Dinamik araç rotalama problemi için kesin ve sezgisel çözüm yaklaşımları geliştirilmesi
Constructing exact and heuristic solution approaches for dynamic vehicle routing problem
- Tez No: 672177
- Danışmanlar: PROF. DR. AYDIN ULUCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üretim Yönetimi ve Sayısal Yöntemler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
Araç rotalama problemleri (ARP) birçok lojistik uygulamanın merkezinde yer almaktadır. Bir araç filosunun rotasının maliyet etkin olarak belirlenmesi birçok endüstride önemli bir rol oynamaktadır. Gelişen endüstri standartlarıyla birlikte gerçek zamanlı verilerin kullanıldığı dinamik ARP uygulamalarının önemi artmıştır. Rotalama problemlerini dinamik kılan temel unsur ise rotalama esnasında değişen ortam koşullarıdır. Dinamik ARP, üretim ve lojistik alanındaki en önemli sorunlardan biridir. Dinamik ARP'de; müşteri taleplerinin oluşma anı, iptali ve değişmesi, hizmet süreleri, seyahat süreleri ve araçların kullanılabilirliği dinamizm kaynağı olarak ifade edilmektedir. Bu tez kapsamında ele alınan dinamik ARP'nin dinamizm kaynağı ise başlangıç rotalarının oluşturulması sonrasında müşterilerin bir kısmının bilinmeyen veya öngörülemeyen bir anda dinamik olarak ortaya çıkması veya mevcut müşteri talep miktarlarındaki değişim durumudur. Müşteri taleplerinin her zaman minimum maliyetle efektif bir şekilde karşılanabilmesi dinamik ARP çözümünün temel amacıdır. Gerçek hayatta karşılaşılan problemlere karşı hızlı ve yüksek doğruluk oranı ile aksiyon alınması gerekliliği karşısında, dinamik ARP gibi NP-zor problemlerin çözümü için geliştirilen sezgisel algoritmalar büyük bir avantaj sunmaktadır. Özellikle araçların başlangıç rotasındaki müşteri taleplerini karşılarken dinamik taleplerin oluşması durumunda, yeniden rotalama yapılarak güncel rotaların hızlı bir şekilde düzenlenmesi önem arz etmektedir. Bu süre ne kadar kısa olur ise araçların gecikme olmadan müşteri taleplerini karşılaması da o kadar mümkün olacaktır. Bu nedenle büyük boyutlu problemlerde dinamik ARP yapılabilmesi amacıyla Clarke & Wright Tasarruf Algoritması baz alınarak Rassal İteratif MDROL – HFS CW Tasarruf Algoritması geliştirilmiştir. Dinamik ARP'nin her bir problem boyutu için optimum çözüm imkanı sunan bir yöntem bulunmamaktadır. Bu nedenle akademik çalışmalar, mevcut teknolojik imkanlar doğrultusunda mümkün olan en büyük boyuttaki problemler için kesin çözüm metotlarının geliştirilmesi ve optimum sonuca en yakın sonucun en kısa sürede elde edilmesine imkan sunan algoritmalar üzerine yoğunlaşmıştır. Bu tez kapsamında ise dinamik ARP'ye çözüm imkanı sunan matematiksel model ve büyük boyutlu problemlerde hızlı ve yüksek doğruluk oranında çözümü garanti eden sezgisel algoritma geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Vehicle routing problems (VRP) are at the center of many logistics applications. Cost effective determination of the route of a vehicle fleet plays an important role in various industries. With the developing industry standards, the importance of real-time dynamic VRP applications has increased. The key factor that makes routing problems dynamic is the changeable environmental conditions while routing. Dynamic VRP is one of the most important problems in production and logistics. The moment of occurrence, cancellation or change of customer demands, service times, travel times and availability of vehicles are expressed as sources of dynamism for dynamic VRP. The source of dynamism of the dynamic VRP addressed within the scope of this thesis is the dynamic emergence of some of the customers at an unknown or unpredictable moment or the change of the current client demand after the initial routes are created. It is necessary to take action with a fast and high accuracy rate against the problems encountered in real life. Thankfully, heuristic algorithms developed to solve NP-hard problems such as dynamic vehicle routing offer remarkable and undeniable advantages. Especially in case of dynamic demands while meeting the customer requests in the starting route of the vehicles, it is the key factor to arrange up-to-date routes quickly by rerouting. It is undeniable that the shorter this period the more it can be possible for vehicles to meet customer demands without delay. Hence, Random Iterative MDROL-HFS CW Saving Algorithm has been developed based on Clarke & Wright Savings Algorithm to perform large-scale dynamic VRP. There is no method that provides optimum solution for each problem dimension of dynamic VRP. For this reason, academic studies have focused on the development of exact solution methods for the largest possible problems in line with the current technological possibilities and algorithms that allow the closest result to the optimum result in the shortest time. The main purpose of this master thesis is to develop a mathematical model that offers exact solutions to dynamic VRP and a heuristic algorithm that guarantees a fast and high accuracy solution in large-scale problems.
Benzer Tezler
- Exact solution approaches for non-Hamiltonian vehicle routing problems
Hamilton olmayan araç rotalama problemleri için kesin çözüm yaklaşımları
AMİNE GİZEM ÖZBAYGIN
Doktora
İngilizce
2017
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDE YAMAN PATERNOTTE
PROF. DR. OYA KARAŞAN
- Kapasite kısıtlı araç rotalama probleminin yabani ot ve hibrit metasezgisel algoritmalarla çözümü
Solution of capacitated vehicle routing problem with invasive weed and metaheuristic algorithms
ÜMİT YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF KUVVETLİ
- Green logistics applications in transportation and warehousing
Depolama ve taşımacılıkta yeşil lojistik uygulamaları
ARSHAM ATASHI KHOEI
Doktora
İngilizce
2021
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALDUN SÜRAL
DOÇ. DR. MUSTAFA KEMAL TURAL
- Column generation-based methods for the electric vehicle routing problems with time windows
Zaman pencereli elektirikli araç rotalama problemi için sütun türetme algoritmasına dayalı çözüm yöntemleri
ECE NAZ DUMAN
Doktora
İngilizce
2022
EnerjiSabancı ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT ÇATAY
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU TAŞ KÜTEN
- Energy optimized electric vehicle location routing problem with intermediate nodes
Enerji eniyilenmiş elektrikli araç ara düğüm noktalı yer rotalama problemi
SELİN HÜLAGÜ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİLMİ BERK ÇELİKOĞLU