Geri Dön

Yeni ilm-i kelâm süreci ve deizm

The modern theological process and deism

  1. Tez No: 657341
  2. Yazar: ZEKİYE ÖZ
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA GÖREGEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Yeni İlm-i Kelam, Deizm, Nübüvvet, Mucize, Modern Ilm-i Kalam, Deism, Prophethood, Miracle
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karabük Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 135

Özet

“Yeni İlm-i Kelâm Süreci ve Deizm”başlıklı çalışmamızda Tanzimat Dönemi'nden sonra başlayan Kelâm ilminde yenilenme çalışmaları ele alınmıştır. Bu yenilenme ihtiyacının tarihsel, kültürel ve siyasi arka planı, yenilik arayışlarının sebepleri, Yeni İlm-i Kelâm Projesinin yöntemsel ve içeriksel boyutu ile incelenmeye çalışılmıştır. Tanrı tasavvuru ve bu tasavvura bağlı olarak uluhiyyât, nübüvvet ve ahiret konularını hedef alan Materyalizm, Darwinizm, Pozitivizm, Panteizm, Deizm gibi düşünce akımları Kelâmcıların ortaya koyduğu görüşler üzerinden ele alınmıştır. Bu bağlamda Batı düşüncesi içinde dinî ve felsefî bir anlayış olarak ortaya çıkan geleneksel dinlerin -özellikle Hıristiyanlığın- Tanrı, vahiy, nübüvvet gibi temel inanç esaslarına yönelik eleştirel yaklaşımlarda bulunan ve 18. yüzyıldan günümüze kadar hissedilir derece etkisini sürdüren Deizmin, tarihsel ve teolojik açıdan ortaya çıkmasına sebep olan unsurlar incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde Yeni İlm-i Kelâm dönemindeki âlimlerin -özellikle Cemaleddin Afgânî, İsmail Hakkı İzmirli, Muhammed Abduh, Reşîd Rızâ ve Seyyid Ahmed Han'ın görüşleri incelendiğinde, bu dönemde, Deizmin temel argümanlarını destekleyecek tarzda yorumların yer bulmadığı ya da öncelik kazanmadığı bilgisine ulaşılmıştır. Bunun sebebi olarak da Deizm 19. yüzyılda etkisini kaybetmesi ve bu düşüncenin Hıristiyanlık dini içerisinde ortaya çıktığı görülmüştür. Çünkü Batı'da Deizme götüren süreç, doğrudan dinden kaynaklı iken, İslâm'da dinden kaynaklı olarak bir sorun görülmemiştir.

Özet (Çeviri)

In this study titled“The Modern Theological Process and Deism”, we will discuss the renewal in the science of Kalam (Theology) that started after the Tanzimat period. We have attempted to examine the historical, cultural and political background needed for renewal, the reasons for search for innovation, and the methodological and contextual dimension of the Modern İlm-i Kalam (the science of theology) as well. The views put forward by the Kalamists (Theologians) concerning the conception of God, the relation of Vahey (revelation) with this concept, and the views of Materialism, Darwinism, Positivism, Pantheism, Deism, which target the issues of revelation, prophethood, and the Herafter, have been discussed through this study. In this regard, the present study will examine Deism, which has come to life as the religious and philosophical understanding in Western thought, and also has critically approached the basic belief principles of traditional religions, especially Christianity, such as God, revelation, and prophethood, and continues to leave a noticeable effect from the 18th century until today. The factors that caused it to emerge will also be examined. As a result, when the views of scholars in the period of Modern İlm-i Kalam-especially Jamaluddin Afghânî, İsmail Hakkı İzmirli, Muhammed Abduh, Reşîd Rızâ and Seyyid Ahmed Khan were examined, it was found that interpretations that support the basic arguments of Deism did not have a place or did not gain priority. The reason for this is that Deism lost its influence in the 19th century and emerged within the Christian religion. Because while the process leading to Deism in the West originates directly from religion, the process that leads some people to adopt a deist attitude in Islam is based on the evaluating of Islam by looking at personal opinions of people who represent religion and religious values not from Islam itself.

Benzer Tezler

  1. علم الكلام الجديد في العالم العربي - الألوهية أنموذجاً

    Çağdaş Arap dünyasında yeni ı̇lm-i kelam arayışları (Ulûhiyyet örneği)

    İBRAHİM İSMAİLOĞLU

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2023

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN YILDIRIM

  2. Materyalizmin din tasavvuruna karşı yeni ilm-i kelâmda din savunusu

    Defence of religion in the new science of kalām against materialism's conception of religion

    FURKAN UÇAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. MEHMET AKİF CEYHAN

  3. İsmail Hakkı İzmirli'nin kelam ilmine katkıları

    The contribution of İsmail Hakki İzmirli to scientific Islamic teology

    TAHİR OSMAN KAPANCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    DinGazi Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. MUHİT MERT

  4. Kur'an'ın nüzûl anlamının te'vil süreci

    The process of interpretation of the meaning of the descent of the Qur'an

    MUSTAFA SAİT KAPLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RECEP DEMİR

  5. Tefsir'in mahiyeti sorunu: Tanımı, işlevi ve ilişkili olduğu ilimler

    The problem of tafseer's nature: Its definition, function and sciences which it's related to

    ENES BÜYÜK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    DinRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA HOCAOĞLU