysis was applied to each category separately and the most important factors in each category were determined. According to the results of the analysis, considering the factor loadings, the highest values in the scores of the consultants regarding the judgments were determined respectively in terms of the judgments of their managers, their relations with their teammates, the physical environment provided by the organization and finally their personal satisfaction with their work. In all factors, it was found that they are at a“satisfied”level with their job. According to the quantitative research results; 61.3% of the consultants stated that they received a monthly income of 2000 Turkish Liras and less. In qualitative interviews, although the problem of low salary appeared to be the most important factor negatively affecting the motivation of consultants, it was determined that it was not an important factor in the model. This is thought to be due to the inflexibility of salary conditions and the emergence of more critical issues than salary in the continuation of their jobs. There are also different reasons why consultants are satisfied with their job. The reasons for consultants to be satisfied with their jobs are the limited job opportunities in the region, the reduction and / or failure of the public sector to recruit agricultural engineers / technicians, which many graduates see as a guarantee in terms of job security, and the inability of the existing competencies (knowing a foreign language, driver's license, ability to use computer and program, no travel obstacle, work experience, etc.) of most consultants to meet the conditions demanded by private companies for recruitment. Acquiring the specified competencies requires self-improvement, time, money and effort. Under the current circumstances, graduates who cannot meet one or more of these qualifications, can continue their consultancy profession in order not to do different jobs outside of their profession. In addition, reasons such as the positive perceptions, attitudes and opinions of the consultants about their profession and the fact that helping the rural people and the farmer make them feel good are also effective in their satisfaction with their job despite low salary. Consultants feel satisfied with their work, as they feel that they are and will provide some advantages from their work. Even though they work in non-public organizations, consultants have the expectation that they can be taken to the public one day, as in previous extension experiences (KÖY-MER, TAR-GEL) as they receive their salaries with the support of the public. In addition, it can be said that the consultancy profession has advantages for women such as protecting the extended family structure in the society and not requiring young people to work outside of the city, gaining experience for graduates and starting insurance. In addition, it has been found that most consultants and organizations perceive the support provided by the ministry as a direct salary. For this reason, it was determined that the directors of the institution did not assume sufficient responsibility for paying a salary to the consultant, and the consultant, due to some articles in the regulation, wanted the salary earned from the employer to increase the support payment, instead of demanding it from the employer. In the multivariate analysis, in the first model established with demographic variables affecting the job satisfaction of consultants,“gender, marital status, education level, type of institution they work for, the reason for wanting to be an agricultural consultant”was determined as important. In the multivariate analysis, the independent variables of“gender, marital status, education level, the type of institution they work for, the reason for wanting to be an agricultural consultant”were determined as important in the first model, which was established with demographic variables assumed to affect the job satisfaction of consultants. In the second model, which is assumed to affect the satisfaction of the consultants' attitudes and opinions about the profession, the independent variables of“the consultant doing his job lovingly, not having difficulty in doing his job, taking his opinions in determining institutional goals, applying the consultancy activity in agriculture chambers and agricultural organizations, and seeing his profession as valuable enough to recommend it to his relatives”were found important.
Benzer Tezler
- Türkiye'de fıstık üretimi, pazarlaması, sorunları ve çözüm önerileri
Pistachio production in Turkey marketing, problems and solutions
SELİM GÖZALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiSiirt Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMİH SERKANT AKTUĞ
- Bitkisel yağ sanayii işletmelerinin yapısı, işleyişi, kalite uygulamaları ve karşılaştıkları pazarlama sorunları: Tekirdağ örneği
The Structure and function, quality applications and marketing problems of the vegetable oil industry management: Tekirdağ example
EVREN ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
ZiraatTrakya ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER AZABAĞAOĞLU
- Gaziantep ili antepfıstığı ihracat pazarlama organizasyonu
Gaziantep property export marketing organization
ÖNDER ELBİSTANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE DAVRAN
- Süleyman Demirel Dönemi (1965-1971) eğitim politikaları ve uygulamalarının Türk basınındaki yansımaları
The reflections on the Turkish media of educational policies and their implementations during the era of Suleyman Demirel (1965-1971)
ŞENGÜL BÜYÜKBOYACI
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimSüleyman Demirel ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. KADİR KASALAK
- Akhisar'da (Manisa) zeytin tarımını etkileyen fiziki coğrafya koşullarının analizi
An analysis of physical geography conditions that affect oliveagriculture i̇n Akhisar District of Manisa
OKTAY HANTEKİN