Erken dönem Abbasîlerde mezhep-iktidar ilişkileri
Madhab-power relations in early period Abbasis
- Tez No: 654993
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ AVCU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Abbâsîler, mezhep, hilâfet, imâmet, saltanat, iktidar, Abbasids, madhab, caliphate, imamete, reign, power
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 571
Özet
İslâm tarihinde ortaya çıkan mezhepler dinî, siyasî ve toplumsal şartların etkisiyle kurumsallaşmış beşerî oluşumlardır. İktidar, devlet yönetimini elinde bulundurma ve iktidar gücünü kullanarak başkalarının siyasî davranışlarını kontrol etme yetkisine sahip olmaktır. İnsan topluluklarının tarihî gelişimi boyunca iktidar olgusu, beşerî işlerde kaçınılmaz bir durum olarak ortaya çıkmıştır. Bütün topluluklar, iktidar olgusunu şu veya bu şekilde tanımışlardır. Bu durum modern siyasî sistemlerde de böyle olmuştur. Mezhep ile iktidar arasındaki ilişkiler tartışmaya konu edildiğinde, ilk bakışta, zorunlu olarak şu iki yaklaşımla karşı karşıya bulunduğumuz hissini uyandırmaktadır: a) mezhepleri merkeze alan yaklaşımla mezhep-iktidar ilişkilerini ele almak; b) iktidarı merkeze alan yaklaşımla mezhep-iktidar ilişkilerini ele almak. Biz burada kesin çizgilerle ve belli bir yaklaşımla konuyu ele almak yerine her iki yaklaşımı da kullanarak mezhep ile iktidarın siyasî ilişkilerinin ara yüzeyini ortaya koymayı tercih ettik. Araştırmamızı, İslâm düşüncesine siyasî liderlik modelleri sunan mezhepler üzerinden yaptık. Çalışmamızda, İslâm medeniyetinin fikrî ve siyasî mirasının devlet başkanlığı modellerinden biri olarak kabul edilen siyasal iktidarı“hilâfet”temsil etmiştir. İslâm tarihinde siyasî ve itikâdî oluşumlar olarak ortaya çıkan fırka ve mezheplerin fikrî ve aksiyoner gruplar olarak ifadesi ise ilişki boyutunda konunun yaklaşımlarını oluşturmuştur. Ele aldığımız mezhepler alt fırkalarıyla birlikte Havaric, Şîa, Mürcie, Mu'tezile ve Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat'dir. Çalışmamızı bir giriş kısmı olmak üzere üç bölümden oluşturduk. Birinci bölümde Emevî Devleti'ni yıkarak iktidar olmak isteyen Abbasî davetini ele aldık. İkinci bölümde erken dönem Abbasî devletinin dinî ve mezhebî politiğini işledik. Üçüncü bölümde mezheplerin erken dönem Abbasî devletine karşı sosyopolitik ve dinî tutumlarını ortaya koyduk. Böylelikle çalışmamızdaki hedeflerimizi gerçekleştirmeye çalıştık.
Özet (Çeviri)
The madhabs that emerged in the historical experience of Islam are human formations institutionalized under the influence of religious, political and social conditions. The power is to have the authority of the state administration and to control the political behavior of others by using the power of power. Throughout the historical development of human communities, the phenomenon of power has emerged as an inevitable situation in human affairs. All communities have recognized the phenomenon of power in one way or another. This has been the case in modern political systems. When the relations between the madhabs and the goverment are discussed, at first glance, it necessarily provokes the feeling that we are facing two approaches: a) to deal with madhab-power relations with a centralized approach to madhabs; b) addressing madhab-power relations with a centralized approach to power. Here, instead of addressing the issue with definite lines and certain approach, we preferred to use both approaches to reveal the ara interface between madhab and power over political relations. We conducted our research through madhabs that offered political leadership models to İslamic thought. In our study,“caliphate”represented the political power which is accepted as one of the leadership models of the intellectual and political heritage of İslamic civilization. The expression of the groups and madhabs which emerged as political and religious formations in İslamic history as intellectual and action groups constituted the approaches of the subject in the relationship dimension. The denominations we consider with it's branches are Khawarij, Murjie, Shi'a, Mu'tezile and Ahl al-Sunnah wa'l-Jamaah. We have created two parts as an introduction. In the first chapter, we discussed the Abbasid invitation that emerged during the Umayyad period. In the second part, we have studied the religious and sectarian politics of the early Abbasid state. In the third part, we put forward the sociopolitical and religious attitudes of the sects against the early Abbasid state. Thus, we tried to realize our goals in our study.
Benzer Tezler
- Hicri IV. asırda Ehl-i Sünnet ve Şia çatışmasının mezhepler tarihi yazıcılığına etkisi (Taberî ve Ya'kubî örneği)
The influence of ehli Sunnah and Shia conflict on the historiography of sects in hijri fourteenth century (The case of Tabarî and Ya'qubî))
SADIQ IBRAHIM AZIZ
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KESKİN
- Dinin toplumsallaşmasında aracı bir kurum: Erken modern Osmanlı toplumunda vaaz ve vaizler
An intermediary institution in religious socialization: Preaching and preachers in the early modern Ottoman society
EMRAH ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET YAŞAR OCAK
- Erken Dönem İslam dünyasında Berid Teşkilatı ve istihbarat
Barid System and intelligence in the Early Age Islamic world
MUSTAFA DAĞ
- Erken İslam dönemi usturlaplarının İslam sanatları açısından incelenmesi
An examination of early Islamic astrolabes from the perspective of the Islamic arts
ESLEM GÜNAYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Astronomi ve Uzay Bilimleriİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL KAZAN
- The role of political salafism in the formation of Saudi Arabia and the Taliban regime
Siyasal selefiliğin Suudi Arabistan ve Taliban'ın oluşumundaki rolü
SELİM ÖZTÜRK
Doktora
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBölge Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. IŞIK KUŞÇU BONNENFANT