Meşîhat Arşivi'ne göre Osmanlı'nın son döneminde Maraşlı ilmiye sınıfı
Maras's science class in the lost period of the Ottoman Empire according to the archives of Mesihat
- Tez No: 658093
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSA KALAYCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışma Türkiye'nin güzide şehirlerinden olan ve aynı zamanda tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Kahramanmaraş'ın Osmanlı Devleti'nin son döneminde (1824-1889) yetiştirdiği ilim adamları ve ilmiye sınıfının diğer mensuplarını tarihin tozlu sayfalarından çıkararak gün yüzüne kavuşturmak amacıyla oluşturulmuştur. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın kapsamını; 1824-1889 yılları arasında Osmanlı Devleti hâkimiyetindeki Maraş Sancağı ve kazalarında doğmuş olan ve müderris, naib, kâtip, müftü, muhzır veya ilmiye sınıfının başka alanlarında yer almış olan memurlar, onların biyografileri ve Osmanlı Devleti'nin bu memurlar vesilesiyle tarih bilimine katkıları oluşturmaktadır. Çalışma iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Osmanlı idari taksimatında son dönemde uzun yıllar Halep Vilayetine bağlanan Maraş Sancağının kısa tarihi, idari ve demografik yapısı tablolarla desteklenerek işlenmiştir. Yine bu bölümde Maraş adının menşei ve Maraş'ın Osmanlı yönetimine girmeden önceki genel tarihi ele alınmıştır. Bunun yanı sıra Osmanlı Devleti'nde sosyal müessese kurumu açıklanarak Maraşlı ilmiye sınıfı mensuplarının da yetişmesinde doğrudan etkisi olan cami ve medrese kurumları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise Osmanlı Devleti'nin en önemli kurumlarından olan ilmiye teşkilatının oluşumu, dayandığı usuller, mekanizması ve işleyişi hakkında genel bilgiler verilmiştir. Osmanlı eğitim sisteminin yapı taşı olan medreselerin yetiştirdiği Osmanlı ulemâsı ve ilmiye sınıfı mensuplarının yetişme usullerine değinilmiştir. 1824-1889 yılları arasında yaşamış ve Maraş'ta doğmuş olan 28 tane Osmanlı ilmiye sınıfı mensubunun Meşîhat Arşivi'ndeki dosyalarının Osmanlıcasından yola çıkılarak günümüz Türkçesine çevrilmiş, sadeleştirilmiş ve biyografi haline getirilmiştir. Maraşlı bu ilmiye sınıfı mensupları Osmanlı devlet kurumlarında müderris, kâtip, naib, müftü, kadı, naib vekili veya ilmiye sisteminin çeşitli alanlarında görev alan medrese çıkışlı kimselerdir. İncelenen ilmiye sınıfı mensuplarıyla ilgili olarak; Osmanlıca ve Türkçe'nin yanı sıra çoğunun Arapça okuma yazma bildikleri, hatta içlerinde bazılarının Farsça ve Fransızca gibi dönemin dillerini kullandıkları anlaşılmıştır. Böylece Osmanlı toplumunun önde gelen ve topluma yol gösteren bir rol oynadıkları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study is conducted in order to bring light to the scientists and the other members of science class raised in the last period of the Ottoman Empire in Kahramanmaras which is one of the best cities in Turkey and which also hosted many civilizations throughout history. The scope of this project which was prepored as master's thesis is government officals who were born between 1824-1889 in Maras Sanjah which was under the rule of the Ottoman Empire and officals who took place in the clerkship, regentship, mudarriship or other fields of science class, their biographies and the Ottoman Empire's contribution to the science of history under the favour of its officals. This study consist of two parts. In the first part, the short history, administ rative and demographic structure of the Maras Sanjah which was connected at that time to the province for many years in the Ottoman administrative division are supported whit tables. Also, the origin of the name Maras and the general history of the city, before it was under the dominion of Ottoman Empire, are discussed in this section. In addition, by explaining social instution in the Ottoman Empire, masque and madrasah institutions that had a direct impact on the upbringing of the members of the science class in Maras are discussed. In the second part, general information is given about the formation of the science class which is one of the most important institutions of the Ottoman State, the procedures on which it is based, its mechanism and operation. The methods of education of members of the Ottoman science class rasied by madrasahs which were at the care of the Ottoman education system are mentioned. The files in the Mesihat Archive which belong to 28 Ottoman science class members who lived between 1824-1889 in Maras are simplified, translated into Modern Turkish and turned into a biography. Members of science class from Maras are those who groduated from madrasahs as mudarris, clerk, regent and as such in the Ottoman Empire and in other various branches in the science system. Regarding the members of science class which were studied, it is understood that besied Ottoman language and Turkish, most of them knew Arabic, even some of them spoke the languages of the age like French and Persion. Thus, it is roticed that the Ottoman community played a pioneering and guiding role which showed the right way.
Benzer Tezler
- Meşîhat Arşivi'ne göre Osmanlı'nın son döneminde Ayntablı ilmiye sınıfı
The latest period of the Ottoman Ayntabian ulemas according to the Mesihat Archive
OĞUZ ÖLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSA KALAYCI
- Meşihat arşivine göre İzmit uleması (1890-1919)
Izmit ulemas according to the archive of the Mashhad (1890-1919)
CUMA BUĞDAYCI
- Meşîhat Arşivi'ne göre Halepli Osmanlı ulemâsı
Aleppo's Ottoman ulema according to Meşihat Records
ÖZKAN DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
TarihHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜLEYMAN HATİPOĞLU
- Yanya vilayeti Amed-Reft Defterlerine göre Yanya'da dini kurumlar, yapılar ve dini hayat (XIX yy. sonu - XX yy başları)
Religious institutions, buildings and religious life in the vilayet of ioannina according to Ioannina Amed-Reft registers (XIX century- XX century)
ERMAL NURJA
- Meşihat arşivi belgelerine göre Şeyhülislamlığın bürokratik yapısı
In light of the Meşihat archival documents, the bureaucratic structure of the Şeyhülislamlik (The office of the Sheikh al-Islam)
ESRA YILDIZ
Doktora
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURETTİN GEMİCİ