Mehmed Emin İseviç'e göre XIX. yüzyıl başlarında Bosna
Bosnia at the beginning of 19th century according to Mehmed Emin İseviç
- Tez No: 678664
- Danışmanlar: PROF. DR. ZAFER GÖLEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
İslâm âleminde ideal devletin nasıl olması gerektiği, hükümdar-tebaa ilişkisi ve içtimâi düzenin ne şekilde olması gerektiğiyle alâkalı Müslüman âlimlerce birçok siyasetnâme kaleme alınmıştır. Osmanlı Devleti'ndeki âlimler ve müellifler devraldıkları bu geleneği bir adım ödeye taşıyarak zamansız bir idealizmden çok hâlihazırın ne şekilde idealize edilebileceği ile ilgilenmişler, geçmiş dönem siyasetnâmelerinin aksine eserlerinde aktüel olaylara eğilmişlerdir. Çalışmamıza konu olan Mehmed Emin İseviç'in Ahvâl-i Bosna eseri biçim ve içerisinde geçen kavramlar yönünden Osmanlı ıslahatnâmelerine benzemektedir. Bununla beraber imparatorluğun yalnızca bir eyaletini ilgilendiren meseleleri işlemesi, müesseselerdeki bozulmaları bizzat kişi isimlerine yer vererek açıklaması bakımından diğerlerinden ayrılmaktadır. Eserin müellifi Mehmed Emin İseviç seçkin bir ilmiye ailesinde doğmuş ve medrese tahsilini tamamladıktan sonra Bosna'da kadılık yapmıştır. XIX. yüzyılın başlarında Bosna'da yaşanan bir dizi olay, 1809 tarihinde İseviç'in Limni Adası'na sürgüne gönderilmesiyle sonuçlanmıştır. İseviç bu sürgün sırasında eyaletin içerisinde bulunduğu fesat ve ihtilâl hâlinin sebeplerini, bunlara sebep olduğuna işaret ettiği kişilerin isimlerini de vererek bir risale hâline getirmiş ve doğrudan sultana göndermiştir. Birkaç yıl sonra affedilen Edirne Müderrisi payeli İseviç, Bosna ordu şeyhliği ile taltif edilmişti. 1816'da vefat eden Mehmed Emin İseviç, ardında bıraktığı Ahvâl-i Bosna eseriyle, ilmiyeden askerî alana XIX. yüzyılda Bosna'da yaşanan yolsuzluklara dair birçok malûmat vermesinin yanı sıra sistemin çarkları arasında ezilenlerin de sesi olmuştur. Bu çalışmada İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi'nde bulunan 6647 indeks numaralı Ahvâl-i Bosna eseri üzerinden XIX. yüzyıl başlarında Bosna'daki durum ele alınmış, eserin transkripsiyonu verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In the world of Islam, Muslim scholars have written numerous siyasetnâmes about how the ideal state, the relationship between the ruler and the subjects and the social order should be. Ottoman scholars and writers who inherited this tradition took a step further it by concerning how the present can be idealized rather than a timeless idealism, and contrary to the siyasetnâmes of past period, they focused on actual events in their works. Mehmed Emin İsevic's Ahvâl-i Bosna, which is the subject of our study, resembles the Ottoman ıslahatnâmes in terms of its form and concepts. However, it differs from the others in that it deals with matters concerning only one province of the empire and explains the degradation in the institutions by giving personal names. Mehmed Emin İsevic was born in a distinguished scholarly family, and after completing his education in madrasah, he worked as a kadi in Bosnia. A series of events in Bosnia at the beginning of the 19th century resulted in the exile of Isevic to Lemnos Island in 1809. During this exile, he wrote a tractate on the causes of disorder and chaos prevailing in the province, giving the names of the people who caused them, and sent it directly to the sultan. A few years later, İsevic who had the rank of muderris of Edirne, was forgiven and then awarded with cadre of Bosnian army sheikh. Mehmed Emin İsevic, died in 1816, gave a lot of information about the corruptions in Bosnia in topics from ilmiye to the military by his Ahvâl-i Bosna, and he could be the voice of those who were oppressed among the wheels of the system. In this thesis, in the light of Ahvâl-i Bosna, found in Library of Rare Collection in İstanbul University with index number 6647, the situation in Bosnia at the beginning of the 19th century was examined and the transcription of the text was presented.
Benzer Tezler
- Hoca Neş'et'in Tercemetü'l-Aşk adlı eseri (inceleme-tenkitli metin)
Tercemetu'l-Aşk of Hoca Neş'et (analysis-critical text)
YUNUS EMRE VAROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE KONCU
- Mehmed Emin Vahîd Paşa'nın Minhâcü'r-Rumât adlı eseri (inceleme-metin)
The work of 'Minhâcü'r Rumât' By Mehmed Emin Vahîd Pasha (analysis-text)
FUAT GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ TURAN
- Mehmed Emin Üsküdârî'nin Şerhu Tehzîbi'l-Mantık isimli eserinin tahlili
The evaluation of Şerhu Tehzîbi'l-Mantik written by Mehmed Emin Üsküdârî
MEHMET ZAHİT TİRYAKİ
- Mehmed Emîn el-Üsküdârî'nin 'Nadratü'l-Enzâr fî Şerhi'l-Menâr' adlı eserinin tahkîki
Critical edition of Nadhrat al Anzar fi Şarh al Manar
ÖMER TÜRKMEN