Geri Dön

Yukarıçulhalı (Akdağmadeni-Yozgat) barit-florityatağının jeolojisi ve oluşumunun incelenmesi

Investigation of geology and formation of theyukariçulhali (Akdağmadeni – Yozgat ) barite – fluorite

PDF İndir

  1. Tez No: 684673
  2. Yazar: HALDUN ÖMER SEÇİLMİŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURULLAH HANİLÇİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Florit, barit, NTE, Yukarıçulhalı, Flourite, barite, REE, Yukarıçulhalı
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 109

Özet

Yukarıçulhalı Ba-F-Pb-Zn cevherleşmesi, Akdağmadeni masifi olarak bilinen metamorfitlerin içerisinde gelişmiştir. Masife ait litolojiler başlıca amfibol şist, serizit şist, mermer, metakarbonat-amfibolit ara katkılı kalk şist, mika şist ve yer yer kuvars şist olarak gözlenmektedir. Bu birimler Kretase yaşlı siyenitler tarafından kesilmiştir. Cevherleşmeler, siyenit-kalkşist dokanaklarında ve siyenitin içerisinde gelişmiştir. Bu damarlar element içeriklerine göre, Çayırlıdere ile Çopurunaltı Florit, Çallıdere Ba±F ve Çallıdere Pb- Zn-F-Ba cevher damarları şeklinde ayırt edilmiştir. Genel olarak bu damarların hepside D-B ile K20-40D doğrultulu kırık hatlarında gelişmiştir. Cevher parajenezinde, floritçe zengin damarlarda florit, kalsit ve az miktarda kuvars, pirit, kalkopirit, kovellit, hematit, götit, Pb-Zn- Ba-F cevher damarında ise pirit, sfalerit, galenit, kuvars, kalsit, serüzit, malahit-azurit ve demiroksit mineralleri tespit edilmiştir. Sıvı kapanım verileri Yukarıçulhalı cevherleşmesinde, 360°C sıcaklıkta floritin baskın olduğu damarların oluştuğunu ve 330°C'de baritin baskın olduğu damarların oluştuğunu göstermektedir. Floritin oluştuğu ilk aşamada çözelti tuzluluğunun yaklaşık %20 NaCl olduğu ancak baritin oluşumu sürecinde tuzluluğun ortalama %5.13 NaCl eşdeğeri tuzluluğa düştüğü belirlenmiştir. Hidrotermal sistmin sıcaklığının son evrede meteorik su katılımı ile ortalama167°C'ye tuzluluğun ise %3.2 NaCl'ye düştüğü belirlenmiştir. Kükürt izotopu analizleri, δ34S değerlerinin pirit ve galenit için ‰ 4.3 ile ‰ 6.4 arasında dar bir aralıkta ve magmatik kökenli olduğuna işaret etmektedir. Barit minerallerinin δ34S değerleri ise ‰4.8 ve ortalama ‰17.4 gibi farklılık göstermektedir. Pirit ve galenit ile aynı kükürt kaynağına sahip olmasına rağmen, bu farklılığın nedeni, muhtemelen cevherleşme sürecinde yüksek izotop fraksiyonlaşması olmalıdır. Jeokimyasal verilere göre, florit ve baritçe zengin cevherin ortalama 245 ppm, saf florit ve barit minerallerinin ise ortalama 59 ppm ΣNTE+Y içerdiklerini göstermektedir. Korelasyon analizlerinde NTE'lerin özellikle cevherdeki Mn, Fe ve P elemetleri ile yüksek-orta pozitif korelasyon gösterdiğini ve NTE'lerin manganoksit, fosfat ve demiroksitlerin bünyesinde zenginleştiğini göstermektedir. Sonuç olarak, sıvı kapanım verileri Yukarıçulhalı Ba-F-Pb-Zn cevherleşmesinde etkin olan çözletilerin siyenitik magmadan kaynaklandığına işaret etmeketdir. Sahada florit ve baritin baskın olduğu farklı cevher damarlarının varlığı, cevherleşmenin farklı fazlarda geliştiğini göstermektedir. Buna göre, başlangıçta hidrotermal çözeltinin flor içeriği yüksek olduğundan florit damarları çökelmiş olmalıdır. Çözeltideki florün tüketilmesi sonucunda çözelti görece baryum açısından zenginleşmiş olmalı ve böylece ikinci fazda barit damarları oluşmuş olmalıdır. Ağustos 2021, 110 sayfa.

Özet (Çeviri)

Yukarıçulhalı Ba-F-Pb-Zn mineralization occurred within the metamorphics known as Akdağmadeni massif. Lithologies of the massif are mainly represented by amphibole schist, sericite schist, marble, metacarbonate-amphibolite intercalated calc schist, mica schist and occasional quartz schist. These units were cut by Cretaceoussyenites. Mineralizations have occurred in syenite-calcschist contacts and in syenite. These veins are distinguished according to their elemental contents as Çayırlıdere and Çopurunaltı Fluorite, Çallıdere Ba±F and Çallıdere Pb-Zn-F-Ba ore veins. Generally, all of these veins developed in E-W and N20-40E-directed fractures. In the ore paragenesis, fluorite, calcite and minor amounts of quartz, pyrite, chalcopyrite, covellite, hematite, goethite in the fluorite-rich veins, andpyrite, sphalerite, galena, quartz, calcite, cerusite, malachite-azuriteandironoxy-hydrozide minerals in the Pb-Zn-Ba-F ore vein weredetected. Fluid inclusion data show that fluorite-dominated veins were formed at 360°C and baritedominated veins were formed at 330°C in the Yukarıçulhalı mineralization. It was determined that the fluid salinity was approximately 20% NaCl in the first stage of fluorite formation, but the salinity decreased to an average of 5.13% NaCl equivalent during the formation of barite. It was determined that the temperature of the hydrothermal system decreased to an average of 167 °C and the salinity to 3.2% NaCl equivalent with the participation of meteoric water in the last phase. Sulfur isotope analyzes indicate that δ34S values are in a narrow range between ‰4.3 and ‰6.4 for pyrite and galena and are of magmatic origin. Theδ34S v alues of barite minerals differas ‰4.8 and average ‰17.4. Although it has the same sulfur source as pyrite and galena, this difference is probably due to high isotope fractionation during the mineralization process. Geochemical data show that fluorite and barite-rich ore contain an average of 245 ppm, while pure fluorite and barite minerals contain an average of 59 ppm ΣREE+Y. Correlationanalyzes show that REEs show high-moderate positive correlation, especially with Mn, Fe and P elements in the ore, and that REEs are enriched in manganoxide, phosphate and ironoxides. In conclusion, fluid inclusion data indicate that the hydrothermal fluids in Yukarıçulhalı Ba-FPb- Zn mineralization originate from syenitic magma. The presence of different ore veins, dominated by fluorite and barite, indicates that the mineralization developed in different phases. Accordingly, fluorite veins must have precipitated since the hydrothermal solution had a high fluorine content initially. As a result of the consumption of the fluorine in the solution, the solution should have been relatively enriched in bayum and thus barite veins should have formed in the second phase. August 2021,110pages.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    120918

    Yozgat-Akdağmadeni güneyinde Li-Be-W ve Sn aranması ve Sarıkaya Kargalık Li-Be içeren pegmatitlerin maden jeolojik incelenmesi

    Exploration of Li-Be-W and Sn at the south of Akdağmadeni and geologic investigations on Li-Be bearing pegmatites of Kargalık-Sarıkaya, Yozgat, Turkey

    FİLİZ TUBA KADİRİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Jeoloji MühendisliğiAnkara Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İ. SÖNMEZ SAYILI

Geri Dön