Geri Dön

19. yüzyılda İstanbul'un mekânsal dönüşümü

Spatial transformation of İstanbul in the 19th century

  1. Tez No: 673121
  2. Yazar: CANSU AKSOY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. CENK REYHAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 138

Özet

19. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun üst yapıda modernleşme/kapitalistleşme çabaları, başkent İstanbul'a ve İstanbulluların gündelik hayatına yeni anlamlar eklemiştir. Kapitalist üretim tarzına eklemlenmenin yarattığı çelişkiler, gündelik hayatta, mekânı anlamlandırmada, kullanım üslubunda ve mekânın tasarlanmasında tezahür etmiştir. Kent topografyasının parçalı görünümüyle uyumlu ayrılıklar, 19. yüzyılla birlikte aşılırken yeni ayrılıklar ve birleşmeler türemiştir. Gelişen ulaşım imkânları, insanları fiziksel olarak birbirine yaklaştırırken kenti tüketenlerin mekânlara erişim imkânına göre yeni ayrılıklar gündeme gelmiştir. Bu ayrılıklar, kapitalist sisteme entegrasyonun bir sonucu olarak sınıfsal bir boyut taşımakla birlikte sınıfları birleştiren yapıların yokluğu, Osmanlı-Türk aydınının zihin dünyasında kültürel dikotomiler ve onlarla anlamlanan mekânlar yaratmıştır. Fakat gündelik hayatın öngörülemez yapısı gereği, dikotomik ayrımları aşan, birbiriyle iç içe geçen mekân kullanım üslupları gelişmiştir. Mekânın yeni sınırlarını oluşturan ve ideolojilerin somut gerçeklikten aldığı payı yansıtan gelişme ise, sınıfsal ayrılıklardır. Bu yüzyılda belediye faaliyetlerinin ilk kez hayata geçirildiği ve yoğunlaştığı yerler ile bu faaliyetlere çok daha sonra ulaşanlar arasındaki fark, kültürel ayrımların geleneksel atıflarından ziyade erişebilirlik imkânında somutlaşmıştır. Yerlilik söylemini oluşturmada, mekânı kullanmada ve mekânın sahip olduğu anlamlarla beraber değişen özne temsilleri oluşturmada bu ayrımlar ve onlara dair algılar, Osmanlı modernleşmesinin gündelik hayat mekânındaki karşılığını oluşturmuştur. Bu bağlamda bu tezde, İstanbul'un yönetsel ve yapısal reformlarının kentte yarattığı değişiklikleri ve onu yeniden üreten ve tüketen olarak kentlinin dönüşümünü, yerlilik söylemini, kamusal-özel alan kullanımını ve iktidarın kent ve kentlilerle kurduğu ilişki biçimini incelemeye çalışacağım.

Özet (Çeviri)

In the 19th century, the efforts of the Ottoman Empire to modernize/capitalize in the superstructure added new meanings to the capital Istanbul and the daily life of Istanbulites. The contradiction created by the articulation to the capitalist mode of production manifested itself in daily life, in the meaning of space, in the way of use and in the design of the space.While the divisions compatible with the fragmented view of the urban topography were overcome with the 19th century, new divisions and mergers emerged. While the developing transportation possibilities bring people closer physically, new divisions have come to the agenda according to the accessibility of the people who consume the city. These divisions have a class dimension as a result of the integration into the capitalist system, and the absence of structures that unite the classes created cultural dichotomies and spaces that gain meaning with them in the mental world of the Ottoman-Turkish intellectual. However, due to the unpredictable nature of daily life, spatial usage styles that transcend dichotomous distinctions and intertwine with each other have manifested themselves. The progress that creates new boundaries of space and reflects the ideologies from concrete reality is class divisions. The difference between the places where municipal activities were first realized and concentrated in this century and those who reached these activities much later, has been embodied in the possibility of accessibility rather than the traditional references of cultural distinctions. These distinctions and their perceptions in creating the discourse of locality, using the space and creating subject representations that change with the meanings of the space were manifested in the daily life space of Ottoman modernization. In this context, in this thesis, I will try to examine the changes created by the administrative and structural reforms of Istanbul and the transformation of the urbanite as reproducing and consuming the city, locality, the use of public-private spheres, and the relationship between the government and the city and urbanites.

Benzer Tezler

  1. İstiklal caddesi ve mekânsal dönüşüm: Han yapıları

    Başlık çevirisi yok

    SİNEM KOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Sanat TarihiIşık Üniversitesi

    İç Mimarlık Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SERPİL ÖZKER

  2. Geç 19. yüzyıl ve erken 20. yüzyıl İstanbul'unda tarihi mezarlık alanlarının mekansal dönüşümü

    Spatial transformation of historical cemetery areas of İstanbul in the late 19th century and early 20th century

    SAYGIN ALKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkTrakya Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMİDE BURCU ÖZGÜVEN

  3. İstanbul Kentiçi kara toplu ulaşım hizmetlerinin başlaması ve gelişimi: 1850 - 1900

    Intrıduction and evolution of public trans portation sector in Istanbul: 1850 - 1900

    İBRAHİM MURAT BOZKURT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    İktisat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET TABAKOĞLU

  4. Geography of social networks: The case of creative industries in Tomtom Neighborhood

    Sosyal ağların coğrafyası: Tomtom Mahallesi'ndeki yaratıcı endüstriler örneği

    ÖZLEM TEPELİ TÜREL

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BAŞAK DEMİREŞ ÖZKUL

    PROF. DR. SİLVİA MUGNANO

  5. 19. yüzyıl Rus toplumsal yapısı bağlamında Çehov oyunlarının incelenmesi

    The analysis of Chekhov plays in terms of the 19th century Russian social structure

    SİMAY YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Üniversitesi

    Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı

    DOÇ. TUFAN KARABULUT