Psikolojide insanın failliği meselesi: Rom Harré düşüncesi çerçevesinde bir değerlendirme
The problem of human agency in psychology: An investigation on Rom Harré's thoughts
- Tez No: 677292
- Danışmanlar: PROF. DR. SEVİM CESUR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Rom Harré, agency, social constructionism, critical realism, linguistic turn, discursive psychology, paradigm shift
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
İnsanın failliği felsefe, sosyal teori ve sosyal bilimlerin pek çok alanında incelenen önemli meselelerin başında gelmektedir. Bu araştırmada, Rom Harré'nin düşünce sistemine odaklanılarak insanın failliğinin psikolojide nasıl ele alındığı incelenmiştir. Harré faillik meselesini sadece psikoloji alanında kalarak ele almamış, bu meseleyi felsefe, özellikle de sosyal teorideki tartışmalarla ilişkilendirerek tartışmıştır. Bu geniş perspektif sayesinde faillik problemi Harré'nin psikoloji için önerdiği yeni paradigma teklifinin de en önemli bileşenlerinden biri hâline gelmiştir. Bu bağlamda çalışmada Harré'nin faillik problemine ilişkin kaynakları, failliğe ilişkin görüşlerindeki kuramsal ve metodolojik dönüşümler paradigma teklifi ile irtibatlandırılarak ele alınmıştır. Nihayetinde Harré'nin sosyal inşacı pozisyonunun failliğe ilişkin bütüncül bir perspektif sunamadığı, bununla irtibatlı olarak paradigma teklifi olarak sunduğu argümanların ana akım psikoloji paradigmasından ancak epistemolojik düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimler: Rom Harré, faillik, sosyal inşacılık, eleştirel realizm, dile dönüş, söylemsel psikoloji, nedensellik, paradigma değişimi
Özet (Çeviri)
Human agency has been one of the pioneering topics in philosophy, social theory, and social sciences. The present study aims to investigate how the problem of human agency has been handled in psychology by focusing on Rom Harré's thoughts. He has examined the problem of human agency not only in psychology but also in philosophy and especially in social theory in a very broad spectrum. By means of this broad perspective, the problem of agency has become one of the most important components of Harré's new paradigm conception for psychology. In this regard, linking together with his new paradigm conception, this study investigates Harré's theoretical resources regarding the problem of agency and theoretical and methodological transformations in his thoughts on the agency. In the end, this study argues that Harré's social constructionist and discursive perspective has not provided a holistic perspective on human agency, as he has proposed. Moreover, it is seen that his new paradigm conception differs from the mainstream psychology paradigm in regard to the epistemological level, not from the ontological level.
Benzer Tezler
- Budizm'in pozitif psikolojiye etkisi
Effect of Buddhism on positive psychology
NAZLI SELCEN CAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AYTEN
- Varoluşçu felsefe ve varoluşçu psikolojide özgürlük kavramı üzerine karşılaştırmalı bir inceleme
Comparative study on the concept of freedom in existential philosophy and existential psychology
BURCU GÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU PEHLİVAN
- Duygusal boyutlar kuramının sinirsel terapilerde olası kullanım alanları
Possible uses of emotional styles approach in neurotherapy techniques
AYŞE MÜGE DOĞAN
- Psikolojik sağlamlığın kazanılmasında dini duygu ve düşüncenin rolü ve önemi
The role and significance of religious emition and thought on acquering phsychological resilience
BETÜL YURTTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDokuz Eylül ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RECEP YAPAREL
- Modern ve sufi psikolojide doğum travması: İlksel birlik ve ayrılık
The trauma of birth in modern and sufi psychology: The primal union and separation
FERİDE DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLÜŞAN GÖCEN