Sumaki Höyük verileri ışığında Yukarı Mezopotamya'da çanak çömlek kullanımının başlangıcı ve gelişimi
Begining and development of pottery use in Upper Mesopotamia in the light of Sumaki Höyük data
- Tez No: 668664
- Danışmanlar: PROF. DR. NECMİ KARUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Yukarı Mezopotamya, Neolitik Dönem, Sumaki Höyük, çanak çömlek, mineral ve bitkisel katkı, Upper Mesopotamia, Neolithic period, Sumaki Höyük, pottery, mineral and plant temper
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Öncesi Arkeolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1043
Özet
Güneybatı Asya'da yerleşik yaşamın başlangıcından Neolitik Dönem'in sonuna kadar geçim biçimleri, yerleşim düzenleri, mimari, ölü gömme gelenekleri, vb. birçok kültür ögesinde köklü değişimler söz konusudur. Pişmiş toprak kapların ortaya çıkışı, bilhassa MÖ 8. binyılın sonlarıyla MÖ 7. binyılın ilk çeyreğindeki kültürel değişimlerin alâmet-i farikası olarak kabul edilmiştir. Nitekim, Neolitik Dönem de Çanak Çömlekli ve Çanak Çömlek Öncesi olarak ikiye ayrılmıştır. Bu bağlamda, Neolitik toplumların çanak çömlek kullanımına neden ve nasıl başladığı uzun süredir cevaplanmaya çalışılan popüler bir sorudur. Özellikle son 20 yılda yapılan kazı ve araştırmalar, çanak çömlek kullanımının Neolitik Dönem'de süre giden kültürel değişikliklerden biri olduğuna işaret etmektedir. Buna göre, ilk çanak çömlekler MÖ 7. binyılın ilk çeyreğinde Yukarı Mezopotamya ve Kuzey Levant'taki bir dizi yerleşimde hemen hemen aynı zamanda ortaya çıkan mineral katkılı, hole-mouth biçimli, açkılı, koyu yüzeyli ve iki yanında ağza yakın tutamakları olan kaplardan oluşmaktadır. MÖ 7. binyılın ikinci çeyreğinden başlayarak çanak çömlek üretimi artmış ve MÖ 6.500 civarında bitkisel katkılı çanak çömlekler ortaya çıkmıştır. Bitkisel katkılı kaplarla birlikte çanak çömlek tüm Güneybatı Asya'ya yayılmış ve bölgesel geleneklerden söz edebileceğimiz kadar çeşitlenmiştir. Bu tez çalışması Dicle Nehri'nin büyük kollarından biri olan Garzan Çay'ın aşağı vadisinde yer alan Sumaki Höyük verilerinden yola çıkarak Yukarı Mezopotamya'da çanak çömlek teknolojisinin ortaya çıkış ve gelişim sürecini tanımlamayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
From the beginning of settled life to the end of the Neolithic period, there have been radical changes in subsistence strategies, settlement patterns, architecture, burial practices, and many other cultural elements in Southwest Asia. The emergence of pottery has been regarded as the hallmark of cultural changes, related specifically to the late 8th millennium BC and the first quarter of the 7th millennium BC. Thus, the Neolithic period in this area was divided into two, i.e. Pottery and Pre-Pottery Neolithic. Taking this into account, why and how the Neolithic societies started using pottery is a popular question that has long sought an answer. In particular, the excavations and the research carried out in the last 20 years indicated that the use of pottery was just one of the ongoing cultural changes in the Neolithic period. Accordingly, the first pottery assemblages consist of mineral-tempered, hole-mouth-shaped, burnished, dark-surfaced vessels with lugs close to the mouth on both sides, which appeared almost simultaneously in a series of settlements in Upper Mesopotamia and the Northern Levant in the first quarter of the 7th millennium BC. Starting from the second quarter of the 7th millennium BC, pottery production increased and was followed by the appearance of plant-tempered pottery after ca. 6.500 BC. The plant tempered wares, spreading throughout Southwest Asia, symbolize the diversification of pottery as much as we can speak of regional traditions. This thesis aims to define the emergence and development of pottery technology in Upper Mesopotamia, by using the data of Sumaki Höyük, located in the lower valley of the Garzan Stream, one of the major tributaries of the Tigris River.
Benzer Tezler
- Sumaki Höyük Neolitik Dönem kemik alet topluluğu
Neolithic Period bone tool assemblage of Sumaki Höyük
ÖNDER SANILAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI ERİM ÖZDOĞAN
- Sumaki Höyük Neolitik Dönem Yontmataş endüstrisinde Çakmaktaşı kullanımı
Flint in the Chipped Stone Industry of Sumaki Höyük in the Neolithic Period
ERDİ ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ASLI ÖZDOĞAN
- Tarihöncesi dönemde çanak çömleğin yeniden kullanımı: Sumaki Höyük ve Kerküşti Höyük üzerinden bir değerlendirme
Reuse of pottery in prehistoric period: An evaluation of Sumaki Höyük and Kerküşti Höyük
ÖZLEM GÜMÜŞ
- Bitkisel esaslı tabaklama maddeleri ile giysilik koyun derisi üretimi üzerinde karşılaştırmalı araştırmalar
Başlık çevirisi yok
FAZLI AKYÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Deri ve Kürk TeknolojisiEge ÜniversitesiDeri Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN SARI
- Evaluation of performance of arsenic bioreporter immobilized electrospun membranes for arsenic detection in water
Sudaki arsenik tespiti için arsenik biyoraportör immobilizeli elektrospun membranların performansının değerlendirilmesi
NEHİR ARIK KINALI
Doktora
İngilizce
2022
BiyomühendislikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji ve Genetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN AVNİ ÖKTEM
PROF. DR. AYŞEN TEZCANER