Geri Dön

Kuzey Irak Sakran bölgesinin bitki çeşitliliği

The plant diversity of Sakran area in Northern Iraq

PDF İndir

  1. Tez No: 677023
  2. Yazar: ALI MALA KHEDIR GALALAEY
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALPER UZUN, PROF. DR. M. HAKKI ALMA
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyomühendislik, Bioengineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 306

Özet

Bu çalışma, Hallgord-Sakran Milli Parkı'nın (HSNP) bir parçası olan Sakran bölgesindeki vasküler bitki biyoçeşitliliğinin ilk kapsamlı incelemesini yapmak için gerçekleştirilmiştir. Sakran bölgesi başkent Erbil'in yaklaşık 120 km kuzeydoğusunda ve Irak, İran ve Türkiye sınır üçgeninde yer almaktadır. Bu dağlık bölge, Kandil Sıradağları'nın (Zagros Sıradağlarının kuzey kısmı) bir parçasıdır ve Choman Bölgesi'nde yer almaktadır. En yüksek zirve olan Haji Ibrahim, 3587 m'ye ulaşır. Irak'ın kuzeyinde bulunan bölge, Zagros dağ bölgesinde 7051 hektar alana sahiptir. Dağın çoğu kısmı engebeli arazisi nedeniyle daha önce hiç keşfedilmemişti ve mayın arazileri ile yasak alanları olan keşfedilmemiş bu alanlar İran ile stratejik sınırda bulunuyor. Bu araştırma, 2015-2018 yıllarındaki saha çalışmalarına dayanmaktadır. Alan, 967 ile 3200 m arasındaki yüksek rakımlardaki ormanlar, nehir kıyısındaki bölgeler, alt alpin bölgelerden alpine değin genişleyen alanlardaki benzersiz orografik yapılarla ve çok çeşitli toprak kategorileri ve su kaynakları ile karakterize edilir. Bu çalışma ile 439 cinse ve 87 familyaya ait toplam 867 bitki taksonu tespit edilmiş olup, türlerin 789'ı (%91,00) otsu bitki, 40'ı (%4,61) ağaç ve 38'i (%4,38) çalı olmak üzere üç ana bitki yaşam formu belirlenmiştir. Pteridofitler, 3 familya ve 7 takson içerir. Angiospermlere ait toplam 860 bitki taksonu kaydedilmiştir (84 familya, 430 cins, 788 tür, 44 alt tür, 35 varyete). Ayrıca 16 endemik takson tespit edilmiştir. Toplam kaydedilen en yüksek yüzdeye sahip en zengin bitki familyaları sırasıyla; 111 takson ile Asteraceae (%12,80), 85 takson ile Fabaceae (%9,80), 57 takson ile Poaceae (%6,57), 62 takson ile Brassicaceae (%7,15), 51 takson ile Lamiaceae (%5,88), 45 takson ile Apiaceae (%5,19), 40 takson ile Rosaceae (%4,61), 37 takson ile Caryophyllaceae (%4,27), 29 takson ile Boraginaceae (%3,34) ve 22 takson ile Ranunculaceae (%2,54)'dir. Yaklaşık 39 familya birden fazla türle temsil edilmiştir ve son olarak 31 familya tek bir türle temsil edilmektedir. En zengin vasküler bitki cinsleri sırasıyla; Astragalus spp. (19 takson), Trifolium spp. (15 takson), Prunus spp. (15 takson), Silene spp. (13 takson), Allium spp. (12 takson) Salvia spp. (11 takson), Centaurea spp. (10 takson), Medicago spp. (8 takson) ve Euphorbia spp. (7 takson)'dır. Raunkiaer yaşam formlarına göre 333 taksonla (%38,41) en zengin form Hemikriptofitler'dir. Ardından sırasıyla; 271 taksonla (%31,26) Terofitler, 116 taksonla Geofitler (%13,38), 79 taksonla Fanerofitler (%9.11), 43 taksonla Kamefitler (%4,96) ve 11 taksonla Hidrofitler (%1,27) gelir. Ayrıca, parazit bitkilerde 9 takson (%1.04), Terofit & Yarı Terofit 3 takson (%0,35) ve sadece bir Epifit takson (%0,11) bulunmaktadır. Bitkilerin fitocoğrafik dağılımının bir sonucu olarak; 442 takson (%50.98) İran-Turan fitocoğrafik bölgesine özgüdür, 143 takson ise (16.49%) hem İran-Turan hem de Akdeniz bölgelerinde, 98 takson (%11,30) İran-Turan, Akdeniz ve Avrupa-Sibirya bölgelerinde bulunmaktadır. Ayrıca 22 takson (%2,54) sadece Akdeniz bölgesine aitken, 66 takson (%7,61) hem İran-Turan hem de Avrupa-Sibirya bölgelerinde bulunabilir. 51 takson ise (%5,85) çok bölgeli ve ayrıca 46 takson (%5,28) kozmopolittir. Bu çalışmanın temel amacı, Kuzey Irak'ın en büyük beş dağından biri olan Sakran bölgesinin çeşitlilik açısından yeterince çalışılmamış vasküler florasını derinlemesine incelemekti. Çalışmanın sonuçları, bölgenin bitki türleri açısından zengin olduğunu ve aynı zamanda geçiş türleri için bir habitat sağladığını ortaya koydu. Ayrıca bu çalışma ile Irak florası için yeni bir kayıt olan relikt Zelkova carpinifolia (Pall.) Dippel ilk kez tespit edilmiştir.

Özet (Çeviri)

This study was carried out to conduct the first comprehensive survey of vascular plant diversity in the Sakran region, which is part of the Hallgord-Sakran National Park (HSNP). Sakran area is situated about 120 km northeast of the capital city of Erbil and located on border triangle of Iraq, Iran and Turkey. This mountainous area is part of the Qandil Range (northern part of the Zagros Range) and located in Choman District. The highest peak, Haji Ibrahim, reaches 3587 m. The area located in the northern of Iraq has 7051 hectares area in the Zagros mountain zone. Most parts of the mountain have never been explored before, because of its rugid terrain, and those unexplored areas are located at the strategic border with Iran, having mine lands and prohibited areas. This research is based on the field studies of the author from 2015 to 2018. The area is characterized by a high altitude from 967 to 3200 m and unique orographic structures from forests, riparian zone, sub-alpine to the alpine region, with a wide range of soil categories and water resources. A total of 867 plant taxa belonging to 439 genera and 87 families were identified, about three major plant life-forms were determined of which 789 (91.00%) of the species were herbs, 38 (% 4.38) were trees and 40 (4.61%) were shrubs. Pteridophytes include 3 families and 7 taxa. The total 860 plant taxa belonging to angiosperms were recorded (84 families, 430 genera, 781 species, 44 subspecies, 35 variety). Also, 16 endemic taxa were identified. The richest plant families with the highest percentages of the total recorded were Asteraceae (111 taxa, 12.80 %), Fabaceae (85 taxa, 9.80 %), Poace¬ae (57 taxa, 6.57 %), Brassicaceae (62 taxa, 7.15 %), Lamiaceae (51 taxa, 5.88 %), Apiaceae (45 taxa, 5.19%), Rosaceae (40 taxa, 4.61%), Caryophyllaceae (37 taxa, 4.27%), Boraginaceae (29 taxa, 3.34%) and Ranunculaceae (22 taxa, 2.54%) respectively. About 39 families were represented by more than one species, finally of the 31 families were represented by a single species. The richest vascular plant genera were Astragalus spp. (19 taxa), Trifolium spp. (15 taxa), Prunus spp. (15 taxa), Silene spp. (13 taxa), Allium spp. (12 taxa) Salvia spp. (11 taxa), Centaurea spp. (10 taxa), Medicago spp. (8 taxa) and Euphorbia spp. (7 taxa) respectively. According to Raunkiaer life-forms, it was revealed that Hemicryptophytes were the richest with 333 taxa (38.41%), and followed by Therophytes with 271 taxa (31.26%), Geophytes with 116 taxa (13.38%), Phanerophytes with 79 taxa (9.11%), Chamaephytes with 43 taxa (4.96%), Hydrophyte with 11 taxa (1.27%) respectively. Also, parasite plants have 9 taxa (1.04%), Therophyte & Hemicryptophyte with 3 taxa (0.35%) and Epiphyte with only one taxon (0.11%). As a result of the phytogeographical distribution of plants; 442 taxa (50.98%) belong to the Irano-Turanian phytogeographical region, 143 taxa (16.49%) are pluregional or Unknown, 98 taxa (11.30%) to the Irano-Turanian and Mediterranean regions, 22 taxa (2.54%) to the Irano-Turanian, Mediterranean and Euro-Siberian. In addition, 66 taxa (7.61%) belong only to the Mediterranean region, 24 taxa (2.77%) belong to both Irano-Turanian and Euro-Siberian, and 33 taxa (3.81%) are cosmopolitan. The main purpose of this study was to examine in depth the vascular flora of the Sakran region, one of the five largest mountains in Northern Iraq, which has not been sufficiently studied in terms of diversity. The results of the study revealed that the area is rich in plant species and also provides a habitat for transitional species. In addition, relict Zelkova carpinifolia (Pall.) Dippel, which is a new record for Iraqi flora, was identified for the first time with this study.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    18245

    Türkiye'de yetişen Allium macrochaetum Baiss. et Hausskn. türünün 2 alttürü üzerinde taksonomik araştırmalar

    Başlık çevirisi yok

    ŞÜKRAN ŞİRANECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1991

    Botanikİstanbul Üniversitesi

    Farmasötik Botanik Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NERİMAN ÖZNATAY

  2. Tez No

    385729

    Türkiye Suriye ilişkilerine ABD'nin etkisi (2002-2012)

    The effect of USA to relati̇ons between Turkey and Syri̇a (2002-2012)

    UMUT DALKIRMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Uluslararası İlişkilerTrakya Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL TURAN

  3. Tez No

    89063

    Kuzey Irak bölgesinin etnik yapısı ve yeraltı zenginlikleri ile süper güçlerin ve diğer bölge devletlerinin tarihten günümüze bölge üzerindeki etkileri ve politikaları

    Başlık çevirisi yok

    KEMAL AYTEKİN AKSELİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    Uluslararası İlişkilerGazi Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALUK GÜNUĞUR

  4. Tez No

    352091

    A study examining solar energy potential and the efficient application areas in Northern Iraq region

    Kuzey Irak bölgesinde güneş enerjisi potansiyeli ve verimli uygulama alanlarının araştırılması

    SHERWAN AHMED AZEEZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2014

    EnerjiKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Biyomühendislik ve Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKADİR YILDIZ

  5. Tez No

    358286

    Kuzey Irak'ın siyasi, sosyo-ekomomik yapısı ve çevre ülkelerin bölgeye yönelik politikaları

    Political and socio-economic structure of North Iraq and politics of nearby countries about region

    MUSTAFA İSMET ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Uluslararası İlişkilerTurgut Özal Üniversitesi

    Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUHAMMET KÖSECİK

Geri Dön