Havzalar arası su transferinin istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi
Assesment of interbasin water transfer using statistical methods
- Tez No: 663651
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRULLAH AĞAÇCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrolik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Günümüzde artan nüfus, sosyo-ekonomik gelişmeler ve küresel iklim değişikliği gibi sebeplerden dolayı su kaynaklarına olan talep her geçen gün artmaktadır. Bu talebi karşılamak için alternatif çözüm yöntemi olarak havzalar arası su transferi kavramı ortaya çıkmıştır. Havzalar arası su transferi; bir boru hattı veya kanalla herhangi bir havzadan bir başka havzaya suyun yapay yollarla nakledilmesi olarak tanımlanmaktadır. Havza içerisinde diğer doğal kaynaklarla birlikte bir bütünü oluşturan su kaynaklarının yapay yollarla bir bölgeden bir başka bölgeye transfer edilmesi, ilgili havzalar arasında ciddi hidrolojik ve ekolojik değişimlere sebep olmaktadır. Doğal kaynakların korunup gelecek nesillere aktarılabilmesi için bu değişimlerin dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi ve analiz edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, havzalar arası su transferi uygulamalarına güzel bir örnek olan Gembos Derivasyon Kanalı (GDK) Projesi'nin etkileri istatistiksel metotlar kullanılarak incelenmiştir. Türkiye'nin en büyük tatlı su gölü olan ve Konya Ovası'nın su ihtiyacının karşılanmasında ana kaynak olan Beyşehir Gölü'nün su seviyesini korumak için güneyindeki Gembos Kapalı Havzası'nın suyu inşa edilen derivasyon kanalıyla 2008 yılından itibaren Beyşehir Gölü'ne aktarılmaya başlanmıştır. 2008 yılı sonrası göl seviyesinde meydana gelen artışın ne kadarının iklimsel değişimden ne kadarının havzalar arası su transferinden kaynaklandığı istatistiksel olarak incelenmiştir. Önceki çalışmalardan Manavgat Çay'ının debisinin drenaj alanına düşen ortalama yağışın 3-4 katına eşit olduğu bilinmektedir. Gembos Kapalı Havzası'nın su transferi öncesinde bölgedeki düdenler aracılığıyla güneyindeki Manavgat Çayı'nı beslediği tahmin edilmektedir. Öte yandan geçmiş yıllarda yapılan çalışmalarda Beyşehir Gölü su seviyesinde artış olması halinde, göldeki karstik boşluklardan su kaçağı olduğu ve bu su kaçaklarının yeraltı suyu akımı olarak Manavgat Çayı'nı beslediği ileri sürülmüştür. Çalışmada Derebucak Barajı'nın ve Gembos Derivasyon Kanalı'nın etkisi göz önüne alınarak Manavgat Çayı'nın taban akışındaki değişimler ve Beyşehir Gölü su seviyesiyle olan ilişkisi belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda havzalara ait hidrometeorolojik verilere trend analizi, korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Freshwater demand is highly increased due to current growing population, socio-economic development and climate change etc. Hence, the concept of interbasin water transfer was developed to meet that demand as a alternative solution. Interbasin transfer of water can simply be described as the transfer of water artificially from one basin to another through a pipeline or a canal. Artificial redistribution of water resources in neighboring basins may cause serious alterations in the hydrological and ecological balance of the basins. These changes should be analysed and evaluated carefully to protect our naturel resources and pass to the next generations. In this study, the effects of GDC Project, which is a significant example of inter-basin water transfer, were investigated by using statistical methods. Beyşehir Lake is one of the most important and largest freshwater resources of Turkey and it's the main source to meet irrigation water requirement of Konya Plain. In order to stop decreasing water level below the critical level of Beyşehir Lake the water of Gembos Closed Basin located in the south of Beyşehir Lake Basin has been diverted to the lake via GDC since 2008. How much of the increase in the lake level after year 2008 resulted from the climate change and the inter-basin water transfer from Gembos Closed Basin is tried to be investigated with the statistical methods. Previous studies showed that the discharge of Manavgat River is equal to 3-4 times the average annual precipitation incident to it's drainage basin. It is supposed that Gembos Closed Basin was feeding the Manavgat River in the south by way to dolines before the water transfer. Besides that since the past years, the Beyşehir lake has been thought to be source of excess flow occuring in Manavgat Basin assuming that when the lake water level of lake increase water leak occurs, because of the karstic ponors and dolines, which is feeding the Manavgat River. This study aims at determining to alteration of Manavgat baseflow and it's relation with water level of Lake Beyşehir by considering the effect of Derebucak Dam and Gembos Derivation Tunnels. For this purpose trend analysis, corelation and regression analysis were applied to numerical hydrometeorological data of the neighboring basins.
Benzer Tezler
- Havzalar arası su transferine sistematik bir yaklaşım
A systematic approach to interbasin water transfer
NUSRET KARAKAYA
Doktora
Türkçe
2006
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İ. ETHEM GÖNENÇ
- Analitik hiyerarşik süreç yöntemleri kullanılarak havzalar arası su transferinin optimizasyonu
Optimization of interbasin water transfer using analyticalhierarchical process method
AHMET SANCAK ŞANLI
Doktora
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRULLAH AĞAÇCIOĞLU
- Batı Akdeniz bölgesi akarsularının akım karakteristiklerinin havza fizyografik parametreleri ile belirlenmesi
Determination of stream flow characteristics of Western Mediterranean region using basin physiographic parameters
MUSTAFA DOĞMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiPamukkale Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULLAH CEM KOÇ
- The impact of inter-basin water transfers on the water security of İstanbul and surrounding watersheds
Havzalar arası su transferlerinin İstanbul ve çevresindeki havzaların su güvenliğine etkisi
FRANCES ALEXANDRA ROSE VARTY BAYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM DALOĞLU ÇETİNKAYA
- Kentsel yayılmanın su havzası koruma alanları üzerindeki etkisinin incelenmesi: Büyükçekmece havzası örneği
Examination of the lmpact of urban sprawl on water basin protected areas: The case of Büyükcekmece basin
MERVE ÇATAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA VAR