Kiralitenin ilaç güvenliliğine ve maliyetine yansımasının değerlendirilmesi
Evaluation of reflection of chirality to drug safety and cost
- Tez No: 681230
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET AKICI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eczacılık ve Farmakoloji, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıbbi Farmakoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Amaç: Kiralite durumu, ilacın etkililiğinin yanı sıra güvenliliğini de etkileyebilme potansiyeline sahip olup, ilaç geliştirilirken bu konu üzerinde giderek daha fazla durulmaktadır. Bu çalışmada dünyada güvenlilik sorunları nedeniyle geri çekilen ilaçların kiral olma durumlarıyla Türkiye'de en sık tüketilen ilaçların kiral olma durumlarının güvenlilik ve maliyetine yansımalarının incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Toplam üç bölümden oluşan bu çalışmanın ilk bölümünde 1950-2020 arasında dünyada güvenlilik nedeniyle piyasadan geri çekilen ilaçların kiralite durumları, ikinci bölümde Türkiye'de 2019 yılında en sık tüketilen ilk 100 ilacın kiralite durumları ve maliyetleri incelendi. Üçüncü bölümde ise ikinci bölümde tespit edilen kiral dönüşüm yaşayan ilaçların karışım ve saf enantiyomer formlarına ait olanların KÜB'ünde yer alan bilgiler incelenerek, bunlardaki benzerlik ve tutarlılıklar değerlendirildi. Bulgular: 1950-2020 yılları arasında geri çekilen ve kiralite durumu tespit edilebilen toplam 395 ilacın %52,4'ü akiral, %47,6'sı kiral idi. Kiral olan ilaçların %50,0'ının rasemat ve %42,0'ının saf izomer olduğu belirlendi. Türkiye'de en çok tüketilen ilk 100 ilacın %72,0'ı kiraldi. Bu kiral ilaçların %58,3'ü saf izomer, %38,9'u rasemattı. En sık tüketilen ilaçların fiyat tutarının %72,9'u kiral olanlara aitti. En çok kullanılan 100 etkin maddeden 9'unun kiral dönüşüm yaşadığı saptandı. Değerlendirilen KÜB'lerdeki bilgilerde hem rasemat ve saf izomer müstahzarlarında, hem de aynı etkin maddenin orijinal ve jenerik müstahzarlarında majör farklar bulunmaktaydı. Sonuç: Bu çalışmada ilaçların stereokimyasal özelliklerinin ilaç güvenliliği ve maliyet açısından göz önünde bulundurulması gereken önemli faktörlerden biri olduğu ortaya konulmuştur. Kiral ilaçlar içerisinde saf izomer olanların tercihinin artışı dikkat çekmektedir. Geri çekilen ilaçlardaki rölatif akiral ilaç hakimiyetinin altta yatan nedenler açısından daha detaylı incelenmesine ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
Objective: Chiral status of a drug might potentially affect safety and efficacy, thus, it is gaining interest during drug development. The study aimed to examine reflections of chiral status of drugs withdrawn due to safety, as well as the most consumed drugs, on safety and cost. Materials and Methods: In the first part of this three-part study, chiral status of drugs withdrawn in 1950-2020 in the world due to safety, and in the second part, chiral status and costs of top 100 drugs consumed in Turkey in 2019 were examined. In the third part, information in summaries of product characteristics (SmPCs) of chiral mixture and pure isomer forms of drugs underwent chiral switching were examined, and similarities and consistency among those were evaluated. Results: Of 395 drugs withdrawn in 1950-2020 with known chiral status, 52.4% were achiral and 47.6% were chiral. 50.0% of chirals were racemates and 42.0% were pure isomers. 72.0% of top 100 drugs were chiral. 58.3% of chiral ones were pure isomers, whereas 38.9% were racemates. 72.9% of the cost of top 100 drugs belonged to chirals. 9 of those drugs experienced chiral switching. Major differences were present between SmPCs of both racemates and pure isomers, as well as reference and generic preparations of same active substance. Conclusions: This study revealed stereochemical properties of drugs should be considered among important factors for safety and cost. Increasing preference of pure isomers among chiral drugs is noteworthy. Relative achiral dominance in withdrawn drugs needs detailed evaluation for underlying causes.
Benzer Tezler
- Amino alkol imit esaslı kiral solvatlayıcı reaktifler: Sentezleri ve nmr ile karboksilli asitlerin enantiyomerik yarılma uygulamaları
Amino alcohol imide based chiral solvating agents: Synthesis and applications in the nmr enantiodiscrimination of carboxylic acids
BASAM ABDULRAZAQ JAMEEL
- Polar grup sübstitüeli muz şekilli mesogenlerin sentezi, karakterizasyonu ve elektro-optik özelliklerinin incelenmesi
The synthesis, characterization and investigation of electro-optic properties of polar group substituted banana shaped mesogens
BARIŞ SEZGİN
- Siyanostilben esaslı kalamitik sıvı kristaller
Cyanostilbene based calamitic liquid crystals
CANSU KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BELKIZ BİLGİN ERAN
PROF. DR. HURİYE AKDAŞ KILIÇ
- Yeni kiral çubuksu sıvı kristallerin grafen oksit katkılıkompozitleri
New graphene oxide doped composites of chiral rod-like liquid crystals
ŞEVVAL ÖZTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
KimyaYıldız Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE OCAK GÜMRÜKÇÜ
- Organik marul yetiştiriciliğinde biyogübre ve biyostimulantlar kullanılarak bitki beslemenin iyileştirilmesi ile verim ve kalitenin artırılması
Improvement of plant nutrition by using bio fertilizers and biostimulants in organic lettuce growing and increasing yield and quality
ONUR ERGÜN
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRİYE YILDIZ DAŞGAN