Türk ve İngiliz basınına göre Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlık mücadelesi (1918-1920)
The struggle for independence of the Republic of Azerbaijan according to Turkish and British press (1918-1920)
- Tez No: 678826
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA BUDAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
1917 Bolşevik İhtilali ile birlikte Kafkasya milletleri bağımsızlık sürecine girmiştir. Bu dönemde Azerbaycan Türkleri de 28 Mayıs 1918'de bağımsızlıklarını ilan etmiştir. Bağımsızlığın kazanılması sürecinde askeri ve siyasi olarak en büyük destekçisi Osmanlı Devleti olmuştur. Bolşeviklerin, Bakü Sovyeti aracılığıyla bölgede hakimiyet kurma girişimleri Osmanlı Devleti'nin desteğiyle engellenmiştir. Nuri Paşa komutasındaki Kafkas İslam Ordusu 15 Eylül 1918'de Bakü'yü kurtarmıştır. Ancak bu harekat Osmanlı Devleti'nin müttefiki konumundaki Almanya, sömürge yollarını korumaya çalışan İngiltere ve Bolşeviklerin müdahaleci faaliyetleri altında ilerlemiştir. Bu çalışmamızda, Nisan 1920 Bolşevik işgaline kadar Azerbaycan'ın bağımsızlık süreci uluslararası ilişkiler göz önünde bulundurularak ele alınacaktır. Uluslararası perspektiften hareketle dönemin gelişmeleri Türk ve İngiliz basını ışığında değerlendirilecektir.Azerbaycan, Kafkas İslam Ordusu'nun Bakü harekatı ile askeri ve siyasi olarak büyük bir başarı elde etmiştir. Ancak Mondros Mütarekesi'nin şartları gereği Osmanlı Devleti'nin Kafkasya'dan çekilmesiyle Azerbaycan'da yeni bir dönem başlamıştır. Almanya da mağlup devletler arasında yer alarak bölgedeki etkinliğini kaybetmiştir. Rusya'da ise Çarlık yanlısı generaller müttefiklerin desteğiyle hakimiyet kurmaya çalışmıştır. Bu şartlar altında Kasım 1918'de İngilizler, müttefikler adına asayiş ve düzeni sağlamak adına Bakü'ye gelmiştir. İngiltere, Paris Barış Konferansı'nı göz önünde bulundurarak Azerbaycan Hükümeti'nin siyasi faaliyetlerine müdahale etmemiştir. Ancak bölgenin ekonomik kaynaklarından kendi çıkarları adına faydalanmıştır. Aynı zamanda Çarlık rejimi yanlısı General Denikin desteklenerek Bolşevizmin yayılması önlenmeye çalışılmıştır. İngiltere'nin hem Kafkasya'da hem Rusya'da aktif siyaseti düşünüldüğünde İngiliz basınına yansıyan haberler çalışmamız açısından oldukça faydalı olmuştur. İngiltere'nin bölgede faaliyetleri devam ederken, Azerbaycan hükümeti Paris Barış Konferansı'nda bağımsızlıklarının tanınması için mücadele etmiştir. Ocak 1920'de Bolşeviklerin gücünü artırmasıyla beraber müttefikler Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanımıştır. Büyük bir siyasi başarı elde edilse de gittikçe güçlenen Sovyet Rusya 26 Nisan 1920'de Azerbaycan'ı işgal etmiştir.
Özet (Çeviri)
1917 Bolshevik Revolution, together with the Caucasus nation has entered the continued independence. Azerbaijani Turks also declared their independence on May 28 1918, during this period. The Ottoman Empire was its greatest supporter, both militarily and politically in the process of gaining independence. The attempts of the Bolsheviks to establish domination in the region through the Baku Soviet were prevented with the support of the Ottoman Empire. The Caucasian Islamic Army under the command of Nuri Pasha liberated Baku on 15 September 1918. But this operation progressed under the intrusive activities of Germany, an ally of the Ottoman State, Britain and the Bolsheviks, who tried to protect their colonial ways. In this study, the independence process of Azerbaijan until the Bolshevik invasion of April 1920 will be discussed by considering international relations. From an international perspective, the developments of the period will be evaluated in the light of the Turkish and British press. Azerbaijan, the Caucasus has obtained a great success as the Baku military and political operations of the Army of Islam. However, a new era started in Azerbaijan with the withdrawal of the Ottoman State from the Caucasus in accordance with the conditions of the Mondros Armistice. Germany has lost its influence in the region by taking part in the defeated states. Tsarist generals sought domination with the support of the allies in Russia. Under these circumstances, in November 1918, the British arrived in Baku to restore order and order on behalf of the allies. Britain did not intervene in the political activities of the Azerbaijani government, considering the Paris Peace Conference. However, they benefited from the economic resources of the region for her own interests. Pro-Tsarist General Denikin was trying to prevent the spread of Bolshevism supported at the same time. The news reflected in the British press has been very useful for our study, considering the active politics of Britain in both the Caucasus and Russia. The Azerbaijan government fought for recognition of their independence at the Paris Peace Conference, while Britain's activities in the region continued. In January 1920, with the Bolsheviks increasing their power, the Allies recognized the independence of Azerbaijan. Although a great political success was achieved, increasingly powerful Soviet Russia invaded Azerbaijan on April 26, 1920.
Benzer Tezler
- İngiliz basınına göre Millî Mücadele ve Hilafet meselesi
The National Struggle and the question of the Caliphate according to the British press
ŞEYMA DİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Dünyası Sosyal Ekonomik ve Siyasal İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH SANSAR
- Musul meselesi (Türk basınına göre, 1923-1926)
The Mosul question (According to Turkish press, 1923-1926)
TAHİR KODAL
Doktora
Türkçe
2002
TarihAnkara ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZMİ SÜSLÜ
- Türk basınına göre Atatürk'ün İstanbul'daki faaliyetleri (01 Temmuz 1927-10 Kasım 1938)
Atatürk's activities in Istanbul, according to the Turkish media (1 July 1927-10 November 1938)
HALUK ÇAĞLAR
Doktora
Türkçe
2011
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN ENGİN
- 1950-1955 yıllarında Kıbrıs basınına göre Kıbrıs olayları (Halkın Sesi gazetesi)
Cyprus events between the years 1950-1955 in respect of Cyprus media
RASİM KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN BEYOĞLU