Kalıp yargılara ne zaman inanırız? kalıpyargılama süreçlerinde doğruluk illüzyonunun rolü
When do we believe stereotypes? the role of the illusion of truth in stereotyping processes
- Tez No: 663304
- Danışmanlar: PROF. DR. NİHAL MAMATOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Doğruluk İllüzyonu, yalnızca bir bilginin tekrar edilmesiyle o bilginin doğruluğuna duyulan inancın artmasıdır. Bu tezde, doğruluk illüzyonunun kalıpyargılama süreçlerindeki rolünün incelenmesi amaçlanmıştır. İnsanların kalıp yargılara gündelik hayatta oldukça sık maruz kaldığı gerçeğinden yola çıkılarak, kalıp yargılara maruz kalınması ile bu kalıp yargılar hakkında taşınan doğruluk inançlarında oluşabilecek değişikliklerin tespit edilmesi tezin esas gayesidir. Birinci bölümde, doğruluk etkisi ile ilgili yapılmış çalışmaların ve bu etkinin ortaya çıkışı ile ilgili teorik açıklamaların üzerinde durulduktan sonra, kalıp yargı literatüründeki farklı yaklaşımların ve bu tezin teorik çerçevesini oluşturan sosyal kimlik kuramının kalıp yargıları ele alışına değinilmiştir. İkinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci bölümde, iki pilot ve dört ana deney ile minimal grup paradigması bağlamında tekrarın, valansın ve kalıp yargının ilgili olduğu grubun bu kalıp yargılarla ilgili doğruluk değerlendirmeleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Deneylerin ilk aşamasında rastlantısal gruplara atanan katılımcılar, ikinci aşamada çeşitli ifadelere maruz bırakılmış, ardından bu ifadelerin doğruluğunu yeni ifadelerle birlikte değerlendirmeleri istenmiştir. İlk deneyde katılımcılara yalnızca grup bilgisi ile ilgili bir geribildirim verilirken; ikinci deneyde çoğunluk, üçüncü deneyde ise, azınlık grubu üyesi oldukları geri bildirimi verilmiştir. Dördüncü deneyde, katılımcılardan yaptıkları değerlendirmeler üzerine güven değerlendirmeleri yapmaları istenerek metabilişsel monitörleme ile doğruluk etkisinin ilişkisi irdelenmiştir. Sonuç olarak, her ne kadar herhangi bir ortak geçmiş bulunmasa dahi bireylerin bu gruplarla ilgili tekrar eden kalıp yargısal ifadeleri, tekrar etmeyenlerden bütün deneylerde daha doğru bulduğu ve olumlu kalıp yargısal ifadeleri, olumsuz kalıp yargılardan daha doğru değerlendirdiği gösterilmiştir. Dahası bütün deneylerde bireyler kendi iç-gruplarını daha olumlu değerlendirmişlerdir. Son bölümde, bu bulgular her iki literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The illusion of truth is the increase in belief in a piece of information when it is repeated. The present thesis focused on investigating the role of the illusion of truth on stereotyping processes. Considering the fact that people are frequently exposed to stereotypes in everyday life, the main purpose of the thesis is to identify the possible increase in the belief in stereotypes with an exposure to those stereotypes. After reviewing the research on the truth effect and relevant theoretical explanations in the first chapter, various approaches to stereotypes including social identity theory which constructed the framework of the present thesis are encapsulated. In the second, third, fourth and fifth chapters, in the context of minimal group paradigm the effect of repetition, valance and group on truth evaluations are investigated through two pilot and four main experiments. After being allocated to arbitrary groups in the first phase of the experiements, participants are exposed stereotypical statements. Next, they are asked to evaluate these statements along with other new statements. In the first experiment, they receive a feedback only on their group information. In the second and third experiements, they receive a feedback on their membership of a minority group and a majority group respectively. In the fourth experiment, participants are asked to make confidence ratings on their truth evaluations to be able to scrutinize the relationship between metacognitive monitoring and truth effect. Overall, despite no common background, in all four experiements individuals believe repeated stereotypes more than non-repeated stereotypes and they believe positive stereotypes more than negative ones. Furthermore, they favour their in-group compared to their out-group in all experiements. In the final chapter, these findings are discussed in accordance with the relevant literature.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin toplumsal cinsiyet algıları
Social studies teachers' gender perceptions
ÖZLEM ÖNSAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAMİL UYGUN
- James Baldwin's role in fighting racism in America
Amerika'da ırkçılıkla mücadelede James Baldwın'in rolü
SÜMEYYE BERBEROĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl Üniversitesiİngiliz Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEKİ EDİS
- Piyasa etkinliği ve modern portföy kuramı
Efficent markets and modern portfolio theory
İBRAHİM FIÇICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ BERK
- Die wirkung der pragmalinguistik auf den daf unterricht
Edimbilimin Almanca yabancı dil dersine etkisi
HATİCE KOÇ
Yüksek Lisans
Almanca
2022
Alman Dili ve EdebiyatıNecmettin Erbakan ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN YILMAZ
- Kalıp yargılar ile kariyerde yapışkan zemin arasındaki ilişkide sosyal ağ kurma ve aile-iş çatışmasının düzenleyici aracı etkisi: Türkiye ve Ürdün'de çalışan kadınlar üzerinde bir araştırma
Moderated mediation effect of social networking and family-work conflict on the relationship between stereotypes and sticky floor: A survey on working women in Turkey and Jordan
TINA SHABSOUGH