1945-1960 yılları arası Türkiye-ABD ilişkilerinin siyasi ve ekonomik değerlendirmesi
Political and economic evaluation of Turkey-USA relations between 1945-1960
- Tez No: 683339
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ALPAY DİKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ufuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Ağustos 1945'te ABD'nin Japonya'ya atom bombası atmasıyla biten İkinci Dünya Savaşı, ABD'nin tüm dünyaya süper güç olduğunu göstermesiyle ABD lehine sonuçlanmıştır. Sovyet tehdidiyle karşılaşan Türkiye, Sovyetler'in Karadeniz ve Boğazlardan Akdeniz'e inme politikasını engelleyebilmek için ABD ile ittifak yapmıştır. Kızıl tehditten ve Sovyetler Birliği'nin yayılmacı politikasından çekinen ABD, okyanusun ötesinde bu yayılmacı politikaya engel olabilmek için 1945'ten itibaren Türkiye'ye askeri ve ekonomik açıdan destek olmuştur. 1945'te başlayan bu ittifak günümüze kadar inişli çıkışlı devam etmektedir. Bu tez çalışmasında Soğuk Savaş döneminin bir kısmını kapsayan 1945-1960 yılları arasında Türk ABD ilişkilerine yer verilecektir. Çalışmanın birinci bölümünde Türk-ABD ilişkilerinin başlangıcından 1945 yılına kadarki sürecine kısaca değinilecek, İkinci Dünya Savaşı sırasında dünyadaki ekonomik ve siyasi gelişmelerin genel çerçevesi çizilecek, Türkiye'nin ve ABD'nin o dönemki iç siyasetin dış politikayla karşılıklı etkileşimi aktarılacaktır. Aynı zamanda 1945 öncesi Türkiye'nin ve ABD'nin genel ekonomik ve siyasi çerçevesi çizilecek, iç ve dış dinamiklerine yer verilecektir. Bu çerçevede her iki devletin SSCB'yle olan ilişkilerine değinilecektir. Araştırmanın ikinci bölümünde 1945-1960 yılları arası Türkiye-ABD ilişkilerinde ekonomik, siyasi ve askerî açıdan karşılıklı etkileşimlerine yer verilecektir. Türkiye'nin ve ABD'nin iç siyasetindeki gelişmelerle Türkiye-ABD ilişkilerinin karşılıklı nasıl bir etkileşim kurduğu tartışılacak, Amerikan hegemonyasının kültürel ve siyasi açıdan yayılmasına değinilecektir. Üçüncü bölümde, Türkiye'deki 1960 askeri darbesine yer verilecek ve Türkiye -ABD arasındaki müttefiklik ilişkisi sorgulanacaktır.Bu çalışmada 1945-1960 yılları arasında uluslararası ilişkiler literatüründen idealizm ve realizm teorilerine dayanılarak kronolojik sıralamayla Türkiye-ABD ittifakı askeri, siyasi ve ekonomik açıdan değerlendirilecektir. Değerlendirmede Türkiye-ABD ittifakında çıkar çatışmalarına özel önem verilecek, dönemin meclis tutanaklarından, gazete haberlerinden, istihbarat belgelerinden, mektuplardan, dış politika raporlarından yararlanılacaktır. Türkiye-ABD ilişkileri, her ne kadar ikili ilişkiler gibi gözükse de gerek geçmişte gerekse günümüzde Türkiye-Rusya (eski SSCB) ve ABD-Rusya ilişkileriyle bağlantılı olarak şekil kazanmıştır.
Özet (Çeviri)
The Second World War ended in favour of the USA and by dropping the atomic bomb the USA showed the whole world that it was the sole superpower. Faced with the Soviet threat, Turkey made an alliance with the United States to prevent Soviet policy expanding from the Black Sea and the Straits to the Mediterranean. Refraining from the red threat and the expansionist policy of the Soviet Union, in 1945 ,the USA started supporting Turkey militarily and economically to prevent the Soviet's expansionist efforts across the ocean. This alliance, which started in 1945, continues with ups and downs until today. This thesis will include the Turkey-USA relations between the years 1945-1960, which covers a part of the Cold War period. The first part of this study will consist of getting a general understanding of the process from the beginning of the Turkish-US relations until 1945. Also, the general framework of the economic and political developments in the world during the Second World War will be drawn, and the mutual interaction of the domestic and foreign policy of Turkey and the USA at that time will be conveyed. In addition to that, the general economic and political framework of Turkey and the USA before 1945 will be drawn and their internal and external dynamics will be included. In this context, the relations of both states with the USSR will also be mentioned. The second part of the research will discuss the economic, political, and military interactions of Turkey-USA relations between the years 1945-1960. It will be discussed how Turkey-US relations interact with the developments in the domestic politics of them both, and there will be a part dedicated to the cultural and political spread of American hegemony. The third part will discuss the 1960 military coup in Turkey and the alliance relationship between Turkey and the USA will be questioned. This study will evaluate the Turkey-US alliance in its military, political and economic terms in chronological order, based on the idealism and realism theories from the international relations literature. In the evaluation, special attention will be paid to the conflict of interest in the Turkey-US alliance throughout the prism of parliamentary reports/minutes, newspaper reports, confidential documents, letters, and foreign policy reports of the above-mentioned period. While the relations between Turkey and the US seem like simple bilateral relations, both in the past and today, Turkish-Russian (former USSR) and USA-Russia relations have had a significant effect on their shaping.
Benzer Tezler
- 1945-1960 arası Türkiye-ABD siyasi ve ekonomik ilişkiler
Türkiye-USA political and economic relations between 1945-1960
UĞUR KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerİSTANBUL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ SEMİN
- 1960-1980 yılları arasında Türkiye'deki olayların Amerikan medyasındaki yansımaları
Reflection of the events in Turkey in the American media between 1960-1980
YAKUP ÜNİŞEN
- Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki siyasi ilişkiler 1960-1974
Political relations between Turkey and the United States of America 1960-1974
MACİDE BAŞLAMIŞLI
Doktora
Türkçe
2018
TarihKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET EYİCİL
- Soğuk Savaş döneminde Türkiye'nin askeri teknoloji kaynakları (1946-1990)
Turkey's military technology resources during the Cold War (1946-1990)
ERCAN KOSTAK
Doktora
Türkçe
2023
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECDET AYSAL
- 1929-1980 arası dünya ekonomi krizlerinin, Türkiye ve diğer az gelişmiş ülkelerin kalkınma stratejilerine etkileri
Başlık çevirisi yok
CENGİZ YAVİLİOĞLU