Kamu sağlık harcamalarının sosyal refaha etkisi: Ampirik uygulamalar
Effects of public health expenditures on social welfare: Empirical evidences
- Tez No: 660080
- Danışmanlar: PROF. DR. DÜNDAR MURAT DEMİRÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Sağlık, hem sosyal bir yaşam hakkı hem de ekonomik bir meta olarak literatürde çok yönlü ele alınmaktadır. Bu nedenle refahın üretimi için, sağlık önemli bir kaynak olarak gösterilmektedir. Çünkü toplam refah, sadece ekonomik refah olarak düşünülmemekte, ekonomik refahı da içine alan sosyal refah kapsamıyla incelenmektedir. Daha açık bir ifadeyle sosyal refah seviyesi, gelir artışına ilaveten kamunun sağlık ve eğitim gibi sosyal sektörlere yaptığı harcamalara dayanmaktadır. Ayrıca bu düzey, ülkelerin gelişmişlik düzeyi ve yönetişim kalitesine göre farklılık göstermektedir. Literatürde sosyal refah göstergesi olarak kullanılan İnsani Gelişme Endeksi (İGE), insani gelişmede dolayısıyla sosyal refahta ilerleme kaydedebilmede hem ekonomik hem sosyal yönüyle katkı sağlamaktadır. Uluslararası karşılaştırmalarda da sosyal refah ölçütü olarak kullanılan İGE, kamu sağlık ve eğitim harcamalarının yanında dolaylı olarak yönetişim kalitesi düzeyi ile de nedensel bir ilişki içerisindedir. Bu ilişki tespitinde sosyal refahı etkileyen değişkenlere bağlı olarak Türkiye ve seçilmiş dünya ülkeleri için ampirik analizler yapılmıştır. Analize dayalı olarak temel araştırma sorularına yanıt aranmıştır. Tezin amacı, uluslararası kıyaslamalarda ölçüt olarak alınan İGE ve kamu sağlık harcamaları arasındaki ilişkinin yönünü ve düzeyini tespit etmektir. Türkiye için yapılan zaman serisi analizinde (1990-2017), değişkenler arasındaki uzun dönem katsayı tahmini ve nedensellik araştırılmıştır. Seçilmiş ülkeler için (1996-2017) ise, tesadüfi etkiler tahmincisi kullanılarak katsayılar tahmin edilmiştir. Sonuç olarak, her iki ampirik uygulamada da sosyal refah ve kamu sağlık harcamaları arasında pozitif ilişki tespit edilmiş ve etki büyüklüğü farklı gözlenmiştir. Buna dayalı olarak, ülkeler, kamu sağlık politikaları ve harcamalarının hedef çıktısı olarak görülen sosyal refahın daha fazla geliştirilmesi için sağlık harcamalarına ayrılan payın artırılması veya yönetişim üzerinden daha etkin politikaların izlenmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Health is handled in various aspects in the literature as both a social right to life and an economic commodity. For this reason, health is shown as an important resource for the production of welfare, because total welfare is not only considered as economic welfare, but is analyzed within the scope of social welfare that includes economic welfare. More specifically, the level of social welfare depends on the public spending on social sectors such as health and education, in addition to income growth. Furthermore, this level varies according to the development level and governance quality of the countries. The Human Development Index (HDI), which is used as an indicator of social welfare in the literature, it is important to make progress in human development and therefore social welfare in both economic and social aspects. The HDI, which is used as a social welfare criterion in international comparisons, has a causal relationship with the level of governance quality as well as public health and education expenditures. Depending on the variables that affect social welfare in this line it is made empirical analysis for Turkey and selected countries in the world. Based on the analysis, basic research questions were sought. The aim of the thesis is to determine the direction and level of the relationship between HDI and public health expenditures, which are taken as a criterion in international comparisons. In time series analysis is made for Turkey (1990-2017), it was investigated long-term prediction coefficient and causality between variables. Coefficients for selected countries (high income and middle income) (1996-2017) are estimated using the random effects estimator. As a result, a positive relationship was found between social welfare and public health expenditures in both empirical applications and the effect size was different. Based on this, in order to further improve social welfare, which is seen as the target output of public health policies and expenditures, it is necessary to increase the share allocated to health expenditures or to pursue more effective policies through governance.
Benzer Tezler
- Kamu harcamalarının insani kalkınma üzerindeki etkisi: Seçilmiş OECD ülkelerinde dinamik panel veri analizi
The impact of public expenditure on human development: Dynamic panel data analysis in selected OECD countries
AKİF ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MaliyeBalıkesir ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN YILMAZTÜRK
- Sosyal koruma harcamalarının hanehalkı tasarruflarına etkisi: Türkiye örneği
The impact of social protection expenditures on household savings: The case of Türkiye
MEMDUH ÜNAL
Doktora
Türkçe
2025
EkonomiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyal Politika Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR DEVELİ
- Eğitim ve sağlık harcamalarının gelir dağılımı üzerine etkisi
Education and health expenditures impact on distribution of income
EYÜP AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MaliyeKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ULUSOY
- Fonksiyonel düzeyde kamu harcamaları ekonomik büyüme ilişkisi: OECD ülkelerinde ampirik analiz
The relationship between the functional classification of public expenditures and economic growth: a research on OECD countries
PINAR SÖNMEZ
- Türkiye'de kamu fonksiyonel harcamalarının eğitim, sağlık ve ekonomik refah üzerindeki etkisine dair bir değerlendirme
An evaluation of the impact of public functional expenditures on education, health and economic welfare in Turkey
GİZEM GENÇGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
EkonometriEge Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RENAN FUNDA BARBAROS ÖZAY