Sosyal geri çekilme davranış gösteren erken çocukluk dönemindeki çocuklar için hazırlanmış erken müdahale programlarının değerlendirilmesi: Bir meta-analiz çalışması
'evaluation of early intervention programs for children with social withdrawal behavior in early childhood: A meta-analysis study'
- Tez No: 676955
- Danışmanlar: PROF. DR. NUR PINAR BAYHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu tez çalışması, erken çocukluk dönemindeki (0-8 yaş) sosyal geri çekilme davranışı sergileyen çocuklara uygulanmış erken müdahale programlarının etkililiğini ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, sosyal geri çekilme davranışı gösteren çocuklar için hangi erken müdahale programları uygulanmıştır? ; Uygulanan erken müdahale programlarının özellikleri nedir? ; Uygulanan erken müdahale programlarının etki büyüklüğü nedir?; Bu programların etkililiği üzerinde moderatör değişkenler var mıdır? Eğer var ise bu değişkenler nelerdir? Sorularına yanıt aranmıştır. Utangaçlık, sosyal kaçınma, sosyal izolasyon, davranış inhibisyonu gibi sosyal geri çekilme davranışları çocukların gelişim alanlarında farklı problemler yaşanmasına neden olmaktadır. Bu araştırma ile farklı müdahalelerden elde edilen bulgular sentezlenmiş; müdahalelerin genel etkisini değerlendirilmiş ve etkinliği etkileyen moderatör değişkenler ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bu meta-analiz çalışması yürütülürken PRISMA rehberi takip edilmiştir. Sonuçlar, erken müdahalelerin sosyal geri çekilme davranışlarını azaltmada genel olarak olumlu etkiler oluşturduğunu fakat çalışmalar arasında önemli farklılıklar bulunduğunu göstermiştir. Bazı müdahalelerin sosyal geri çekilme davranışlarını anlamlı düzeyde azalttığı görülürken, diğerlerinin etkisinin sınırlı olduğu tespit edilmiştir. Rastgele etkiler modeliyle hesaplanan ortak etki büyüklüğü -0.2808 olarak bulunmuş ve müdahale gruplarının kontrol gruplarına kıyasla istatistiksel olarak anlamlı bir azalma gösterdiği ortaya konulmuştur. Ancak, yüksek heterojenlik (I² = %80.79), metodolojik ve bağlamsal farklılıkların daha fazla araştırılmasını gerekli kılmaktadır. Bu bulgular, yapılandırılmış erken müdahale programlarının sosyal geri çekilme davranışlarını azaltmada etkili olabileceğini ve bireysel ve bağlamsal ihtiyaçlara göre uyarlanması gerektiğini vurgulamaktadır. Gelecekteki çalışmaların, ebeveyn katılımı, program süresi ve kültürel faktörler gibi moderatörlerin etkisini daha ayrıntılı bir şekilde ele alması gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to evaluate the effectiveness of early intervention programs targeting social withdrawal behaviors in children during early childhood (0-8 years). To achieve this, the study seeks to answer the following research questions: What early intervention programs have been implemented for children exhibiting social withdrawal behaviors? What are the characteristics of these programs? What is the effect size of these programs? Are there moderating variables influencing the effectiveness of these programs, and if so, what are these variables? Social withdrawal behaviors, including shyness, social avoidance, social isolation, and behavioral inhibition, can lead to various developmental challenges in children. This research synthesizes findings from different interventions, evaluates their overall impact, and aims to identify the moderating variables affecting their effectiveness. The meta-analysis was conducted following the PRISMA guidelines. The results indicate that early interventions generally have a positive impact on reducing social withdrawal behaviors, although significant differences exist between studies. While some interventions were found to significantly reduce social withdrawal, others demonstrated limited effects. The overall effect size, calculated using a random-effects model, was -0.2808, indicating a statistically significant reduction in social withdrawal behaviors in intervention groups compared to control groups. However, high heterogeneity (I² = 80.79%) highlights the need for further exploration of methodological and contextual differences. These findings suggest that structured early intervention programs can be effective in reducing social withdrawal behaviors and should be tailored to meet individual and contextual needs. Future research should examine the influence of factors such as parental involvement, program duration, and cultural differences in greater detail.
Benzer Tezler
- Integrity as it relates to job performance, organizational citizenship behavior and withdrawal behavior: Moderating effect of organizational justice
Kişisel bütünlüğün iş performansı, örgütsel yurttaşlık davranışları ve geri çekilme davranışları ile ilişkisi: Örgütsel adalet algısının moderasyon etkisi
ÖZLEM KARAPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
PsikolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. CANAN SÜMER
- Makyavelizm ve Christopher Marlowe'dan makyavelist bir oyun: The Jew of Malta
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM YEREBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
Sahne ve Görüntü SanatlarıAtatürk ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. YILDIZ AKSOY
- Bazı kişisel ve ailesel değişkenlere göre okulöncesi dönemdeki çocukların sosyal yetenekleri ve problem davranışlarının analizi
Analysis of social skills and problem behaviours of preschool children according to some personal and familial variables
OYA OLCAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MUSTAFA USLU
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ebeveynlerinin sosyal destek algısı, ebeveynlik stilleri ve stres düzeylerinin araştırılması
Investigation of social support perception, parenting styles and stress levels of parents of children with autism spectrum disorder.
EZGİ GEZGİN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT EYÜBOĞLU
- Ergenlerde sosyal kaygı: boyun eğici davranışlar, sosyal onay ihtiyacı ve öz-şefkatin rolü
Social anxiety in adolescents: the role of submissive behaviors, need for social approval and self-compassion
EKİN ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE KALYON