Ağız ve diş sağlığı okuryazarlığı ölçeği kısa formu'nun (adsoy-14) Türk diline uyarlaması
Adaptation of Oral and Dental Health Literacy Scale Short Form to Turkish Language
- Tez No: 655310
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR OKYAY
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Amaç: Araştırmanın amacı, ''Health Literacy Dental Scale-Short Form (HeLD-14)'' ölçeğinin Türk diline uyarlamasının yapılarak, yetişkinlerde ağız ve diş sağlık okuryazarlığını değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir ölçeğin hazırlanmasıdır. Yöntem: Metodolojik bir araştırmadır. Psikolinguistik değerlendirmeler yapıldıktan sonra olasılıksız örnekleme yöntemleri içerisinden amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak hedef grubun varyasyonunun sağlanması amacıyla birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumlarına başvuran bireyler içerisinden 500 katılımcıya ulaşılmıştır. Geçerlilik ve güvenilirlik analizlerinde yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Dil, görünüm, kriter, yapı geçerliliği, yakınsak ve ıraksak geçerlilik ile iç tutarlılık, paralel form, test-tekrar test ve iki yarı güvenilirliği değerlendirmeleri yapılmıştır. Dil geçerliliğinde 30 katılımcıya, tekrar test için 50 katılımcıya ulaşılmış, paralel form olarak da TSOY-32 ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Ölçek soruları KMO ve Barlett testleri ile değerlendirildiğinde örneklem sayısı ve veri içeriğinin faktör analizine uygun olduğu görülmüştür. Faktör analizinde toplam varyansın %71,21'ini açıklayan dört faktörlü yapı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktor analizinde modifikasyon indeksleri doğrultusunda iki maddenin çıkarılması ile 12 maddeden oluşan dört faktörlu yapının model uyum indekslerinin kabul edilebilir uyum gösterdiği bulunmuştur. Ölçekten alınan toplam puan, TSOY-32 ölçeğinden elde edilen genel indeks puanı ile anlamlı şekilde olumlu yönde orta düzeyde korelasyon göstermiştir (r=0,687). ADSOY ölçeğinin Cronbach alfa katsayısı AFA'da 0,910, DFA sonrası kabul edilen modelde 0,860 olarak bulunmuştur. Test-tekrar test sonucu, sınıf içi güvenilirlik katsayısı 0,885, dil geçerliliği değerlendirmesinde HeLD-14 ölçeği ile korelasyon olumlu yönde çok güçlü düzeyde anlamlı bulunmuştur (r=0,774). Sonuç: Ağız ve diş sağlık okuryazarlık (ADSOY) ölçeğinin Türk diline uyarlamasının, Türkiye'deki yetişkinlerde ağız ve diş sağlığı okuryazarlığını ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu gösterilmiştir. Alınan yüksek puanların daha iyi düzeyde ağız ve diş sağlığı okuryazarlığını gösterdiği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of the study is to adapt the“Health Literacy Dental Scale-Short Form (HeLD-14)”scale to Turkish language and to prepare a valid and reliable scale to evaluate oral and dental health literacy in adults. Method: It is a methodological research. After the psycholinguistic evaluations, 500 participants were reached among the individuals who applied to primary, secondary and tertiary health institutions in order to ensure the variation of the target group by using the purposeful sampling method among improbable sampling methods. Structural equation modeling was used in validity and reliability analysis. Language, appearance, criterion, construct validity, convergent and divergent validity, internal consistency, parallel form, test-retest and split-half reliability were evaluated. In terms of language validity, 30 participants were reached, 50 participants were reached for retest, and TSOY-32 scale was used as a parallel form. Results: When the scale questions were evaluated with KMO and Barlett tests, it was seen that the sample size and data content were suitable for factor analysis. In the factor analysis, a four-factor structure that explains 71.21% of the total variance was obtained. In the confirmatory factor analysis, it was found that the model fit indexes of the four-factor structure consisting of 12 items showed acceptable fit by removing two items in line with the modification indexes. The total score obtained from the scale showed a moderate positive correlation with the general index score obtained from the TSOY-32 scale (r = 0.687). The Cronbach alpha coefficient of the ADSOY scale was found to be 0.910 in EFA and 0.860 in the model accepted after CFA. Test-retest result was found to have an in-class reliability coefficient of 0.885, and the correlation with the HeLD-14 scale in language validity assessment was found to be positively very strong. (r = 0.774). Conclusion: The validity and reliability analyzes of the HeLD-14 scale, which was adapted to evaluate oral and dental literacy in Turkish, were found to be within acceptable limits. It was observed that the high scores obtained showed a better oral and dental health literacy.
Benzer Tezler
- Ebeveyn ağız sağlığı okuryazarlığının çocukların ağız sağlığı durumuna etkisinin incelenmesi
Evaluation of the effect of parental oral health literacy on children's oral health status
ESRA OĞUZ
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2021
Diş HekimliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiÇocuk Diş Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK BULDUR
- Sağlık okuryazarlığı ile ağız sağlığının ilişkisi
The relationship between oral health and health literacy
GÖZDE BİLGİÇ YATÇI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiDicle ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PAKİZE GAMZE ERTEN BUCAKTEPE
- Ağız diş sağlığı okuryazarlığının hastaların ağız diş sağlığı ve yaşam kalitesiyle ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship of oral health literacy and patients' oral HEALTH-related quality of life
ADEM BOYUN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2023
Diş HekimliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiRestoratif Diş Tedavisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER KAPTAN
- Ebeveynlerin ağız ve diş sağlığı okuryazarlığı ile ilkokul çağındaki çocuklarının ağız ve diş sağlığı arasındaki ilişki
The relationship between parents' oral and dental health literacy and the oral and dental health of their primary school children
FURKAN DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıAkdeniz ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞEGÜL ILGAZ
- Sabit ortodontik tedavi gören ergenlerde sağlık okuryazarlığı düzeyi ve tedaviye uyum ilişkisi
The association between health literacy and treatment cooperation in adolescents undergoing orthodontic treatment
HÜLYA KARA
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2024
Diş HekimliğiÇukurova ÜniversitesiOrtodonti Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA GÜLAY KADIOĞLU