Adölesanların sağlığı geliştiren davranışları ile öz-yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Relationship between health promotion behaviours and self-efficacy of adolescents
- Tez No: 655775
- Danışmanlar: DOÇ. KEMAL MACİT HİSAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 10–19 yas grubunu“adölesan dönemi”olarak tanımlamaktadır. Adölesan nüfus Dünya nüfusunun yaklaşık olarak altıda birini oluştururken, Türkiye nüfusunun ise yaklaşık olarak üçte birini oluşturmaktadır. Adölesan dönem öğrencilerin hayatında hem akademik, sosyal ve duygusal öz yeterliğin geliştiği, hem de öğrencilerin sağlıkla ilgili davranışların alışkanlığa dönüştüğü bir süreçtir. Bu araştırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Ankara il merkezindeki bir ortaokul ve bir lisenin 5-12. sınıflarında okuyan ergenlerin sağlığı geliştiren davranışları ile öz-yeterlik düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak 3 farklı form kullanılmıştır. Bunlar; anket formu, adölesan sağlığı geliştirme ölçeği ve çocuklar için öz-yeterlik ölçeğidir. Veriler; ortalama, standart sapma ve yüzdeler şeklinde özetlenmiştir. İki bağımsız grubun ortalamalarını karşılaştırması T Testi analizi ile yapılmış olup ikiden fazla grubun ortalamasını karşılaştırması Tek Yönlü Varyans Analizi ile yapılmıştır. Aralarında ilişki olup olmadığı incelenen değişkenler arasında nasıl bir ilişki olduğunu ortaya çıkarmak için Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Anlamlılık seviyesi 0,05 olarak alınmıştır. Araştırma sonucunda, genel adölesan sağlığı geliştirme ölçek durumu ve tüm alt boyut durumlarında, sınıf, cinsiyet, yaş, başarı durumu, sağlığı geliştirebileceğine inanma, gelecekte sağlığını kontrol edebilme, emniyet kemeri takma, bisiklet yada motosiklete binerken kask takma, yay ve üst geçidi kullanma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Beslenme ve egzersiz durumunda, baba çalışma durumu, doktor kontrolüne gitme, diş hekimi kontrolüne gitme ve göz muayenesi yaptırma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Sağlık sorumluluğu durumda, doktor kontrolüne gitme, diş hekimi kontrolüne gitme ve göz muayenesi yaptırma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Kendini gerçekleştirme durumu ile doktor kontrolüne gitme durumu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ergenlerin genel öz yeterlilik ölçeği durumları ve tüm alt boyut durumlarında, sınıf, yaş, başarı durumu, sağlığı geliştirebileceğine inanma, diş hekimi kontrolüne gitme, gelecekte sağlığını kontrol edebilme, emniyet kemeri takma, bisiklet yada motosiklete binerken kask takma, yay ve üst geçidi kullanma durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Akademik öz-yeterlikleri durumunda, cinsiyet ve kronik hastalık durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Duygusal öz-yeterlikleri ile çalışma odasının varlığı arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Genel öz-yeterlikleri durumunda, çalışma odasının varlığı ve kronik hastalık durumlarına göre anlamlı farklılık bulunmuştur. Adölesan sağlığı geliştirme ile öz yeterlilik ölçeği arasında pozitif anlamlı bir korelasyon ilişkisi bulunmuştur Öz-yeterlik algısı ve sağlığı geliştiren davranışlar çocukluk ve ergenlik döneminde kazanılıp hayat boyu devam ettirilmektedir. Bu sebeple öğrenci, öğretmen ve velilere verilecek eğitim, seminer ve etkinlikler ergenlerin hem öz-yeterlik algılarının artmasına hem de ergenlerin sağlığı geliştiren davranışları kazanmalarında etkili olacaktır.
Özet (Çeviri)
The World Health Organization (WHO) defines the 10-19 age group as an“adolescent period”. The adolescent population accounts for approximately one-sixth of the world's population, while the population of Turkey accounts for approximately one-third. The adolescent period is a process in which both academic, social and emotional self-efficacy develop in students 'lives, and students' health-related behaviors turn into habits at these ages. This research was carried out to identify the relationship between self-efficacy and adolescent health promotion behaviors of students, attending to the 5-12th grade of a secondary school and high school in the city center of Ankara in the 2017-2018 academic year. Three different forms were used as data collection tools. These are questionnaire form, Adolescent health promotion scale and self-efficacy scale for children. The data were summarized as mean, standard deviation and percentages. The mean of the two independent groups was compared by the T-test and the mean of more than two independent groups was compared by one way anova. Pearson correlation analysis was used to determine the relationship between the two variables. The significance level was taken as 0.05. As a result of the research, general adolescent health promotion scale situation and all sub-scale situations, there were significant differences according to class, gender, age, success status, believing that it can improve health, future health control, wearing a seat belt, wearing a helmet while riding a bike or motorbike. In nutrition and exercise situation, there was a significant difference according to the father's working status, physician control, dentist control, and eye examination. In health responsibility situation, there was a significant difference according to the physician control, dentist control and eye examination. A significant relationship was found between life appreciation and physician control. Adolescents' general self-efficacy scale situation and all sub-scale situations, there were significant differences according to class, age, success status, believing that it can improve health, go to the dentist control, future health control, wearing a seat belt, wearing a helmet while riding a bike or motorbike. In academic self-efficacy situation, a significant difference was found according to gender and presence of chronic disease. A significant relationship was found between emotional self-efficacy and the presence of the study room. In general self-efficacy situation, a significant difference was found according to the presence of the study room and chronic disease. There is a positive and significant correlation between health-promoting behaviors and self-efficacy. Self-efficacy perception and health-promoting behaviors are gained during childhood and adolescence and maintained throughout life. For this reason, education, seminars, and activities to be given to students, teachers, and parents will be effective in increasing self-efficacy perceptions of adolescents and gaining health-promoting behaviors of adolescents.
Benzer Tezler
- Adölesanlarda sağlık kontrol odağı ve öz yeterliliği güçlendirmeye yönelik yapılan çözüm odaklı görüşmelerin sağlığı geliştiren yaşam biçimi davranışlarına etkisinin belirlenmesi
Determining the effect of solution oriented interviews that health locus of control and self efficacy empowering on adolescents' health promotive lifestyle bahviours
FUNDA ASLAN
Doktora
Türkçe
2019
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÜMSER KUBLAY
- Adolesanlarda davranış imaj modeline dayanan kısa görüşmelerin sağlık davranışlarına etkisi
The effects on adolescents? health behaviors of brief interventions based on behavior-image model
NESRİN İLHAN
Doktora
Türkçe
2012
HemşirelikMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE YILDIZ
- Tip 1 diyabetli adolesanların sağlığı geliştirme modeline göre uygulanan hemşirelik girişimlerinin hasta bakım sonuçlarına etkisi
Effects of nursing care given to adolescents with type 1 diabetes in accordance with the health promotion model on the outcomesof patient care
KÜBRA PINAR GÜRKAN
Doktora
Türkçe
2018
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL BAHAR
PROF. DR. ECE BÖBER
- Adölesanlarda transteoretik model temelli sağlığı geliştirme programının güvenli bisiklet kullanma davranışına etkisi
The effect of transtheoretic model based health promotion program on safe cycling behavior on adolescents
ÖZDEN ERDEM
- Samsun il merkezindeki lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi
Assessing the healthy life style behaviors of the high school students in the centre of samsun
BAHAR KEFELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk SağlığıOndokuz Mayıs ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRSEN ALTAY