Geri Dön

Kalıp yargılara ne zaman inanırız? kalıpyargılama süreçlerinde doğruluk illüzyonunun rolü

When do we believe stereotypes? the role of the illusion of truth in stereotyping processes

  1. Tez No: 663304
  2. Yazar: ESRA HATİCE OĞUZ TAŞBAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL MAMATOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

Doğruluk İllüzyonu, yalnızca bir bilginin tekrar edilmesiyle o bilginin doğruluğuna duyulan inancın artmasıdır. Bu tezde, doğruluk illüzyonunun kalıpyargılama süreçlerindeki rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. İnsanların kalıp yargılara gündelik hayatta oldukça sık maruz kaldığı gerçeğinden yola çıkılarak, kalıp yargılara maruz kalınması ile bu kalıp yargılar hakkında taşınan doğruluk inançlarında oluşabilecek değişikliklerin tespit edilmesi tezin esas gayesidir. Birinci bölümde, doğruluk etkisi ile ilgili yapılmış çalışmaların ve bu etkinin ortaya çıkışı ile ilgili teorik açıklamaların üzerinde durulduktan sonra, kalıp yargı literatüründeki farklı yaklaşımların ve bu tezin teorik çerçevesini oluşturan sosyal kimlik kuramının kalıp yargıları ele alışına değinilmiştir. İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci bölümde, iki pilot ve dört ana deney ile minimal grup paradigması bağlamında tekrarın, valansın ve kalıp yargının ilgili olduğu grubun bu kalıp yargılarla ilgili doğruluk değerlendirmeleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Deneylerin ilk aşamasında rastlantısal gruplara atanan katılımcılar, ikinci aşamada çeşitli ifadelere maruz bırakılmış, ardından bu ifadelerin doğruluğunu yeni ifadelerle birlikte değerlendirmeleri istenmiştir. İlk deneyde katılımcılara yalnızca grup bilgisi ile ilgili bir geribildirim verilirken; ikinci deneyde çoğunluk, üçüncü deneyde ise, azınlık grubu üyesi oldukları geri bildirimi verilmiştir. Dördüncü deneyde, katılımcılardan yaptıkları değerlendirmeler üzerine güven değerlendirmeleri yapmaları istenerek metabilişsel monitörleme ile doğruluk etkisinin ilişkisi irdelenmiştir. Sonuç olarak, her ne kadar herhangi bir ortak geçmiş bulunmasa dahi bireylerin bu gruplarla ilgili tekrar eden kalıp yargısal ifadeleri, tekrar etmeyenlerden bütün deneylerde daha doğru bulduğu ve olumlu kalıp yargısal ifadeleri, olumsuz kalıp yargılardan daha doğru değerlendirdiği gösterilmiştir. Dahası bütün deneylerde bireyler kendi iç-gruplarını daha olumlu değerlendirmişlerdir. Son bölümde, bu bulgular her iki literatür ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The illusion of truth is the increase in belief in a piece of information when it is repeated. The present thesis focused on investigating the role of the illusion of truth on stereotyping processes. Considering the fact that people are frequently exposed to stereotypes in everyday life, the main purpose of the thesis is to identify the possible increase in the belief in stereotypes with an exposure to those stereotypes. After reviewing the research on the truth effect and relevant theoretical explanations in the first chapter, various approaches to stereotypes including social identity theory which constructed the framework of the present thesis are encapsulated. In the second, third, fourth and fifth chapters, in the context of minimal group paradigm the effect of repetition, valance and group on truth evaluations are investigated through two pilot and four main experiments. After being allocated to arbitrary groups in the first phase of the experiements, participants are exposed stereotypical statements. Next, they are asked to evaluate these statements along with other new statements. In the first experiment, they receive a feedback only on their group information. In the second and third experiements, they receive a feedback on their membership of a minority group and a majority group respectively. In the fourth experiment, participants are asked to make confidence ratings on their truth evaluations to be able to scrutinize the relationship between metacognitive monitoring and truth effect. Overall, despite no common background, in all four experiements individuals believe repeated stereotypes more than non-repeated stereotypes and they believe positive stereotypes more than negative ones. Furthermore, they favour their in-group compared to their out-group in all experiements. In the final chapter, these findings are discussed in accordance with the relevant literature.

Benzer Tezler

  1. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin toplumsal cinsiyet algıları

    Social studies teachers' gender perceptions

    ÖZLEM ÖNSAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimUşak Üniversitesi

    Sosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAMİL UYGUN

  2. James Baldwin's role in fighting racism in America

    Amerika'da ırkçılıkla mücadelede James Baldwın'in rolü

    SÜMEYYE BERBEROĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İngiliz Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesi

    İngiliz Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİ EDİS

  3. Piyasa etkinliği ve modern portföy kuramı

    Efficent markets and modern portfolio theory

    İBRAHİM FIÇICIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    Sermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİYAZİ BERK

  4. Die wirkung der pragmalinguistik auf den daf unterricht

    Edimbilimin Almanca yabancı dil dersine etkisi

    HATİCE KOÇ

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    2022

    Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN YILMAZ

  5. Kalıp yargılar ile kariyerde yapışkan zemin arasındaki ilişkide sosyal ağ kurma ve aile-iş çatışmasının düzenleyici aracı etkisi: Türkiye ve Ürdün'de çalışan kadınlar üzerinde bir araştırma

    Moderated mediation effect of social networking and family-work conflict on the relationship between stereotypes and sticky floor: A survey on working women in Turkey and Jordan

    TINA SHABSOUGH

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    İşletmeHacettepe Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HATİCE AZİZE ERGENELİ