Osmanlı yargılama hukukunda şuhûdü'l hâl
Şuhûdü'l hâl in the Ottoman jurisdiction law
- Tez No: 668498
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AHMET KILINÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Tarih, Law, History
- Anahtar Kelimeler: şuhûdü'l hâl”, aleniyet, tarafsızlık, denetim, şâhitlik, şuhûdü'l hâl”, publicity, impartiality, supervision, testimony
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Çalışmada“şuhûdü'l hâl”müessesesinin Osmanlı yargılama hukukundaki yeri ele alınmıştır. Tarihte“şuhûdü'l hâl”ile benzer görevleri ifa eden heyetler mevcuttur. Bu heyetlerin teşekkülündeki nedenler müessesenin varlığını Osmanlı Devleti'nde de sürdürmesini sağlamıştır. Literatürde konuya ilişkin çalışmaların sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Araştırmada fıkıh, tefsir ve hadis kitaplarına, fetva ve sak mecmualarına, kanunnamelere müracaat edilmiştir. Öğretideki diğer çalışmalardan istifade edilmiş, başlıca veri kaynağı ise şer'iyye sicilleri olmuştur. Çalışmada bütünden hareketle parçaya ulaşan bir bakış açısı benimsenmiştir. Müessesenin bir parçası olduğu Osmanlı yargı teşkilatına ve kadı mahkemesine temas edilmiştir. Önceki heyetlerin yerine getirdiği vazifelerin Osmanlı yargı teşkilatında çeşitli görevlilere paylaştırıldığı görülmektedir. Bu görevlilerin vazifeleri tespit edilerek“şuhûdül hâl”in üstlendiği fonksiyonların ayırt edilmesi amaçlanmıştır. Osmanlı uygulamasında müessesenin en az iki kişiden meydana geldiği, bazı kimselerin isimlerinin kaydedilmesine öncelik verildiği gözlemlenmektedir.“Şuhûdü'l hâl”de toplumun farklı kesimlerinden kişiler bulunabilmektedir. Bu kişiler davanın konusu ve taraflarına bağlı olarak değişebilmiştir. Mahkemede hazır bulunarak yargılama faaliyetine ve diğer hukukî işlemlere şâhitlik eden“şuhûdü'l hâl”yargılamanın aleniyetini sağlamaktadır. Müessese aynı zamanda kadının bağımsız ve tarafsız hüküm vermesinde etkili olmuştur. Müessesenin fonksiyonlarının önceki uygulamalara kıyasla daha sınırlı ve spesifik bir hal aldığını söylemek mümkündür. Osmanlı pratiğinde“şuhûdü'l hâl”in üstlendiği fonksiyonların yargılamanın temel ilkelerine ilişkin olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the place of“şuhûdü'l hâl”in the Ottoman Jurisdiction Law have been discussed. There were delegations that had been performing similar tasks with“şuhûdü'l hâl”in the history. The reasons for the formation of these delegations ensured that the institution continued its existence in the Ottoman State. It is seen that studies on the subject are limited in the literature. In the research, fiqh, tafsir and hadith books, fatwa collections and sakk magazines, legal regulations were applied. Other studies in the doctrine have been benefited from and the main source has been records of courts. In the study, a perspective that reaches the part by reasoning from the whole is adopted. The Ottoman judicial organization and the kadı court, of which the institution was a part, were mentioned. It is seen that the duties belonging to previous delegations were share among different officials in the Ottoman judicial organization. It is aimed to distinguish the functions assumed by“şuhûdü'l hâl”, through detecting the duties belonging to other officials. In Ottoman practice, it is observed that the institute included in two people at least. In addition recording the names of some people had been given priority. People from different segments of society could attend“şuhûdü'l hâl”. These individuals are probablity to vary depending on the subject and parties of the case. Being present at the court,“şuhûdü'l hâl”who testified judicial activities and other legal procedures, provided publicity in judgment. The institution had also been effective in for kadı to act independently and impartially while making judgments. It is possible to say that the functions of the institution became more limitend and specific compared to previous applications. It is concluded that the functions undertaken by“şuhûdü'l hâl”in Ottoman practice are related to the basic principles of judgment.
Benzer Tezler
- Osmanlı yargılama hukukunda beyyinelerin tercihi: Melceü'l-Kudât ve şeyhülislam fetvaları çerçevesinde
The preference of bayyinat in Ottoman judicial law: Melceu'l-Kudat and fatwas of sheikh al-Islam examplary
EMİNE SEVİNDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASIM CÜNEYD KÖKSAL
- Osmanlı Yargılama Hukukunda ispat vasıtaları
Means of proof and evidence in Ottoman Law of Procedure
İMRAN AKTÜRK
- Tanzimat dönemi Osmanlı yargılama hukukunda istinaf
Appeal in the Ottoman procedural law of the Tanzimat period
ABDULLAH VEFA KARATAŞ
Doktora
Türkçe
2024
HukukAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KILINÇ
- Mecelle bağlamında Osmanlı medeni yargılama hukukunda ikrar
Confession in Ottoman civil procedure law in context of mecelle
ENSAR KUM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
HukukSelçuk ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ÜLKER