Okulların örgütsel DNA özelliklerinin öğretmenlerin bürokratik eğilim ve gücün yönetsel kullanım algıları üzerindeki etkileri
The effects of organizational DNA characteristics of schools on the tendency of teachers and perception of managerial use of power
- Tez No: 671206
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜLFÜ DEMİRTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, öğretmen algılarına göre okulların örgütsel DNA özelliklerinin öğretmenlerin bürokratik eğilim ve gücün yönetsel kullanımına etkilerinin incelenmesidir. Araştırmanın veri toplama aracı dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm Kişisel Bilgi Formu, ikinci bölüm Okulların Örgütsel DNA Özellikleri Ölçeği, üçüncü bölüm Okullarda Örgütsel Güç Ölçeği ve dördüncü bölüm Okulların Bürokratik Özellikleri Ölçeği'nden oluşmaktadır. Araştırmada değişkenler arası ilişkileri belirlemek amacıyla ilişkisel tarama deseni kullanılmıştır. Değişkenlere ilişkin bulgular değerlendirilirken yapısal eşitlik modellemesi, grupları kıyaslamak için istatistiksel teknikler ve tanımlayıcı istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Kahramanmaraş ili merkez iki ilçesindeki -Onikişubat ve Dulkadiroğlu- resmî liselerde görev yapmakta olan öğretmenler; örneklemini ise bu ilçelerde görev yapmakta olan 537 öğretmen oluşturmaktadır. Okulların örgütsel DNA özelliklerine ilişkin analiz sonuçlarına göre on beş okulun iletişime açık okul ve on üç okulun girişimci okul olduğu görülmüştür. Okulların bürokratik eğilimine ilişkin analiz sonuçlarına göre, öğretmen algıları“prosedürel özellikler”,“nesnellik”ve“kurallar ve düzenlemeler”boyutlarında“Katılıyorum”;“uzmanlık gücü”,“ödül gücü”,“karizma gücü”boyutlarında“Çoğunlukla”;“zorlayıcı güç”boyutunda ise“Çok Nadir”düzeyinde geçekleşmiştir. Farklı örgütsel DNA özelliklerine sahip okullarda çalışan öğretmenlerin bürokratik eğilime ilişkin algıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Farklı örgütsel DNA özelliklerine sahip okullarda çalışan öğretmenlerin gücün yönetsel kullanımına ilişkin algıları arasında“ödül gücü”,“zorlayıcı güç”,“karizma gücü”ve güç toplamında anlamlı bir fark bulunmuştur. Yapısal eşitlik modeli analizi sonuçlarına göre; iletişime açık okul“kurallar ve düzenlemeler”ile“nesnellik”üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Başıboş okul“prosedürel özellikler”,“nesnellik”,“kurallar ve düzenlemeler”üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Girişimci okul“prosedürel özellikler”üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir. Ayrıca bürokratik okul nesnellik üzerinde; girişimci okul;“ödül gücü”,“zorlayıcı güç”ve“karizma gücü”üzerinde; bürokratik okul;“zorlayıcı güç”,“uzmanlık gücü”ve“karizma”gücü üzerinde etkili iken; nesnellik;“ödül gücü”,“zorlayıcı güç”,“uzmanlık gücü”ve“karizma gücü”üzerinde etkilidir. Son olarak, prosedürel özellikler“ödül gücü”üzerinde etkilidir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to examine the effects of organizational DNA characteristics of schools on teachers' bureaucratic tendency and administrative use of power, based on teachers' perceptions. The data collection tool of the research consists of four parts. The first part consists of the Personal Information Form, the second part is the Scale of Organizational DNA Features of Schools, the third part is the Organizational Power Scale in Schools, and the fourth part is the Bureaucratic Characteristics Scale of the Schools. A relational survey design was used in the study to determine the relationships between variables. Structural equation modelling, statistical techniques, and descriptive statistical methods were used to compare groups while evaluating the findings regarding variables. The universe of the study was determined by the teachers working in the official high schools in two central districts of Kahramanmaraş province -Onikişubat and Dulkadiroğlu; The sample consists of 537 teachers working in these districts. The results of the analysis on the organizational DNA characteristics of the schools showed that fifteen schools were open to communication, and thirteen schools were entrepreneurial schools. The results of the analysis regarding the bureaucratic tendency of schools indicated that teacher perceptions were“agree”in the dimensions of“procedural features”,“objectivity”, and“rules and regulations”;“mostly”in the dimensions of“expertise power”,“award power”and“charisma power”; and“very rare”in the dimension of“coercive power”. No significant difference was found between the perceptions of the teachers working in schools with different organizational DNA characteristics regarding bureaucratic tendency. A significant difference was found in“reward power”,“coercive power”,“charisma power”, and the sum of power among the perceptions of teachers working in schools with different organizational DNA characteristics. According to the results of the structural equation model analysis, open-to-communication school has a positive effect on“rules and regulations”and“objectivity”. The stray school has a positive effect on“procedural features”,“objectivity”, and“rules and regulations”. The entrepreneurial school has a positive effect on“procedural features”. Also, while the bureaucratic school is effective on objectivity and the entrepreneurial school on reward power, coercive power, and charisma power, objectivity influences reward power, coercive power, expert power, and charisma power. Finally, procedural features are effective on reward power.
Benzer Tezler
- Okulların örgütsel DNA özelliklerinin örgüt sosyalleşmesine etkisi
The effect of organizational DNA characteristics of schools on organizational socialization
ABDULKADİR NACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT SAĞIR
- Okulların örgütsel DNA özellikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between organizational DNA characteristics of schools and work engagement of teachers
GÜLER ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEVFİK UZUN
- Okulların DNA profilleri ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık düzeyleri arasındaki ilişki
The relationship between schools' DNA profiles and teachers' organizational citizenship behaviours
ALİ TOSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI
- Öğretmenlerin algılarına göre okulların DNA profilleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An analysis of relationship between schools' DNA profiles and organizational happiness according to the perception of teachers
ÖZGE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN KAHVECİ
- Okul DNA'sı metaforunun çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Analysing the metaphor of school DNA according some variables
REMZİ BURÇİN ÇETİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İZZET DÖŞ