Türkiye sürdürülebilirlik haritası bağlamında işletmelerin rekabet gücünün incelenmesi: Çok kriterli karar verme teknikleriyle bir analiz
Investigation of the competitiveness of businesses in the context of Turkey's sustainability map: An analysis through multi-criteria decision making methods
- Tez No: 658744
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUNCER ÖZDİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 377
Özet
Sürdürülebilir yaşamı tehlikeye atan uygulamalar, küresel iklim değişikliği, ormansızlaşma, çölleşme, biyolojik çeşitliliğin azalması, eşitsizlikler, yoksulluk gibi birçok soruna neden olmuştur. Bu sorunlar karşısında kuşaklararası adaleti öngören sürdürülebilir kalkınma anlayışı ülkelerce benimsenmeye başlanmıştır. Sürdürülebilir bir yaşam için gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılama yeteneği tehlikeye atmaksızın (ekosistemin kendini yenileme hızı ve taşıma kapasitesi aşılmadan) bugünün ihtiyaçlarının rasyonel olarak karşılanması amaçlanmaktadır. Bu çalışmayla 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından deklare edilen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı doğrultusunda Türkiye illerinin ve bölgelerinin sürdürülebilirlikleri ortaya koyularak bu durumun işletmelerin rekabet gücüne olası etkileri ve BIST 100 Endeksinde yer alan işletmelerden sürdürülebilirlik uygulamalarını benimseyenlerin benimsemeyenlere göre rekabet gücü göstergesi olarak belirlenen kriterler (cari oran, vergi öncesi kar, pay başına kazanç, özkaynak ve aktif karlılığı) bazında durumlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Analizlerde; SWOT Analizi, finansal analiz tekniklerinden oran analizi, Çok Kriterli Karar Verme Tekniklerinden Entropi ve TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan analizler kapsamında; genel olarak Türkiye illerinin ve bölgelerinin sürdürülebilirlik performansının yeterli düzeyde olmadığı ve bu durumun işletmelerin rekabet gücüne olumsuz yönde etkisinin olabileceği; iller arasında derin performans farklılıklarının olduğu doyasıyla dengeli bir kalkınmanın sağlanamadığı; sosyal sürdürülebilirliğe kıyasla özellikle çevresel ve ekonomik sürdürülebilirlikte iller arasındaki performans farklılıkların daha yüksek olduğu; BIST 100 Endeksinde yer alan İşletmelerden BIST Sürdürülebilirlik Endeksinde de yer alanların rekabet gücünün göstergesi olarak belirlenen kriterler bağlamında daha iyi bir performansa sahip olmadıkları dolayısıyla sürdürülebilirlik uygulamalarını benimseyen işletmelerin benimsemeyenlere oranla daha başarılı olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Practices endangering sustainable life have caused many problems such as global climate change, deforestation, desertification, biodiversity decline, inequalities, and poverty. In the face of these problems, the understanding of sustainable development that envisages intergenerational justice has started to be adopted by countries. For a sustainable life, it is aimed to address today's needs rationally without jeopardizing the ability of future generations to fulfill their needs without exceeding the self-renewal rate and carrying capacity of the ecosystem. In this study, it was aimed to reveal the sustainability status of the Provinces and Regions of Turkey in line with the 17 Sustainable Development Goals declared by the United Nations in 2015, the potential impact of this status on the competitiveness of businesses, and the current status of businesses listed in the BIST 100 Index on the basis of criteria (current ratio, profit before tax, earnings per share, equity, and return on assets) determined as the indicators of competitiveness comparing the businesses that adopt sustainable practices and the ones that do not. SWOT Analysis, ratio analysis from financial analyses techniques, Entropy and TOPSIS methods from Multi Criteria Decision Making Techniques were used in the analysis. Within the scope of the performed analyses, it was concluded that the Provinces and Regions of Turkey do not have an adequate level of sustainability performance in general and this situation may negatively impact the competitiveness of businesses; a balanced development cannot be achieved due to the deep performance differences between provinces; performance differences between provinces are higher, especially in environmental and economic sustainability compared to social sustainability; the businesses that are both included in the BIST 100 Index and BIST Sustainability Index do not have a better performance in the context of the criteria determined as the indicators of competitiveness.
Benzer Tezler
- The circularization of the textile and ready-to-wear industry in Turkey: An evaluation in the context of the European green deal
Türk tekstil ve hazır giyim sektöründe döngüselleşmenin Avrupa yeşil mutabakatı bağlamında değerlendirilmesi
İBRAHİM ŞAPALOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS
DOÇ. DR. NİHAN YILDIRIM
- Küresel iklim değişikliği ile mücadelede finans sektörünün rolü ve yeşil tahviller
The role of finance sector and green bonds in fighting against global climate change
DÖNE ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
BankacılıkBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞATAY BAŞARIR
- Michelin Rehberi'ndeki yeşil yıldızlı restoranların sürdürülebilir gastronomi uygulamaları: Türkiye örneği
Sustainable gastronomy practices of green starred restaurants in the Micheli Guide: the case of Türki̇ye
BERKAY ERCELEP
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKocaeli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAN AKDEMİR
- Türkiye'de endüstriyel tasarım eğitiminde model yapımına yönelik derslerin ve yaklaşımların sürdürülebilirlik açısından incelenmesi
Examination of model making courses and approaches in terms of sustainability in industrial design education in turkey
NECLA İLKNUR SEVİNÇ GÖKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Sürdürülebilir tedarik zinciri yönetimi ve yeşil pazarlama karması bağlamında sürdürülebilir performansın değerlendirilmesi
The evaluation of sustainable performance in the context of sustainable supply chain management and green marketing mix
ŞEHNAZ SAKICI