Nakşbendî-Hâlidîliğin bir kolu olarak Haznevîlik (tarihsel süreç, şahsiyetler, usûl, âdâb, erkân)
Al-haznawiya as a branch of al-Naqshbandiya-Khalidiya (historical process, personages, uṣūl, ādāb, men)
- Tez No: 671871
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLAVER GÜRER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Tarikat, Haznevî, Hazneviyye, Nakşbendîlik, Hâlidîlik, Sufism, Tariqa, Haznawi, The Haznawiyya, al-Naqshbandiyah, al-Khalidiya
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 350
Özet
Bu çalışma Osmanlının son döneminde kurulan Nakşbendî-Hâlidîliğin Hazneviyye kolu hakkındadır. Hazneviyye şeyhlerinin hayatları, eserleri, halifeleri, müridleri, fikirleri ve tasavvufî görüşlerinin ele alındığı çalışmamızda, nihai olarak Hazneviyye medresesinde yetişen sûfîlerin toplum üzerindeki etkileri üzerinde durulmuştur. Ahmed el-Haznevî'ye nisbetle“Hazneviyye”adıyla anılan bu yapı, tekke-medrese birlikteliğini sürdürmüş ve kısa zamanda geniş kitlelere ulaşmayı başarmıştır. Suriye'nin Haseke ili Kamışlı kazasına bağlı Hazne köyünde dünyaya gelen ve doğduğu yere nisbetle“Haznevî”diye anılan Ahmed el-Haznevî, Nakşbendî-Hâlidîliği bölgeye getiren ilk kişi olsa da kolun yayılması, oğlu ve halifesi İzzeddîn el-Haznevî ile başlamış, ondan sonra da Muhammed el-Haznevî ve Muhammed Mutâ' el-Haznevî döneminde irşat faaliyetleri hız kazanmıştır. Etkinliği günümüzde de devam eden Hazneviyye'nin tasavvuf anlayışı genelde Nakşî-Hâlidîliğin tarikat geleneğiyle paralellik gösterse de bu yapı“şeriata ittiba, muhabbet, ihlâs ve teslimiyet”temelleri üzerine inşa edilmiştir. Bunun yanı sıra siyasete ve siyasîlere karşı mesafeli durmaları ve kimseden dünyalık kabul etmemeleriyle dikkat çeken Haznevî şeyhleri, bu sayede ulemâ kesiminin takdirini kazanmayı başarmış ve yayıldığı bölgede toplumun birlik ve beraberliğine katkı sağlamışlardır.
Özet (Çeviri)
This study is about the Haznawiya branch of the Naqshband-Khalidi order, which was established in the last period of the Ottoman Empire. It deals with the lives, works, caliphs, followers, thoughts and sufi views of the Haznawiya sheiks and at the end, it analyzes the effects of the sufis on the society who grew up in the Haznawiya madrasa. This tariqa, known as“Haznawiya”in relation to Ahmed al-Haznawi, kept up the synergy between the dervish lodge/tekke and madrasa and managed to reach many people in a short time. Despite the fact that Ahmed al-Haznevi, who was born in the village of Hazne in al-Hasakah District, Qamishli in Syria and is related to as“Haznawi”according to his place of birth, is the first person to bring the Naqshbandi-Khalidi order to the region, it started spreading with his son and caliph Izzaddin al-Haznawi. In the period of Muhammad al-Haznawi and Muta al-Haznawi, which is after Izzaddın al Haznawi's, the irshad (guidance) movements gained speed. Although the Sufi views of al-Haznawiyya, which continue to be effective today, are generally parallel to the Naqshband-Khalidi tariqa tradition, they are built around allegiance to the sharia, affection, sincerity and submission. Besides that, by keeping distance from politics and politicians and not accepting worldly goods from anyone, the Haznawi sheiks succeeded in gaining the appreciation of the scholars/ulama and contributed to the unity of the society in the region they spread.
Benzer Tezler
- Nakşbendî-Hâlidîliğin Erzincan Kolu ve tasavvuf tarihindeki yeri
The Erzincan branch of Naqshbandi-Khalidism and its place in the history of sûfîsm
YUSUF MURAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinZonguldak Bülent Ecevit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NURAN ÇETİN
- Bâsret Dergâhı, postnişînleri ve kolları
Başlık çevirisi yok
İZZETTİN GÜNERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDURRAHİM ALKIŞ
- Nakşbendî-Hâlidîliğin Seyyid Taha Hakkârî Nehrî Kolu (XIX. Yüzyıl)
Sayyid Taha Hakkari Nehri Branch of Naqshbandi-Khalidi Order
MEHMET SAKİ ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2016
Dinİstanbul ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REŞAT ÖNGÖREN
- Palu Şeyh Ali Sebti Dergâhı üzerine bir din sosyolojisi incelemesi
A sociology study of religion on Palu Sheikh Ali Sebti Dargah/shrine
İSMAİL POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİnönü ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ARSLAN
- Kastamonu'da Hâlidîlik
Khalidism in Kastamonu
İBRAHİM KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinKarabük ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULCEBBAR KAVAK