Tarihsel perspektiften modernleşme paradigması (Azerbaycan'da modernleşme tartışmalarına dair yeni bir yaklaşım: 1848-1878)
Paradigm of modernization from the historical perspective (A new view for modernization debates in Azerbaijan: 1848-1878)
- Tez No: 662337
- Danışmanlar: PROF. DR. ENİS ŞAHİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2020
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
Çalışmamızda, modernleşme paradigmasının etkisiyle gerçekleşen 19. yüzyılın yapısal ve kuramsal dönüşümleri ön plana çıkarılmaktadır. Modernleşme ölçütlerinin doğrusal derecesini ayırt edebilmek için“hegemonya”ve“bilgi-güç”kavramları çözümleyici olasılık olarak çalışmamızın merkezinde yer almaktadır. Azerbaycan'da modernleşme olgusunun tesisine ilişkin Çarlık Rusyası politikalarının ne derecede belirleyici olduğu tartışmaları bu bağlamda sorgulanmaktadır. Kuramsal ve kurumsal ilişkilerin modernleşme kavramları üzerinde nasıl biçimlendiği sorularına yanıt aranmaktadır.“İlerleme”veya“çizgisel”bir tarihi izleyen“modernleşme”olgusunun nesnesi ve sınırları tanımlanabilecek yoğunlukta antitez tartışmalarına yön vermektedir. Yapısal değişikliklere ve siyasal koşullara bağlı olarak egemenliği meşrulaştırmada belirleyici olan teknolojik, askeri ve ekonomik üstünlükler güç muhtevasıyla ilişkilendirilmektedir. Modernleşme olgusunun kurumsal boyutunu oluşturan parametrelere sosyal-kültürel üstünlükleri ekleyen Avrupamerkezci algı, çalışmanın esas korelasyonunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda modernleşmenin yükselişi ile oluşan yeni yönetim biçimlerinin ve kültürel hegemonya örüntülerinin Michel Foucault tarafından ileri sürülen“denetim ve gözetim”olgusu üzerine kurulu olduğu açıktır. 19. yüzyıldan itibaren Azerbaycan tarihi karmaşık ve gergin bir döneme sahne olmuştur. Rusya ve İran devletleri tarafından işgale uğramış ülke, Kuzey ve Güney bölgelerine bölünmüştür. İşgal sonrası Azerbaycan toplumunun maruz kaldığı asimilasyon ve entegrasyon yaklaşımlara karşı direnişi kültürel kimlik dürtüleriyle kuvvetlendirmektedir. Değişimlerin şekillenmeye başladığı bu süreçte Çarlığın hegemonik eğilimleri, Azerbaycan'da kapitalist üretim ilişkiler ağını büyük ölçüde belirginleştirmektedir. Dönemin sömürgecilik ikliminde belirleyici olan koşullar göz önünde tutularak, yeni bir toplum inşa etme tartışmalarında entelektüellerin (maarifçilerin) tutumu çalışmamızın temel problematik alanlarından biridir. Bu noktada modernleşmenin arka plan formülasyonunun tam olarak ne olduğu problemi Antonio Gramsci çözümlemeleriyle aydınlatılmaktadır. Azerbaycan'da modernleşmenin rasyonel yapısı ve etkileri hegemonya kavramının yarattığı ideolojik ögelerle ilintili olduğu varsayılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Occurring under the effects of modernization paradigm, the structural transformations of 19th century feature the idea of advancement in any field of life. To distinguish the linearity level of modernization criteria, the concepts“hegemony”and“knowledge-power”play a role as analytical opportunities at the core of our study. The debates to what extent the Czarist Russia's policies on the establishment of modernization in Azerbaijan are determinant are questioned within this context. The answers to the questions on how the conceptual and institutional relationships have been shaped based on the modernization concepts are sought. The subjects and limits of“modernization”concept and“advancement”direction create new antithesis discussions. Playing determinative role in legitimization of sovereignty depending on the structural changes and political conditions, the technological, military, and economic advantages are related to the power composition. Adding the“social-cultural advantages”to the parameters constituting the institutional aspect of modernization, the Eurocentric perception constitutes the main correlation of the present study. From this aspect, it is clear that the new management styles and cultural hegemony patterns arising with the rise of modernization are based on the“surveillance and control”proposed by Michel Foucault. Since 19th century, Azerbaijan history has faced a complex and strained period. Occupied by Russia and Iran, the country has been separated into Northern and Southern parts. The opposition of Azerbaijani society to the assimilation and integration approaches that they have faced after the occupation is strengthened with the cultural identity motive. Especially the link between the new quests, which have arisen in the Azerbaijani society after the Czarist occupation, and modernization are discussed from this aspect. In this process, in which the changes have been shaped, the hegemonic inclinations of Czarist regime concretize the capitalist production network of Azerbaijan. At this point, the problem“what the background formulation of modernization exactly is”is featured with the analyses of Antonio Gramsci. İt is assumed that the rational structure and effects of modernization in Azerbaijan are related with the ideological subjects created by the hegemony.
Benzer Tezler
- Yaratıcı yıkmanın dönüşüm ekseninde değerlendirilmesi
Evaluation of the creative destruction in the context of transformation
BERİL SEZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER
- İkinci Dünya Savaşı sonrası Türk bürokrasisi ve TODAİE ilişkisi
The relationship between Turkish bureaucracy after the Second World War and TODAIE
VEFA CAN KAYA
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN YELKEN
- Süryani milliyetçiliği ve dinamiklerinin tarihsel analizi
Assyri̇an nationalism and historical of its dynamics
SERDAR ÖRNEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul Gelişim ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAVUZ ÇİLLİLER
- Almanya mucizesi: Alman modernleşmesi üzerine teorik bir inceleme
The miracle of Germany: A Theoretical study of German modernization
YAVUZ GÜVEN MET
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SosyolojiGiresun ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRETTİN KARADENİZ
- Ortadoğu'da siyasal İslam: Mısır'da Arap Baharı ve Müslüman Kardeşlerin etkileri
Political İslam in the Middle East: The Arab Spring effects of the Muslim Brotherhood in Egypt
EMİNE GÜVENİLİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerNecmettin Erbakan ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖNDER KUTLU