Minhâc-ı Rumât (Okçuluğun Yolları) Mehmed Emin Vahîd Efendi (giriş-inceleme-metin-dizin)
Minhâc-ı Rumât (Ways of Archery) Mehmed Emin Vahîd Efendi (introduction-research-text-index)
- Tez No: 662313
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLHAN UÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 690
Özet
Okçuluğun tarihi binlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Okçuluğa dair izler, gerek arkeolojik buluntularda gerekse yazılı metinlerle günümüze kadar ulaşmıştır. Okçuluğa dair bilgilere ilk olarak furûsiyye risalelerinde ve arkeolojik kalıntılarda rastllanmıştır. 12.-15. yüzyıllarda okçuluğun anlatıldığı ilk yazılı metinler görülmektedir. Daha sonraki dönemlerde ise okçuluk metinlerinin sayısı giderek artış göstermiştir. Okçuluğa dair metinlerin ağırlıklı olarak 16-17 ve 18. yüzyıllarda yazıldığı görülmektedir. 19. yüzyılda ise Mustafa Kani Bey'in Telhîs-i Resâilü'r-Rumât adlı eseri ve Mehmed Emin Vahîd Paşa'nın ise Minhâc-ı Rumât adlı eseri bulunmaktadır. Minhâc-ı Rumât'tan önceki eserlere bakıldığında bu eserin toplama bir eser mahiyeti taşıdığı görülmektedir. Mehmed Emin Vahîd Paşa, Hicri 1219/ Miladi 1805 yılında Minhâc-ı Rumât adlı eserini tefsir, hadis, fıkıh siyer gibi alanlarda bu alanların usta kişilerine danışarak ve pek çok kitaptan faydalanarak kaleme aldığını belirtmiştir. İçerisinde birçok hadis, ayet ve şiirlerinde olduğu Minhâc-ı Rumât adlı eserin 12 nüshası bulunmaktadır. Çalışmamızda kaynak olarak kullanılan nüsha, H. 623 katalog numarası ile İstanbul Topkapı Müzesinde kayıtlıdır. Nesih hattıyla kaleme alınan eser, 70 varaktan oluşmaktadır. Eserin içeriği 7 kısıma ayrılarak oluşturulmuştur. Eserde Hz. Âdem'den itibaren Hz. Muhammed'e kadar birçok peygambere ve okçulukla ilgilenen Osmanlı padişahlarının da çalışmalarına değinilmiştir. Ayrıca eserde ok ve yay yapımı, ok atma usulleri, menzil atışları, kemankeşler, menzil sahipleri, menzil yerleri, ok yarışmaları ve kuralları, Hz. Muhammed'in okçulukla ilgili söylediği 40 hadis, ok meydanları ve ok meydanlarına dair kurallar anlatılmaktadır. Eserde geçen okçuluk terimlerinin büyük çoğunluğu Arapça, Türkçe ve Farsçadan oluşmaktadır. Eser giriş, inceleme, metin ve dizinler olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde Mehmed Emin Vahîd Paşa ve eseri hakkında bilgi verilmiş ve çalışmanın amacı ile yöntemi üzerinde durulmuştur. İnceleme bölümünde ise eserin imla, ses ve şekil bilgisine yer verilmiştir. Metinin çeviri yazısı yapıldıktan sonra Cibakaya adlı dizin programından yararlanılarak eserin gramatikal dizini hazırlanmıştır. Sözlük kısmı kaynakçada belirtilen pek çok sözlükten yaralanılarak oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
The history of archery lasts for thousands of years. Marks about archery reached nowadays through archeological foundings and scripts. We find the first information about archery in furusiyye epistles and archeological foundings. Between 12. and 15. century were written first scripts about archery. In the later periods number of scripts about archery started growing and most of them that we use nowadays were written between 16.-17. or in 18.century. In 19.century we have Telhis-i Resâilu'r-Rumât written by Mustafa Kani Bay and Minhâc-ı Rumât written by Mehmed Emin Vahîd Pasha. When we analyse works that were made before Minhâc-ı Rumât it is obvious that this piece is also important for being a kind of compilation. Mehmed Emin Vahid Pasha in 1219 year of hegire era or 1805 AC, indicated that his work Minhâc-ı Rumât was written after consultation with great scholars of that time, in area of comment, hadith and siyyer. There are 12 copies of Minhâc-ı Rumât that involve many hadith, verses from Quran and poems. Version that was used as a source for this research is registered in the Topkapi Museum of Istanbul with catalog number H.623. The work which is written with naskh is composed from 70 leafs. The content is composed of 7 chapters. Also, many prophets from the period of Adam until Muhammad and Ottoman sultans who were interested in archery were mentioned in this work. Also, bow and arrrow making technique, methods of bow throwing, range throws, archers, range possessors and places, archery competitions and rules, 40 hadiths about archery said by Prophet Muhammad , bow concourses and rules about them are explained. Most of the terms that we find in the book are in Arabic, Turkish or Persian. The work is composed of 4 chapters: introduction, research, text and indexes. In the introduction are given main information about Mehmet Emin Vahid Pasha, his work, method and purpose of the research. Then in the main part are explained categories such are spelling, vokal and morphology. After the translation of the text, grammatical index of the work was made in Cibakaya programme. Dictionary part is composed from many dictionaries that are specified in the bibliography.
Benzer Tezler
- Minhac-ı Rumat (Giriş-metin-dizin)
Minhac-ı Rumat (Introduction-text-index)
SEVDA ÇELİK POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RABİA AKSU
- İbn Hacer el-Heytemî'nin Fethu'l-ilâh fî şerhi'l-Mişkât'ındaki şerh metodu ve hadis şerh geleneğindeki yeri
The commentary method in Ibn Hajar al-Haytemī's Fath al-ilāh fī sharḥ al-Mishkāt and its place in the hadith commentary tradition
SAİT ÖZÇELİK
Doktora
Türkçe
2024
DinAkdeniz ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET DİLEK
- Zemahşerî'nin El-Minhâc Fî Usûli'd-Dîn adlı eseri bağlamında Usûl-i Hamse'ye dair görüşleri
Zemahkheri's thought about Uslud-i Hamse in the contex of his book Zemahşerî'nin El-Minhâc Fî Usûli'd-Dîn
HÜSEYİN RAHMİ KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYİT BAHCIVAN
- Şâfiî mezhebinde 'vecih' ve Nevevî'nin el-Minhâc'ında yer alan vecihler (Kitâbu'l-buyû örneği)
'Wajih' in the Shafi'i school of law and the wajihs in al-Nawawi's al-Mi̇nhâj (Example of Kitab al-buyû)
TAHA ABDULLAH AHMED AL-HADDAD
Doktora
Türkçe
2023
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECMEDDİN GÜNEY
- İmâm Nevevî'nin hayatı Minhâcü't-Tâlibîn eserindeki farklı görüş ve tercihleri
The life of İmam Nawawi, his different views and preferences in his Minhaj at-Talibin
İBRAHİM İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
HukukYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ADNAN MEMDUHOĞLU