Size separationand dry deposition fluxes of particles in the eastern mediterranean basin
Doğu Akdeniz havzasındaki parçacıkların boyutsal ayrıştşrşlması ve kuru çökelme akıları
- Tez No: 68468
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRDAL TUNCEL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Kuru Çökelme Hızı, Kuru Çökelme Akısı, Slinn Modeli, Parçacıkların boyut dağılımları, Eser Elementler, İyonlar. VI, Dry deposition Velocity, Dry Deposition Flux, Slinn Model, Particle Size Distributions, Trace Elements, Ions 111
- Yıl: 1997
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
öz DOĞU AKDENİZ HAVZASI'NDAKİ PARÇACIKLARIN BOYUTSAL AYRIŞTIRILMASI ve KURU ÇÖKELME AKILARI KULOĞLU, Esra Yüksek Lisans Tezi, Çevre Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Prof. Dr. Gürdal Tuncel Eylül 1997,121 sayfa Bu çalışmada kullanılan boyutlarına göre ayrılmış aerosal örnekleri, Ülkemizin Akdeniz kıyı şeridinde kurulmuş olan bir istasyonda Haziran 1993- Mayıs 1994 tarihleri arasında toplanmıştır. Toplanan örnekler atomik absorbsiyon spektrometrisi, nötron aktivasyon analizi, iyon kromatografisi ve kolorimetrik yöntemler kullanılarak eser element ve ana iyonlar için analiz edilerek elementlerin partikül boyut dağılımları (PBD) belirlenmiştir. Elementlerin genel olarak log-normal bir dağılım gösterdiği gözlenmiştir. Denizden kaynaklanan elementlerin boyutlarının çaplarının en büyük olduğu görülmektedir. Diğer taraftan antropojenik kaynaklı elementlerin ise en küçük çaplı parçacıklarda bağlı olduğu anlaşılmıştır. Elementlerin kuru çökelme akıları ve hızları, Slinn ve Slinn (1980) tarafından geliştirilen bir çökelme modeli yardımıla bulunmuştur. Parçacıkların boyut dağılımları üç farklı şekilde hesaplanarak elde edilen değerler modelde kullanılmış ve bu şekilde farklı boyut dağılımlarının çökelme akılarını ne şekilde etkilediği incelenmiştir, ilk olarak akılar bütün parçacıkların massmedyan çapta olduğu varsayılarak hesaplanmıştır (1 -boyut yaklaşımı). Aerosol örnekleri bir çok çalışmada boyutlarına ayrılmadan toplandığından, bu yaklaşım kuru çökleme akılarının hesaplanmasında sıkça kullanılmaktadır. İkinci aşamada, atmosferdeki parçacıkların yedi boyuta ayrıldığı, bu boyutlarında impaktorun 7 katmanına karşı geldiği kabul edilmiştir (7-boyut yaklaşımı). Üçüncü yaklaşımda ise, daha gerçekçi olarak, atmosferdeki parçacıkların sürekli bir boyut dağılımı olduğu düşünülmüş ve her element için boyut dağılım eğrisi impactor verilerine uygulanan bir regrasyon tekniği ile çıkartılmıştır. Daha sonra bu sürekli eğri 100 bölüme ayrılmış ve parçacıkların kuru çökelme akıları, model yardımıyla, bu 100 boyut için ayrı ayrı hesaplandıktan sonra elde edilen değerler toplanarak elementlerin toplam çökleme akıları bulunmuştur (100-boyut yaklaşımı). Her üç yaklaşımla elde edilen akı değerleri karşılaştırıldığında, 7 ve 100-boyut yöntemleriyle elde edilen sonuçların birbirine yakın olduğu, ancak 1 -boyut yöntemiyle elde edilen akı değerlerinin ise oldukça farklı olduğu görülmüştür. Slinn Modelle hesaplanan akılar aynı istasyonda teflon plakalar üzerinde toplanan kuru çökelme örneklerinden akılarla karşılaştırılmıştır. Hesaplanan ve ölçülen kuru çökelme akılan arasında, yöntemlerden kaynaklanan belirsizliklere rağmen, 100 tabaka yaklaşımıyla sonuçlarla uyumlu olduğu görülmüştür. Selüloz yapısındaki filtrelerin düşük hava akım hızlarında parçacıkları tutma etkinliklerinin düşmesi nedeniyle antropojenik kökenli elementlerin kuru çökelme akılarının hesaplanan değerlerinin ölçülen değerlerinden daha düşük olduğu görülmüştür. Bu çalışmada elde edilen kuru çökelme akıları aynı istasyonda daha önce ölçülmüş olan yaş çökelme akılarıyla karşılaştırılmış ve toprak kökenli elementlerin kuru çökelme akılarının yaş çökelme akılarından daha yüksek olduğu görülmektedir. Bölgede yağmurlar genellikle cephe sistemlerinden kaynaklandığından yağmurla birlikte gözlenen sert rüzgarlar yağmursırasında atmosferdeki deniz tuzu konsantrasyonunu artırdığından, deniz tuzunun göstergesi olan Na ve Cl için yaş çökelme akılarının kuru çökelme akılarının kuru çökelme akılarından daha yüksek olduğu görülmektedir. Antropojenik kökenli elementler için yaş ve kuru çökelme akıları arasında belirgin farklar bulunmamaktadır. Elde edilen sonuçlar literatürde dünyanın başka benzer yöreleri için verilen kuru çökelme akılarıyla karşılaştırıldığında, Doğu Akdeniz bölgesinde toprak kökenli elementlerin kuru çökelme akılarının daha yüksek ancak antropojenik elementlerin kuru çökelme akılarının ise diğer yörelerde elde edilen akılardan çok farklı olmadığı görülmektedir. Elementlerin kaynağını belirleyebilmek için zenginleştirme faktörleri hesaplandı ve faktör analizleri yapıldı. Ayrıca mevsimsel değişikliklerin kütlesel medyan çapları ve ortalama konsantrasyonları üzerindeki etkileri araştırıldı.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT SIZE SEPARATION AND DRY DEPOSITION FLUXES OF PARTICLES IN THE EASTERN MEDITERRANEAN BASIN KULO?LU, Esra M.S., Department of Environmental Engineering Supervisor: Prof.Dr.Gürdal Tuncel September, 1997, 121 pages High Volume cascade impactor samples were collected between July 1993 and May 1994 at a station which is located on the coast of Turkey. Twenty seven set of samples were analysed by using Flame (FAAS) and Graphite Furnace (GFAAS) Atomic Absorption Spectrophotometer, Instrumental Neutron Activation Analysis (INAA), Ion Chromatography (IC) and colorimetry for trace elements and major ions. The mass size distributions (MSDs) of the elements were determined. Elements were distributed log-normally in most of the cases. Mass median diameters of marine elements were found to be the largest whereas the smallest values of the MMD were obtained for particles associated with anthropogenic elements and ions.Two layer deposition model developed by Slinn and Slinn (1980) were used to calculate dry deposition fluxes and velocities. Three approaches of this model were applied. In the first approach, distribution was characterized by the MMD of elements and a single deposition flux value was calculated for each element assuming all particles had the size of MMD. Size distribution given by the seven cascades were directly used in the second approach. Lastly, assumed log- normal distributions were fitted and divided into 100 discrete intervals. In this case 100 fluxes each corresponding to different size were calculated to obtain a cumulative flux for one sample. The first method led to underestimation of the fluxes of elements whereas the second and third approaches had comparable results for most of the elements. The fluxes calculated by Slinn Model were compared by dry deposition fluxes obtained by using surrogate surface data collected at the same station. Despite the uncertanities on the calculated and measured dry deposition fluxes, results obtained with both methods show good agreement for marine and crustal elements when 100-Step method was used. Due to the sampling artifacts in cascade impactor for smallest aerosol fraction, dry deposition fluxes of anthropogenic elements are lower than their measured deposition rate. Comparison with wet deposition data suggests that dry deposition of crustal elements are higher than their wet deposition fraction. However, the enhancement of sea salt particle separation with the frontal rains in the region increases the wet deposition of marine elements and reduces relative significance of their dry deposition. Dry and wet deposition fluxes of anthropogenic elements are comparable.Dry deposition fluxes measured in this study are comparable to those reported in literature. Enrichment factors were calculated and factor analysis was applied to determine source of elements. Effects of seasonal variations on mass median diameters and average concentrations were also discussed.
Benzer Tezler
- Katı atıkların geri kazanılması
Başlık çevirisi yok
DENİZ AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA ALTAY
- Pervaporasyon ile ipa/su ve MTBE/metil alkol azeotropik karışımlarının ayrılması
Başlık çevirisi yok
NİLÜFER DURMAZ (HİLMİOĞLU)
Doktora
Türkçe
1998
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiTemel İşlemler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMA TÜLBENTÇİ
- Anadolu adaçayı türlerinin vitamin-b2 içeriklerinin kapiler elektroforez lazer indüklenmiş florasans dedektör ile saptanması
Determination of ri̇boflavin content in anatolian sage samples using capillary electrophoresis laser induced fluorescence detector
GÖRKEM GEZEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BEDİA ERİM BERKER
- Bazı metal katyonlarının sodyum trimetafosfat ortamında ayrılmalarının iyon değiştirici kromatrografi ile incelenmesi
Speration and determination of some metals in sodium trimetaphoshate media, with ion exchange chromatography
HALİL DEMİR
- Akışkan yataklı hava bazlı kömür yıkama sistemlerinde akışkanlaştırma karakteristiklerinin kömür-inorganik madde ayrımına etkisi
Effect of fluidization characteristics on coal-inorganic material separation in air based fluidized bed coal washing systems
UFUK AYKAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher Hazırlama Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SABRİ ÇELİK