The dilemma of U.S. foreign policy during the Arab Spring: From moralpolitik to realpolitik

Arap Baharı süresince Amerikan dış politikasının ikilemi: 'Moralpolitik'ten 'realpolitik'e

PDF İndir

Tez No: 658232
Yazar: CAN DONDURAN
Danışmanlar: PROF. DR. A. FÜSUN TÜRKMEN
Tez Türü: Doktora
Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
Yıl: 2021
Dil: İngilizce
Üniversite: Galatasaray Üniversitesi
Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
Sayfa Sayısı: 428

Özet

İlk bakışta birbiriyle zıt gibi görünen, ancak zaman zaman uyumlu hale gelen iki kavram olan liberal değerler ve ulusal çıkarlar, ilk kuruluş yıllarından bu yana Amerikan dış politikasını şekillendirmek için rekabet halindedir. Bu bağlamda,“Kurucu Babalar”ın dış politika alanında belirledikleri çizgilerin farklı yorumlarına dayanarak, uluslararası düzeyde Amerikan eylemlerinin ana itici gücünün ne olması gerektiği sorusunun yanıtı, her zaman çeşitli düzlemlerde şekillenen hararetli bir tartışmanın kaynağını oluşturmuştur. Daimî ve içkin bir ikilemi vurgulayan bu ikili doğa, ABD dış politikasının özellikle değerler politikası (moralpolitik) ile çıkarlar politikası (realpolitik) ve buna bağlı olarak, izolasyonizm ile enternasyonalizm/müdahalecilik arasında şekillenen iki temel çelişkisini ortaya koyar. Bu sarkaç hareketi, Amerikan dış politikasını belirleyen bir davranış modelinin ortaya çıkmasının yolunu açmıştır. Orta Doğu söz konusu olduğunda ise tartışma, bölgenin özellikle Soğuk Savaş'ın başından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'nin birçok düşünsel ve jeostratejik çıkarının kesiştiği bir bölge olması dolayısıyla çok daha önemli hale gelir. Bu çerçevede, bu tezin odak noktasını, Amerikan dış politikasına özgü bu ikili çelişki denklemi ve bu durumun, Washington'un Arap Baharı'na verdiği tepkiye yansıması oluşturmaktadır. Amerikan dış politikası çerçevesinde realizm ve idealizm arasındaki tartışmanın kökleri Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk günlerine uzanmaktadır. Bağımsızlığın kazanılmasını izleyen ilk yıllarda Amerikan dış politikası, diğer kıtaların, özellikle de Avrupa'nın meselelerinden uzak durmaya yönelik kati bir kararlılıkla şekillenmiştir. İlk Başkan George Washington 1796 tarihli Veda Konuşması'nda, ülkenin uluslararası ilişkilere dahli ile ilintili ilk önemli geleneği, Eski Dünya (yani Avrupa) ülkeleriyle kalıcı siyasi bağlardan kaçınılması tavsiyesiyle ortaya atmıştır ve bu ilke uzun yıllar boyunca önemli bir dış politika belirleyicisi işlevi görmüştür. ABD'nin bu dönemdeki uluslararası duruşunun baskın özelliği, kendi bulunduğu yarı küreye odaklı bir izolasyonculuk iken, ülkenin üzerine inşa edildiği liberal değerlerin yeri de Amerikan siyasetinde oldukça önemliydi. Özgürlük, liberal demokrasi ve bağımsızlık gibi bu değerlere bağlılık ve ABD'nin bu tür değerler için savaşan ulusları bir şekilde desteklemesi gerektiği inancı, esasen, Amerikan kültürüne ait iki temel unsurdan kaynaklanmaktaydı: Amerikan istisnacılığı ve“Kaçınılmaz Yazgı”(Manifest Destiny). Bu kavramlardan ilki, birçok açıdan Amerikan halkının benzersizliğini vurgularken, ikincisi, dünya çapında evrensel liberal değerleri teşvik etmek ve yüceltmek için Amerikalılara verilen İlahi görevin -ya da“Özel Lütuf”un (Special Proividence)- altını çizer. Bu çerçevede, ABD dış politikasına yön veren dört farklı düşünce okulu olan Hamiltonculuk, Jeffersonculuk, Jacksonculuk ve Wilsonculuk, bu temel çelişkiler etrafında şekillenmiştir. Bir başka ifadeyle, bu yaklaşımlar, Birleşik Devletler'in dış dünyayla nasıl ilişki kurması gerektiği, bu dünyayla ne şekilde ilişki kurabileceği ve uluslararası eylemleri için birincil kılavuzun ne olması gerektiği sorularına verilecek bir cevap arayışının ürünleridir. Jeffersonculuk ve Jacksonculuk bu konuda görece daha içe dönük bir yaklaşımda ısrar ederken, diğer ikisi, Hamiltonculuk ve Wilsonculuk, Amerikan menfaatlerini müdafaa etmek, geliştirmek ve diğer bölgelerde Amerika'nın savunucusu olduğu temel değerleri teşvik etmek için proaktif bir duruşun gerekliliğini vurgularlar. Dahası, kozmopolit bir görüşle de beslenen ahlaki dürtüler, Wilsoncular ve Jeffersoncular tarafından dış politikanın temel belirleyicileri olarak görülmektedir. Aksine, Jacksoncular dış politika anlayışlarını daha dar tanımlı, tek taraflı bir milliyetçilik üzerine kurarken, Hamiltoncular ise ticari ve ekonomik çıkarları önceleyen bir yaklaşımı savunurlar. Bu tezin eksenini realpolitik-moralpolitik ikileminin oluşturduğu düşünüldüğünde, idealist doğası ile değerler politikasını temsil ettiği için odak noktamız Wilsoncu düşünce okulu olacaktır. Amerikan İç Savaşı sonrası dönemde, uluslararası arenada daha aktif olma yönündeki düşüncenin güç kazanması sonucu izolasyoncu görüşün baskınlığında önemli bir azalma yaşanmıştır. Küba'nın İspanyol boyunduruğundan kurtulmasına destek olmak gibi resmî bir amaç gütmesiyle ABD tarihindeki ilk insancıl müdahale olan (ve fakat Karayipler'de nüfuz elde etme amacını da göz ardı etmeyen) 1898 tarih İspanyol-Amerikan Savaşı'nda ortaya çıkan kararlı Amerikan müdahalesi, izolasyoncu yaklaşımın temellerini derinden sarsan bir dönüm noktası olmuştur. Uluslararası meselelere karşı içe odaklı bir biçimde somutlaşan mesafeli tutum, böylece, yerini, ülkenin uluslararası düzeyde büyüyen ve derinleşen rolünü yansıtır şekilde, ABD'nin uluslararası politikaya dahlinin artması taraftarı bir görüşe bırakır. Wilsoncu uluslararasıcılık dalgasının damgasını vurduğu görece kısa dönem haricinde, söz konusu duruşun dış politika alanında egemen bir konum elde etmesi için ise 2. Dünya Savaşı'nın sonunu beklemek gerekecektir. ABD bir süper güce dönüşürken ve Soğuk Savaşla karşı karşıya kalırken, izolasyonculuk ülkenin dış politikası için geçerli bir seçenek olarak görülmez hale gelmiş ve bu dönüşüm, Washington'ın uluslararası politikaya dahlinin belirleyici unsurlarına odaklanmak suretiyle tartışmanın odağının izolasyonizm-uluslararasıcılık mücadelesinden moralpolitik-realpolitik ikilemine taşınmasına yol açmıştır. Ahlaki ve jeostratejik kaygıların, komünizm karşıtı mücadele bağlamında, bazı istisnai durumlar haricinde, kesişir hale gelmesi, realizm-idealizm rekabetinde görece bir düşüşe neden olsa da Orta Doğu'da -ve bazı diğer önemli bölgelerde- Sovyet etkisinin artmasını önleme gayesi bu tartışmanın hararetini muhafaza etmesine yol açmıştır. İdeolojik mücadelenin sona ermesi ne Orta Doğu'nun Amerikan siyasetindeki merkezi konumunu değiştirmiş ne de ABD dış politikasının sarkaç hareketini sonlandırmıştır. Esasen, 1990'larda ve 2000'lerde uluslararası düzeyde radikal dönüşümleri tetikleyen en önemli gelişmeler olan SSCB'nin dağılması ve 11 Eylül terör saldırıları, ABD dış politikasında benzer yolların takip edilmesi sonucunu doğurmuştur. Washington, her iki olay sonrasında da politikalarını zorunlu olarak yeni ortaya çıkan uluslararası gerekliliklere uygun olarak yeniden biçimlendirmiş; ancak, ulusal çıkarın tanımlanması ve dış politika stratejisinin oluşturulması ve uygulanmasına ilişkin içkin realist-idealist ikilem ortadan kaybolmamıştır. Bir başka ifadeyle, uluslararası sistemdeki temel yapısal ve kurumsal değişiklikler, Amerikan dış politika sarkacının salınımına son vermemiştir. Arap Baharı söz konusu olduğunda da ABD dış politika sarkacının salınımı, Washington'daki politika yapıcıların kararları üzerindeki etkisini korumuştur. Bu durum, özellikle ABD'nin Mısır, Libya ve Suriye'deki Arap ayaklanmalarına yönelik olarak şekillenen tepkisinde açıkça görülmektedir. Mısır'daki ayaklanmalara karşı kararsız ve dengeli bir karşılığın yerini Libya'da insancıl bir müdahaleyle sonuçlanan daha proaktif ve liberal değeler odaklı bir Amerikan stratejisi almıştır. Ardından, ortaya çıkan uluslararası koşulların yarattığı baskılar ve iç politika dinamiklerinin kısıtlayıcı etkisiyle daha edilgen bir tutum takınmak durumunda kaldığı Suriye, Amerika Birleşik Devletleri için bir fiyaskoya dönüşmüş ve ülkenin dış politikası, bu kriz çerçevesinde, daha realist bir yöne doğru evrilmiştir. Görüldüğü üzere, farklı seviyelerde etkinlik gösteren çeşitli faktörlerin karşılıklı etkileşimi, Arap Baharı boyunca ABD dış politikasının salınımının kökeninde bulunan en önemli faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bir yandan, insani düşüncelerle beslenen, ABD'nin siyasi DNA'sının önemli bir parçası olan ahlaki endişeler sarkacı Libya'da olduğu gibi moralpolitik merkezli bir yaklaşıma doğru iterken; büyük güç rekabetinin yeniden canlanması ve ABD gücünün göreceli olarak gerilemesi gibi sistemik faktörler, Suriye'de gözlemlendiği gibi, realpolitik odaklı bir yaklaşımı dayatmıştır. Buna ek olarak, her iki faktör grubuna kıyasla karar alma mekanizması üzerinde daha kısıtlı bir etkiye sahip olan iç siyasete ilişkin dinamiklerin -kamuoyu ve Kongre- sarkacın salınımını etkilemede ikincil ama önemli bir rol oynamış olduğu da aşikardır. Bu noktada, bu üç faktör grubunun etkisinin eşit olmadığı unutulmamalıdır. Sistemik unsurlar etkisi en güçlü olan dinamikler olarak görünürken; insani kaygılar, bir dış politika girişiminin temel belirleyicisi olmaları için ulusal ve uluslararası düzeyde şekillenen elverişli koşullar, hayati bir ulusal çıkarın gereklilikleri veya düşük maliyetli bir başarı olasılığının yüksek olması gibi etmenlerin desteğine ihtiyaç duymaktadırlar. İç siyasete ilişkin kısıtlayıcı unsurlar ise, çoğunlukla diğer iki faktör kümesinden birine bağlıdır ve sarkacın salınımında ikincil bir rol oynarlar. Bu anlamda bu tez, Arap Baharı sırasında değerler politikasından çıkarlar politikasına uzanan birspektrum boyunca salınan ABD dış politikasının içsel sarkacını incelemeyi amaçlamaktadır. ABD dış politikasının yüzyıllardır süregelen ikileminin tarihsel arka planı, kökenleri ve evrimi ortaya koyulduktan sonra, sarkacın sürekli salınımına neden olan faktörler ve bunun Amerika'nın Arap dünyasındaki halk ayaklanmalarına tepkisi üzerindeki yansıması üç örnek olay incelemesi aracılığıyla analiz edilmektedir. Ayrıca, iç ve dış siyasal alanları ayıran çizgilerin son dönemde sürekli olarak aşındığı varsayımı, bu çalışmanın teorik ve metodolojik yaklaşımının temelini oluşturmaktadır. Bu fenomen, kuşkusuz, 1980'lerin sonlarına doğru baş gösteren ve özellikle Soğuk Savaş'ın sonuyla beraber ortaya çıkan gelişmelerden ve hızlı küreselleşmenin yarattığı radikal dönüşümlerden kaynaklanmaktadır. Bu varsayım doğrultusunda, bu tezdeki analiz, Amerika Birleşik Devletleri'nin dış politikasını etkileyen iç ve dış faktörleri neo-klasik gerçekçi çerçeve içinde birleştiren sentetik bir yaklaşımla geliştirilmiş ve ABD'nin, Libya, Mısır ve Suriye'deki Arap Baharı protestoları karşısında değişkenlik gösteren tavrı odak noktasına alınmıştır. Buna ek olarak, nitel metodolojimiz James Rosenau'nun beş boyutlu dış politika ön teorisi tarafından desteklenmektedir. Bu anlamda, toplumsal ve sistemik değişkenler, iç siyasal faktörler ile birlikte, bu çalışmada aracı değişkenler olarak kullanılmıştır. Ayrıca, bu çalışma kapsamında, dış politika yapım ve karar alma mekanizması, girdiyi farklı düzeylerde çok sayıda aracı değişken aracılığıyla filtreleyen huni benzeri bir yapı olarak ele alınmıştır. ABD'nin, ele alınan her ülkedeki ayaklanmalara tepkisi, monolitik bir yaklaşımdan ziyade doktriner olmayan bir görüşün ürünü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu tutum, pek çoklarına göre tutarsız bir politikayla sonuçlansa da esasen bu durumun kökeninde, ABD dış politikasının içkin ikilemi yer almaktadır. Aslında, ABD'nin, görünüşte kararsız olarak görünen bu yaklaşımının kaynağı, Washington'un bu ülkelerdeki demokrasi yanlısı göstericileri desteklemek gerekliliğini vurgulayan ahlaki içgüdülerini takip etme veya jeostratejik çıkarları ve bazı Orta Doğu otokratları ile uzun süredir devam eden iyi ilişkileri tarafından dayatılan stratejik gerekliliklere boyun eğme konusunda karar vermede yaşadığı güçlüklerdir. Tüm bu endişeler Amerika Birleşik Devletleri'nin kararsız ve ihtilaflı tepkisine neden olurken, Washington'un tereddütlü duruşunu besleyen bir diğer faktör, doğan bu toplumsal huzursuzluğun bir sonucu olarak bölgede yükselen bir İslamcı dalga tehdidinin altını çizen“beterin beteri korkusu”olmuştur. Aslında bu korku, ABD dış politikasına yabancı bir olgu değildir. Soğuk Savaş boyunca, Washington'un bazı Marksist olmayan otokrasilere karşı gösterdiği hoşgörünün kökeninde de buna benzer bir düşünce yer almaktadır. Soğuk Savaş ve 11 Eylül sonrası dünyada, İslamcılık, algılanan başat tehdit olarak, komünizmin yerini almış; ancak, korku aynı kalarak Arap dünyasındaki ayaklanmalara kararsız bir Amerikan tepkisi geliştirilmesine yol açmıştır. Bu nedenle, farklı seviyelerden çeşitli faktörlerin farklı güçteki etkileri, Amerika'nın Arap Baharı'na tepkisinin yönüne ilham verirken, jeopolitik, ahlaki ve stratejik kaygılar, kararsızlığa neden olmuştur. Tüm bu faktörlerin karışımının kökenleri, Amerikan devletinin kuruluş yıllarına kadar uzanmakta ve ABD dış politikasının içkin realpolitik-moralpolitik ikilemini yansıtmaktadır.

Özet (Çeviri)

Two seemingly incompatible but occasionally convergent concepts, namely liberal values and national interests, have been competing for shaping U.S. foreign policy ever since the early days of the Republic. Based on the various interpretations of the foundations laid down by the Founding Fathers within the realm of foreign policy, the answer to the question of what should be the main driving force of the American action at the international level has always been the source of a heated debate. This dichotomy, illustrating its perennial dilemma, has paved the way for the emergence of a pendular behavioral pattern that underscores the two fundamental contradictions of U.S. foreign policy, notably between moralpolitik and realpolitik (or values and interests), as well as between isolationism and interventionism, disengagement and internationalism, as a corollary. The debate becomes crucial when it comes to the Middle East because the region has appeared as the crossroads of multiple ideational and geostrategic interests of the United States, especially since the beginning of the Cold War. The focal point of this thesis is, therefore on the so-called Arab Spring from the perspective of these contradictions inherent to U.S. foreign policy. The debate between realism and idealism within the framework of American foreign policy has its roots in the early days of the United States. In the first decades following America's independence, itsforeign policy had been shaped by a categorical determination to stay away from the affairs of other continents, in particular, Europe. The first president George Washington has set, in that sense, the first substantial tradition in relation to international affairs through his Farewell Address (1796), in which he warned against permanent political ties with other countries, meaning mainly Europe. While the dominant feature of the U.S. stance at the international level in this era was isolationism with a hemispheric character, the place of the liberal values on which the country was built was also crucial in American politics. The commitment to these values, such as freedom, liberal democracy, and independence, and the conviction that the U.S. should support, in one way or another, the nations that fight for such values stemmed from two fundamental elements of the American culture: American exceptionalism and the concept of Manifest Destiny. While the former emphasizes the uniqueness of the American people in many respects, the latter underscores the Divine duty -or the Special Providence- assigned to the Americans for promoting universal liberal values across the world. Indeed, the four schools of thought of U.S. foreign policy, namely Hamiltonianism, Jeffersonianism, Jacksonianism, and Wilsonianism, are shaped around these fundamental contradictions. They are the products of a quest for answers to the questions of how the United States should and can engage with the outside world and what should be the primary guide for its international actions. While Jeffersonianism and Jacksonianism insist on a relatively introverted approach in this regard, the other two emphasize the necessity of a pro-active attitude in advancing American interests and promoting its core values abroad. Moreover, the moral impulses imbued with a cosmopolitan view are seen as key determinants of foreign policy by Wilsonians and Jeffersonians. The Jacksonian and Hamiltonian visions, on the other hand, advocate a parochial and unilateral form of nationalism and the primacy of commercial and economic interests, respectively. Given that the axis of this thesis is constituted by the values-interests binary, our focus will be on the Wilsonian school as it represents, with its idealistic nature, the moralpolitik dimension of the policy. The post-Civil War era in the United States witnessed an incremental decrease in the prevalence of the isolationist stance in favor of a pro-engagement vision. Following a decisive American engagement in the war against Spain in 1898 -the first humanitarian intervention in U.S. history as the proclaimed target was supporting Cuba's quest for independence from Spain (not to mention the parallel target of becoming influential in the Caribbean)- the very foundations of the isolationist vision began to be shattered. The detached U.S. attitude, characterized by an inward-focus toward international affairs was, thus, replaced by a more favorable view of involvement, illustrating the growing and deepening role of the United States at the international level. With the exception of the period marked by the wave of the Wilsonian internationalism, one had to wait for the end of WWII for the proengagement stance to gain a dominant position within the realm of foreign policy. As the U.S. turned into a superpower and was faced by the Cold War, isolationism has ceased to be seen as a viable option for the country's foreign policy, and this transformation has shifted the debate from isolationism-internationalism to moralpolitik-realpolitik, focusing essentially on the principal determinants of U.S. involvement in international affairs. Although the perceived convergence of moral and geostrategic concerns within the context of the fight against communism, doubtlessly with certain exceptions, has overall caused a relative decline in this realist-idealist tension, the struggle to eschew any Soviet encroachment in the Middle East -and some other regions- has kept the debate alive. The end of the ideological struggle has neither altered the central position of the Middle East in American politics nor ended the pendular movement of U.S. foreign policy. In fact, the significant developments of the 1990s and 2000s that triggered radical transformations at the international level, notably the dissolution of the U.S.S.R and the 9/11 terrorist attacks, imposed a similar course in U.S. foreign policy. Washington has necessarily adapted its policies to the unfolding transformations in both cases, but the inherent realist-idealist tension with regard to the definition of its national interest and the making and implementation of its strategies remained intact. In other words, the fundamental structural and institutional changes within the international system has not put an end to the oscillation of the American foreign policy pendulum. As for the Arab Spring, this pendular behavioral pattern of U.S. foreign policy preserved its influence on the decisions of the policy-makers in Washington. The oscillation was unequivocally palpable in the American response to the Arab uprisings, especially in Egypt, Libya, and Syria. The hesitant and balanced U.S. response to the uprisings in Egypt was later replaced by a more pro-active and value-based strategy that culminated in a humanitarian intervention in Libya. Subsequently, Syria turned into a debacle for the United States as it was forced by the international circumstances and domestic constraints to assume a deferential tone, and U.S. foreign policy eventually shifted toward a more realist direction. As can be observed, the interplay of multiple factors at different levels is found at the origins of the oscillation of U.S. foreign policy throughout the Arab Spring. On the one hand, moral concerns that are hard-wired into the political DNA of the United States, fed by humanitarian considerations, move the pendulum toward a moralpolitikcentered approach, as was the case in Libya. On the other hand, the systemic factors, such as the revival of the great power rivalry and the relative decline of U.S. power, dictate, as was observed in Syria, a realpolitik-oriented trajectory. Moreover, with a more limited impact on the decision-making mechanism, compared to both these sets of factors, the domestic political constraints -the public opinion and the congressional processes- play a secondary but substantial role in affecting the oscillation of the pendulum. At this point, one must remember that the impact of these three groups of factors is not equal. While the systemic elements appear to be the most influential ones, humanitarian considerations have to be supported by favorable circumstances at the domestic and international level, the requirements of vital national interests, or the high possibility of a low-cost success in order to be the principal determinant of a foreign policy undertaking. The domestic constraints, in turn, mostly dependent on one of the other two sets of factors, playing a complementary role in swinging the pendulum. In this sense, this thesis aims at analyzing the inherent pendulum of U.S. foreign policy, which has been oscillating across a policy spectrum ranging from moralpolitik to realpolitik, during the Arab Spring. After putting forward the historical background, the origins, and the evolution of the centuries-old dilemma of U.S. foreign policy, we analyze, through three case studies, the factors that have caused the unceasing oscillation of the pendulum and its reflection on the American response to the popular uprisings across the Arab world. Moreover, the assumption that the lines separating the domestic and international political realms are constantly eroding for the last few decades constitutes the basis of the theoretical and methodological approach of this study. This phenomenon stems, doubtlessly, from the developments that occurred toward the end of the 1980s, notably the end of the Cold War, and the radical transformations generated by rapid globalization. In accordance with this assumption, the analysis in this thesis is conducted through a synthetic approach that combines the internal and external factors affecting U.S. foreign policy within the neo-classical realist framework, with a view to understanding and explaining the changing U.S. attitude in the face of the Arab Spring protests in Libya, Egypt, and Syria. In addition, our qualitative methodology is supported by the five-dimensional pre-theory of foreign policy developed by James Rosenau. In this sense, the societal and external variables, along with domestic political factors, are used as intervening variables in this study. We thus treat the foreign policy-making mechanism as a funnel-like structure that filters the input through multiple intervening variables at different levels. The U.S. response to the uprisings in each country was the ultimate product of a non-doctrinaire approach, rather than a monolithic vision. Although such an attitude, for many, resulted in an inconsistent policy, it stemmed, in fact, from the inherent dilemma of U.S. foreign policy. Indeed, the source of this seemingly hesitant American approach was the difficulties Washington had in deciding whether to follow its moral instincts that favored supporting the pro-democracy demonstrators in those countries or the strategic requirements imposed by its interests and its long-established relations with certain Middle Eastern autocrats. While all these concerns caused an ambivalent and controversial response by the United States, another factor that nurtured Washington hesitance was“the fear of worse”that underscores the threat of a rising radical Islamist wave in the region as a result of the popular unrest. Indeed, this fear was not unfamiliar to U.S. foreign policy. Throughout the Cold War, a similar consideration was what could be found in the root of Washington tolerance toward some non-Marxist autocracies. In the post-Cold War, and notably, the post- 9/11 world, Islamism replaced communism, but the fear has remained the same, paving the way for an ambivalent American reaction to the uprisings in the Arab world. Therefore, the unequal impact of various factors from different levels inspired the direction of the American response to the Arab Spring, whereas the geopolitical, moral, and strategic calculations caused it to be ambivalent. The origins of the blend of all these factors can be traced back to the early days of the Republic, reflecting its inherent realpolitik-moralpolitik dilemma. Deux concepts apparemment incompatibles mais parfois convergents, à savoir les valeurs libérales et les intérêts nationaux se font concurrence, depuis les premiers jours de la République, pour inspirer la politique étrangère américaine. En se basant sur les différentes interprétations des lignes tracées par les Pères Fondateurs, dans le domaine de la politique étrangère, la réponse à la question de savoir quel devrait être le principal moteur de l'action américaine au niveau international a toujours été à l'origine d'un débat. Cette nature dichotomique, illustrant le dilemme perpétuel, a ouvert la voie à l'émergence d'un modèle de comportement pendulaire qui souligne les deux contradictions fondamentales de la politique étrangère américaine le long d'un spectre politique, notamment entre moralpolitik et realpolitik, ainsi qu'entre isolationnisme et interventionnisme, désengagement et internationalisme. Le débat devient crucial quand il s'agit du Moyen-Orient car la région est apparue comme le carrefour de multiples intérêts idéationnels et géostratégiques des États-Unis, surtout depuis le début de la Guerre Froide. Le point central de cette thèse est donc le « Printemps Arabe » du point de vue de ces contradictions inhérentes à la politique étrangère américaine. Le débat entre réalisme et idéalisme dans le cadre de la politique étrangère américaine a ses racines dans la genèse des États-Unis. Au cours des premières décennies qui ont suivi l'indépendance du pays, sa politique étrangère a été formée par une détermination catégorique de rester à l'écart des affaires des autres continents, surtout de l'Europe. En ce sens, Le premier Président George Washington a établi la première tradition substantielle en matière d'affaires internationales par son Discours d'Adieu (1796), dans lequel il avertissait contre des liens politiques permanents avec les pays d'Europe. A l'époque, la caractéristique dominante de la position internationale des États-Unis était l'isolationnisme ayant un caractère hémisphérique alors que la place des valeurs libérales sur lesquelles le pays a été construit était également cruciale dans la politique américaine. L'attachement à ces valeurs, telles que la liberté, la démocratie libérale et l'indépendance, et la conviction que les États-Unis devraient soutenir, d'une manière ou d'une autre, les nations qui se battent pour telles valeurs découlaient de deux éléments fondamentaux de la culture américaine : l'exceptionnalisme américain et l'idée de la Destinée Manifeste (Manifest Destiny). Alors que le premier met l'accent sur le caractère unique du peuple américain à plusieurs égards, le deuxième souligne le devoir divin - ou la Providence spéciale – accordé aux Américains pour la promotion des valeurs libérales universelles dans le monde. En effet, les quatre écoles de pensée de la politique étrangère américaine, l'Hamiltonisme, le Jeffersonisme, le Jacksonisme et le Wilsonisme, se sont formées autour de ces contradictions fondamentales. Ils sont le produit d'une recherche de réponses aux questions de savoir comment les États-Unis devraient et peuvent s'engager avec le monde extérieur et quel devrait être le principal guide de leurs actions internationales. Alors que le Jeffersonisme et le Jacksonisme insistent sur une approche relativement introvertie à cet égard, les deux autres soulignent la nécessité d'une attitude proactive pour faire avancer les intérêts américains et promouvoir les valeurs fondamentales à l'étranger. De plus, les impulsions morales imprégnées d'une vision cosmopolite sont considérées comme les principaux déterminants de la politique étrangère par les Wilsoniens et les Jeffersoniens. Par contre, les Jacksoniens défendent une vision fondée sur un type de nationalisme étroitement défini and unilatéral tandis que les Hamiltoniens insistent sur la priorité des intérêts économiques and commerciaux. Étant donné que l'axe de cette thèse est constitué par le dilemme de realpolitik-moralpolitik, nous nous concentrerons sur l'école Wilsonienne car elle représente, avec sa nature idéaliste, la dimension moralpolitik du spectre politique. L'ère de l'après-guerre civile aux États Unis a conduit vers une diminution progressive de la prévalence de la position isolationniste en faveur d'une vision proengagement. À la suite de l'engagement décisif des États-Unis dans la guerre contre l'Espagne en 1898 – considérée comme la première intervention humanitaire de l'histoire du pays, vu que l'objectif déclaré était de soutenir la lutte d'indépendance de Cuba envers l'Espagne, sans pour autant négliger une politique d'influence dans les Caraïbes - les fondements mêmes de la vision isolationniste ont commencé à être brisés. L'attitude détachée des États-Unis, qui se sont concentrés sur eux-mêmes à l'époque, a donc été remplacée par une vision plus favorable à l'engagement, illustrant le rôle croissant et approfondi des États-Unis au niveau international. À l'exception de la période marquée par la vague de l'internationalisme wilsonien, il faudrait attendre la fin de la Seconde Guerre mondiale pour que l'attitude pro-engagement acquière une position dominante dans le domaine de la politique étrangère. Alors que les États-Unis sont devenus une superpuissance, engagée, de surplus, dans la Guerre Froide, l'isolationnisme a cessé d'être considéré comme une option durable pour la politique étrangère du pays, et cette transformation a fait passer le débat de l'isolationnismeinternationalisme à moralpolitik-realpolitik, en se concentrant essentiellement sur les principaux déterminants de l'engagement américain dans les affaires internationales. Bien que la convergence perçue des préoccupations morales et géostratégiques dans le cadre de la lutte contre le communisme, sans doute à quelques exceptions près, a globalement provoqué un déclin relatif de cette tension réaliste-idéaliste, la lutte pour éviter tout empiétement soviétique au Moyen-Orient - et certains d'autres régions - a maintenu le débat vivant. La fin de la lutte idéologique et donc de l'ordre mondial bipolaire, n'a ni modifié la position centrale du Moyen-Orient dans la politique américaine ni mis fin au mouvement pendulaire de sa politique étrangère. En fait, les développements importants des années 1990 et 2000 qui ont déclenché des transformations radicales au niveau international, notamment la dissolution de l'URSS et les attentats terroristes du 11 Septembre, ont imposé des orientations similaires à la politique étrangère américaine. Washington a nécessairement adapté ses politiques à ces transformations résultant des deux cas, mais la tension réaliste-idéaliste inhérente à la définition de son intérêt national et à l'élaboration et à la mise en œuvre de ses stratégies est restée intacte. En d'autres termes, les changements structurels et institutionnels drastiques au sein du système international n'ont pas mis fin à l'oscillation du pendule de la politique étrangère américaine. En ce qui concerne le Printemps Arabe, ce modèle de comportement pendulaire de la politique étrangère américaine a préservé son influence sur les décisions prises à Washington. L'oscillation était bien tangible dans la réponse américaine aux soulèvements arabes, en particulier en Égypte, en Libye et en Syrie. La réponse hésitante et équilibrée des États-Unis aux soulèvements en Égypte a ensuite été remplacée par une stratégie plus proactive et fondée sur des valeurs qui a abouti à une intervention humanitaire en Libye. Par la suite, la Syrie est devenue une débâcle pour les États-Unis, puisqu'elle a été forcée par les circonstances internationales et les contraintes nationales à adopter un ton déférent, et la politique étrangère américaine a finalement évolué vers une direction plus réaliste. Comme on peut le constater, l'interaction de multiples facteurs aux différents niveaux se trouve à l'origine de l'oscillation de la politique étrangère américaine au cours du Printemps Arabe. D'une part, les préoccupations morales ancrées dans l'ADN politique des États-Unis, nourries par des considérations humanitaires, déplacent le pendule vers la moralpolitik, comme ce fut le cas en Libye. D'autre part, les facteurs systémiques, tels que la réémergence de la rivalité des grandes puissances et le déclin relatif de la puissance américaine, imposent, comme on l'a observé en Syrie, une trajectoire orientée vers la realpolitik. De plus, avec un impact plus limité sur le mécanisme décisionnel, par rapport à ces deux autres groups de facteurs, les contraintes politiques internes - l'opinion publique et le Congrès - jouent un rôle secondaire mais assez significatif en affectant l'oscillation du pendule. À ce point-là, il faut se rappeler que l'impact de chaque groupe de facteurs n'avait pas la même force. Si les éléments systémiques semblent être les plus influents, les considérations humanitaires doivent être étayées par des circonstances favorables aux niveaux national et international, les exigences d'un intérêt national vital ou la forte probabilité de succès à coût modéré pour être le principal déterminant d'une action politique au niveau international. Les contraintes internes, à leur tour, dépendent principalement de l'un des deux autres groups de facteurs et ne jouent qu'un rôle complémentaire dans l'oscillation du pendule. En ce sens, cette thèse vise à analyser le pendule inhérent à la politique étrangère américaine, qui a oscillé le long d'un spectre politique allant de la moralpolitik à la realpolitik, pendant le Printemps Arabe. Après avoir mis en avant le contexte historique, les origines et l'évolution de cet ancien dilemme de la politique étrangère américaine, nous analyserons, à travers trois études de cas, les facteurs qui ont provoqué l'oscillation incessante du pendule et sa réflexion sur la réponse américaine aux soulèvements populaires dans le monde arabe. De plus, l'hypothèse selon laquelle les lignes séparant les domaines politiques nationaux et internationaux se sont constamment érodées au cours des dernières décennies constitue la base de l'approche théorique et méthodologique de cette recherche. Ce phénomène découle sans doute des développements suscités vers la fin des années 80, notamment la fin de la Guerre Froide, et des transformations radicales engendrées par la mondialisation. Conformément à cette hypothèse, l'analyse de cette thèse est développée à travers une approche synthétique qui combine les facteurs internes et externes affectant la politique étrangère des États-Unis, dans le cadre réaliste néoclassique, en vue de développer une analyse du changement de l'attitude des États-Unis face aux manifestations du Printemps Arabe en Libye, en Égypte et en Syrie. De plus, notre méthodologie qualitative est soutenue par la pré-théorie à cinq dimensions de la politique étrangère de James Rosenau. En ce sens, les variables sociétales et externes, ainsi que les facteurs politiques internes, sont utilisées comme variables intermédiaires dans cette étude. Nous traitons donc le mécanisme d'élaboration de la politique étrangère comme une structure en forme d'entonnoir qui filtre les données d'entrée à travers les multiples variables intermédiaires aux différents niveaux. La réponse américaine aux soulèvements dans chaque pays était le produit final d'une approche non doctrinaire, plutôt que d'une vision monolithique. Pour certains, une telle attitude a abouti à une politique incohérente mais en fait, elle a découlé du dilemme inhérent à la politique étrangère américaine. En effet, la source de cette approche hésitante était les difficultés rencontrées par Washington pour décider de suivre ses instincts moraux qui soulignent la nécessité de soutenir les manifestants prodémocratie dans ces pays ou les exigences stratégiques imposées par ses intérêts et ses relations avec certains autocrates du Moyen-Orient. Alors que toutes ces inquiétudes ont provoqué une réponse ambivalente et controversée des États-Unis, un autre facteur qui a nourri l'hésitation de Washington était « la peur du pire » qui se base sur la menace d'une vague islamiste montante dans la région en raison ces troubles populaires. En effet, cette crainte n'était pas étrangère à la politique étrangère américaine. Tout au long de la période de la Guerre Froide, une considération similaire avait expliqué la tolérance de Washington envers certaines autocraties non marxistes. Dans le monde de l'après-Guerre Froide, et notamment de l'après-11 Septembre, l'Islamisme a remplacé le communisme, mais la peur est restée la même, ouvrant la voie à une réaction américaine ambivalente face aux soulèvements dans le monde arabe. Par conséquent, l'impact inégal de divers facteurs de différents niveaux a inspiré la direction de la réponse américaine au Printemps Arabe, alors que les préoccupations géopolitiques, moraux et stratégiques l'ont rendue ambivalente. Les origines du mélange de tous ces facteurs remontent aux débuts de la République, reflétant son dilemme inhérent.

Benzer Tezler

Tez No
547836
Değer ve çıkar ilişkisi bağlamında Amerika Birleşik Devletleri'nin soğuk savaş dönemi Ortadoğu politikası: Darbeler üzerinden bir değerlendirme
The United States' Middle East policy in the context of its values and interests during the cold war: An assessment in the framework of coups
ÖZGE YAVUZ
Doktora
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkiler Gazi Üniversitesi
Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF OKUR
Tez No
175279
Amerika Birleşik Devletleri' nin dış politikasındaki Karadeniz eğilimi ve bu kapsamdaki gelişmelerin Türkiye'nin güvenliğine etkileri
Başlık çevirisi yok
EYYUB KANDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkiler Harp Akademileri Komutanlığı
Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ OKMAN
Tez No
82183
Türkiye'nin Kuzey Irak politikası: 1986-1996
Turkey's foreign policy in northern Iraq: 1986-1996
SERDAR ANT
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Uluslararası İlişkiler Marmara Üniversitesi
Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞULE KUT
Tez No
677011
Obama döneminde ABD'nin Ortadoğu politikası
The Middle East policy of the USA during Obama era
AYŞE GÖKALP KIRCA ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Uluslararası İlişkiler Ankara Üniversitesi
Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATAY AKDEVELİOĞLU
Tez No
700018
ABD dış politikasında Türkiye ve Türk siyasal yaşamı (1919-1939)
Turkey and Turkish political life in the US foreign policy (1919-1939)
EMRE FEYZİ ÇOLAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2021
Siyasal Bilimler Ege Üniversitesi
Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN BERBER

Geri Dön