Mısır Çarşısı aktarlarında satılan yararlı bitkiler üzerine ekonomik botanik araştırmalar
Economic botanical researches on beneficial plants sold in Egyptian Bazaar herbalists
- Tez No: 677482
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDAL ÜZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Botanik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Günümüz toplumlarında insanlar doğru beslenme, sağlıklı ve uzun yaşama isteği, gençlik ve güzellik arzusu gibi birçok nedenle yararlı bitkileri kullanmaktadır. Çeşitli alanlarda kullanıma sahip olan yararlı bitkiler ve bu bitkilerden elde edilen bitkisel ürünlere gösterilen talep, köklü geçmişe sahip olan aktarlar tarafından karşılanmaktadır. Bu nedenle birçok alanda aktar işletmeleri ve bitkisel ürünler hakkında çalışmaların olduğu görülmektedir. İstanbul'un, Tarihi Mısır Çarşısı aktarları ile ilgili herhangi detaylı bir çalışmaya rastlanılmamış olması nedeniyle bu tez çalışmasının konusu çarşı aktarları olarak belirlenmiştir. İki aşamada yürütülen çalışmanın verileri, aktarlarla gerçekleştirilen görüşmeler sırasında sunulmuş olan anket ve bitki listeleri ile elde edilmiştir. Çalışmaya tarihi çarşı içerisinde yer alan 10 dükkan katılmış olup, diğer kişiler çeşitli nedenlerle çalışmaya katılmak istememişlerdir. Görüşmeler sonucu kaynak kişi olarak belirlenen 10 aktarın yaş, cinsiyet, eğitim ve bitkiler hakkındaki bilgileri, sunulan anket ile tespit edilmiş, satışı yapılan bitkisel ürünlerin temin ediliş ve satışa sunum süreçleri hakkındaki bilgiler yine anket sorularıyla elde edilmiştir. Çalışma sonucunda aktarlarda satılan bitkilerden 74 familyaya ait 152 cins ve 175 takson tespit edilmiş, kaynak kişilerin vermiş olduğu bilgiler doğrultusunda bu bitkilerin kullanılan kısımları ve kullanım amaçları belirlenmiştir. Bitkisel ürünlerin tedavi, gıda ve bazı diğer amaçlarla kullanıldığı saptanmış, tedavi amaçlı kullanım bilgileri bilimsel kaynaklar taranarak literatür bilgileriyle karşılaştırılmıştır. Aktarların vermiş olduğu kullanım bilgilerinin genel olarak literatür bilgileriyle uyum sağladığı görülmüştür. Çalışma neticesinde elde edilen bulgular ve sonuçları tablolar halinde sunulmuştur. Yapılan çalışma ile aktar ve benzeri dükkanlardaki ürünlerin halkın gıda, tedavi ve kozmetik ihtiyacını karşılar nitelikte bitki ve bitkisel ürünler olduğu tespit edilmiş, aktarların insan sağlığı yönünden etkili bir rol oynadığı sonucuna varılmıştır. Medyanın yapmış olduğu programlar ve reklamlar talebi arttırmakta, tüketicinin kontrolsüz bitkisel ürün tüketimine sebep olmaktadır. Bu ürünler hakkında yetkin olmayan kişilerin tüketiciye vermiş olduğu tavsiyeler kişinin sağlığını riske atmaktadır. İnsan sağlığını etkileyebilecek bitkisel ürünlerin sağlıklı ve güvenilir olması gerektiği kanaatine varıldığından, bu ürünlerin dükkanlarda depolanma ve satışa sunumu sırasında gereken hassasiyet gösterilmediği takdirde tüketici için faydasız hatta zararlı olabileceği söylenebilmektedir. Aktarların ve bu işi üstlenecek kişilerin insan sağlığını önceleyerek denetim ve düzen kurallarına uyması, denetimden sorumlu uzman kişi ve kuruluşların ise bu konuda gereken özeni göstermeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
In today's societies, people use beneficial plants for many reasons such as proper nutrition, the desire to live healthy and long, youth and beauty desire. Useful plants that are used in various field and herbal products obtained from these plants are provided by herbalists who have a long history. For this reason, it is seen that there are studies on herbalist and herbal products in many fields. The subject of the thesis is determined to be the bazaar herbalists, since no detailed studies were found on the historical Egyptian Bazaar herbalists in Istanbul. 10 shops in the historical bazaar participated in the study, and some other people did not want to participate in the study for various reasons. As a result of the interviews, the information about age, gender, education and plants of the 10 herbalists that participated in the study were determined by the questionnaire presented to them by the resource persons. Information about the procurement and the sale processes of herbal products sold were also obtained through the questionnaire. As a result of the study, 152 genera and 175 taxa belonging to 74 families were determined among the plants sold by herbalists, the used parts of these plants and their intended use were determined in line with the information given by the resource persons. It has been determined that herbal products are used for therapeutic, food and some other purposes, and the use of information for therapeutic purposes was compared with the literature information by scanning scientific resources. It was observed that the usage information given by herbalists was generally compatible with the literature information. Findings and results obtained as a result of the study are presented in tables. With the study, it has been determined that the products in herbal shops and similar shops are herbal and herbal products that meet the food, treatment and cosmetic needs of the people. It has been concluded that herbalists play an effective role in terms of human health. Programs and advertisements made by the media increase the demand and cause uncontrolled consumption of herbal products. The advice given to the consumer by unauthorized people about these products puts the health of the person at risk. It has been concluded that these products that can affect human health which should be healthy and reliable. It can be said that it may be unbeneficial or even harmful for the consumer if the necessary sensitivity is not shown during the storage and sale of herbal products in shops. It was concluded that the herbalists and the people who will undertake this work should prioritize human health and obey the rules of control and order, and the experts and institutions responsible for the audit should show the necessary care in this regard.
Benzer Tezler
- İstanbul Mısır Çarşısı, Çemberlitaş ve Bakırköy Merkez aktarlarında satılan soğuk algınlığı-öksürük-bronşit çaylarının farmakognozi yönünden incelenmesi
The Analysis of the herbal teas, sold by the herb dealers in İstanbul wich are used against common cold disease, in terms of the science of pharmacognosy
EMİNE DOĞRU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eczacılık ve Farmakolojiİstanbul ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ MERİÇ
- Sunum çözümlemesi bağlamında Mısır Çarşısı monografisi
Spice Bazaar monograph in the context of presentation analysis
ASLIHAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZKUL ÇOBANOĞLU
- Designing the sensory tourist experience: Spice Bazaar
Duyusal turist deneyimi tasarımı: Mısır Çarşısı
CEYDA TELEK ALTIPARMAKOĞULLARI
Doktora
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİzmir Ekonomi ÜniversitesiTasarım Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ HASIRCI
- Tarihi ticari bir mekanın değişimi: Mısır çarşısı örneği
The transformation of a historical commercial site: The case of the Spice bazaar
MERVE ACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Tarihİstanbul Üniversitesiİstanbul Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜZEYİR SERDAR SERDAROĞLU
- Globalization and diminishing local tastes: The case of Spice Bazaar
Küreselleşme ve azalan yerel tatlar: Mısır Çarşısı örneği
OSMAN ZİNNUR AKSU
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Siyasal BilimlerBoğaziçi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADİYE MİNE EDER