İslam ahlâk sisteminin mistik boyutu
Mystical dimension of Islamic morality
- Tez No: 669808
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFİ ÖZCAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Islamic Morality, Mysticism, Islamic Philosophy, Elemental Mysticism, The term of Kamâl (perfection), Religious Experiences, Marife, Purification, Love, Active Reason, Good, Divine Moral
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
İslam düşüncesinde ahlâk, önemli bir yere sahip olup günlük hayatımızı ve davranışlarımızı yönlendiren değer ve kuralları içermektedir. Nazarî ve amelî boyutlara haiz olan ahlâkî konu ve kavramlara felsefe, kelâm, tasavvuf gibi alanlarda epeyce yer verilmiştir. Farabi'nin ilimler tasnifinde yer verilen ahlâkın sistematik bir disiplin haline gelmesinde özellikle İslam filozof ve sûfîlerin etkisi büyük olmuştur. Tezimizde ahlâkî düşüncenin felsefî ve tasavvufî açılardan nasıl ele alındığı gösterilmeye çalışılmıştır. Bu doğrultuda giriş bölümünde genel anlamda“ahlâk”ve“etik”kavramları, Kur'an ve Sünnette yer alan ahlâk, şeriatta ahlâkın nasıl şekillendiği gibi konular ele alınarak genel bir çerçeve çizilmeye gayret gösterildi. İlk bölümde İslam ahlâk düşüncesinde sistemli bir yapının olup olmadığı tartışıldı. Mistisizm ve mistik tecrübe, ahlâkta mistik unsur, mistik boyuta geçiş ve ahlâk sisteminde mistik yöntemler gibi konular ele alındı. İkinci bölümde, insanın ahlâkî yapısı ve fail olarak insan konusu ile bir fiilin ahlâkî olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceği üzerinde durulmuştur. Tezimizin üçüncü bölümünde İslam ahlâkının temel amaçlarından olan kemal'e ve kemal'e giden yolu ifade eden mistik unsurlara yer verildi. Kemal derecesi, aşk'ın ahlâkî rolü, Tanrı'ya ahlâkî anlamda benzeme, marifetin ahlâkî boyutu, iyi ve kötünün algılanışı ve mutlak iyinin gerçekleştirilmesi, faal akılla ittisal ve mutluluk gibi konular ile genel anlamda ahlâkta yer alan amaçların neler olduğu belirtildi. İslam ahlâk düşüncesinin epistemolojik boyutu olarak“müşâhede”ve“marifet”kavramlarını dördüncü bölümde ele almaya çalıştık. İslam ahlâkının amaçlarından sapmanın ve amaçlarla araçların yer değiştirmesinin ele alındığı son bölümde“mistik”unsurların yerini“faydacı”bir anlayışın alabileceği vurgulandı. Anahtar kelimeler. İslam Ahlâkı, Mistisizm, İslam Felsefesi, Mistik Unsur, Kemâl Kavramı, Dini Tecrübe, Marifet, Tasfiye, Aşk, Faal Akıl, İyi, İlâhi Ahlâk
Özet (Çeviri)
Morality occupies an important place in Islamic thought and contains values and rules that guide our behaviour and daily life. Ethical topics and concepts containing theoretical and practical dimensions are considerably developed in fields such as philosophy, kalam and Sufism. Islamic philosophers and Sufis have contributed greatly to making ethics a systematic discipline that is included in Farabi's classification of sciences. In our thesis, we try to describe approaches to ethical thinking from the philosophical and Sufi points of view. With this understanding, the concepts of 'morality' and 'ethics', morality in the Qur'an and the Sunnah, the form of morality in the Sharia are reviewed in the introductory chapter and an attempt is made to establish a framework. In the first chapter it is discussed whether Islamic moral thought has a systematic structure or not. Topics such as mysticism, mystical experience, mystical elements in morality, the transition to the mystical dimension and mystical methods in the system of morality are reviewed. In the second chapter, the following topics are discussed: the moral structure of human beings, the human being as a perpetrator, whether an act can be qualified as ethical or not. The third chapter of our thesis reviews perfection, which is one of the fundamental objectives of Islamic morality, and the mystical elements indicating the path to perfection. The degree of perfection, the ethical role of divine love, becoming like God in the ethical sense, the ethical dimension of talent, the perception of good and evil, the realization of absolute good, union with the active mind and the realization of absolute good and the goals included in morality in the most general sense are explained. The epistemological dimension of Islamic thought of morality and the concepts of“müşahede”and“marifet”are discussed in the fourth chapter. The last chapter deals with the deviation from ethical goals and the replacement of goals by means and emphasises that a utilitarian approach can replace mystical elements.
Benzer Tezler
- Tasavvufî düşüncede fenâ kavramı
The concept of fana in mysticism
İSA YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ
- Eşrefoğlu Rumi'de ahlak
Eşrefoğlu Rumi's ethics
İBRAHİM ÇETİNTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET BAYRAKDAR
- Budizm'de ve İslâm tasavvufunda zühd
The zuhd i̇n Buddhi̇sm and İslam mysti̇ci̇sm
JOLAMAN BULAN
Doktora
Türkçe
2017
DinAtatürk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ GÜNDOĞDU
- Organ nakli organizasyonları ve organ nakli, organ bağışı hakkında bilgi-davranış araştırması
Başlık çevirisi yok
NİLGÜN KOŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Hastanelerİstanbul ÜniversitesiHastane ve Sağlık Kuruluşlarında Yönetim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIZ TÜMERDEM