Geri Dön

İmam Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân isimli tefsirinde Mu'tezilî söylemin eleştirisi

Critique of Mu'tazilî doctrine in al-Imam al-Maturidi's exegesis titled Ta'vîlât al-Qur'ân

  1. Tez No: 669068
  2. Yazar: ESAT SABIRLI
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EYÜP YAKA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2020
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 280

Özet

Bu çalışma, İmam Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân isimli tefsirinde Mu'tezilî söyleme yönelttiği eleştirileri konu edinmektedir. Giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan oluşan çalışmanın giriş kısmında, diğer bölümlerde işlenecek konulara zemin oluşturmak amacıyla Te'vîlât'ın ve Mu'tezile'nin tefsir tarihindeki yeri kısaca ele alınmış, ardından Mâtürîdî'nin Mu'tezile algısına ve eleştiri üslubuna değinilmiştir. Böylece, Mu'tezile'nin tefsir tarihindeki ve Mâtürîdî'deki algılanma biçimleri arasında fark olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde Mu'tezile'nin Kur'ân'ı yorumlama yöntemleri ile ulûmü'l-Kur'ân'ın bazı konularıyla ilgili görüşleri hakkında Mâtürîdî'nin dile getirdiği eleştiriler incelenmiştir. Bununla, Mu'tezile'nin Kur'ân tasavvurunun ve yorum biçimlerinin Mâtürîdî nezdindeki konumu belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde Mu'tezile'nin temel prensiplerinden tevhid, adalet, va'd-va'îd ve el-menzile beyne'l-menzileteyn ilkeleri ile bu ilkelerin alt başlıklarını oluşturan meselelere dair eleştirilere yer verilmiştir. Yine bu bölümde, Mâtürîdî'nin zikri geçen konularla ilgili yaklaşımları da ortaya konmak suretiyle Mâtürîdî ve Mu'tezile arasında karşılaştırma imkânı sunulmuştur. Üçüncü bölümde Mâtürîdî'nin Mu'tezile'ye eleştiri yönelttiği; ancak ortak bir temaya sahip olmayan muhtelif bahislerle ilgili tenkitler ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde Mu'tezile'nin, Mâtürîdî tarafından herhangi bir eleştiri yöneltilmeyen emr-i bi'l-ma'rûf nehy-i 'ani'l-münker ilkesi ve sarfe teorisi hakkında kısaca bilgi verilmiş, yanı sıra Mâtürîdî'nin bu iki konuyla ilgili eleştiri yöneltmemesinin muhtemel nedenleri tartışılmıştır. Sonuç bölümünde ise çalışma boyunca elde edilen bulgulara yer verilmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study focuses on“Critique of Mu'tazilî Doctrine in al-Imam al-Maturidi's Exegesis Titled Ta'wîlât al-Qur'ân”. The thesis is divided into five distinct sections, the introduction, three main chapters and the conclusion. The first section to lay the groundwork for topics to be covered in other sections gives a brief review of the status of Ta'wîlât and Mu'tazilite school in the history of Tafsir and Maturidi's perception along with the criticism of Mu'tazila were examined. Thus, it has been shown whether there is a difference between the perception of Mu'tazila in the history of tafsir and Maturidi. In the first chapter of the study, the methods of Mu'tazilite interpretation of the Qur'ân and the criticisms expressed by Maturidi with his views on some issues of the al-'ulûm al- Qur'ân were studied. With this, it was tried to determine the position of Mu'tazilite contemplation and interpretation of the Qur'ân in the eye of Maturidi. In the second chapter, the criticisms regarding the basic principles of Mu'tazila such as the tawhid (unity), 'adl (the divine justice), al-wa'd wa-l- wa'îd (the promise and the threat), al- manzila bayn manzilatayn (intermediate status between two positions) and the subtopics of these principles are mentioned. Also, by exposing Maturidi's approaches regarding the mentioned issues we tried to provide an important opportunity to compare the conceptions between Maturidi and Mu'tazila. In the third chapter, criticisms of Maturidi on Mu'tazila regarding various independent issues have been addressed. In addition, brief information is given about the principle of Mu'tazila on al- amr bi- l- ma'rûf wa-l- nahy 'an al-munkar (ordering the good and prohibiting the wrong) which was not criticized by Maturidi and the theory of Sarfa. Also, we discussed here the possible reasons of Maturidi's silence for mentioned issues. In the conclusion, the findings obtained throughout the study are presented to the readers.

Benzer Tezler

  1. Mâtürîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân'da Hz. Muhammed'in peygamberliğini ispatla ilgili ayetleri yorumu

    On the Qur?anic verses proving prophet Muhammad?s being a true messenger of God in İmam al-Maturidi?s ?Tawilat al-Qur?an?

    İSMAİL KAYAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEDREDDİN ÇETİNER

  2. İmam Mâturîdî'nin Te'vîlât'ul- Kur'ân'ında büyük günah kavramı

    The concept of major sin in Imam Māturīdīs Te'vīlātu'l-Qur'an

    NEVFEL SOYLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DinAkdeniz Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE TEBER

  3. İmam Mâtürîdî ve Zemahşerî'nin irâde ve meşîet konusuyla ilgili âyet-i kerimelere dair yorumlarının karşılaştırılması

    A comparision of Imam al-Mâturîdî and al-Zamakhsharî's exegesis on the Quranic verses related to will and wish of Allah

    MUSA SANCAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN YILDIRIM

  4. Mâtürîdî tefsirinin Türkiye tahkikinde kaynağı tespit edilemeyen rivayetler üzerine bir değerlendirme

    Evaluation of some narrations which are source can not be determined in the matter of Mâtürîdî's tafsir in Turkey

    ERKAN ÖNDER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinSakarya Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ KARATAŞ

  5. Ebû Mansûr el-Mâtürîdî'nin Had ayetlerinin illet ve hikmetlerine dair Te'vîlâtü'l-Kur'ân adlı tefsirindeki değerlendirmeleri

    Abu Mansur al-Maturidi's evaluations about the reasons and wisdoms of Hadd verses in his exegesis called Ta'wilat al-Qur'an

    HASAN CAN ATEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    DinKafkas Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT SARIGÜL