Geri Dön

Halide Edip Adıvar'ın Çaresaz romanında kiplik

Modality in Halide Edip Adivar's novel Çaresaz

  1. Tez No: 684702
  2. Yazar: İSMET KARACA
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAZİYE DİNÇER BAHADIR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 99

Özet

Kiplik, uzun ve karmaşık bir tarihe sahiptir. İlk olarak mantık alanında karşılaştığımız bu kavram, dil bilimsel kullanımından uzak, mantık alanının bir alt kategorisi olarak gelişim göstermiştir. Bu kavramın temelini oluşturan mantık ve düşünme formları arasındaki yakın ilişkiyi açıklamak için dilsel anlatımlara ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaçla beraber mantık alanıyla birlikte kipliğin de temeli atılmıştır. Birçok araştırmacı, kiplik kavramının biçimsel ve anlamsal boyutunu incelemesine rağmen ortak bir noktada uzlaşıya varamamıştır. Araştırmacılar farklı bakış açılarıyla hareket ederek farklı tanımlar ortaya koymuştur. Genel olarak kiplik yazarın cümlede ifade edilen düşüncesine karşı tutumunu bağlamsal ve biçimsel olarak ifade eden anlamsal bir kategori olarak tanımlanır. Kiplik kategorisi biçimsel bir yapıdan çok anlamsal yapının ön planda tutulduğu bir olgudur. İnsan, konuşan ve düşünen bir varlıktır. Duygularını, bilgilerini, düşüncelerini ve deneyimlerini dil aracılığıyla ifade eder. Dilin doğru kullanılması ve anlaşılması için de dilin biçimsel boyutu kadar anlamsal boyutunun da iyi anlaşılması gerekir. Bu çalışmada Halide Edip Adıvar'ın Çaresaz romanındaki kiplik işaretleyicileri Palmer'in (2001) kiplik sınıflandırmasından hareketle tespit edilmiş ve bu işaretleyicilerin anlam alanları belirlenmiştir. Çalışmanın örneklemini yazılı ve standart Türkiye Türkçesini yansıtan Çaresaz romanı oluşturmaktadır. Bu roman doküman analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu çalışmanın sonucunda kiplik kavramının kip, zaman gibi diğer dil bilgisi kategorilerinden farklı olarak yüklemler, sözler, zarflar gibi gramatik kategorilerle işaretlenebildiği görülmüştür.

Özet (Çeviri)

Modality has a long and complex history. This concept, which was first encountered in the field of logic, developed as a sub-category of logic independently of its linguistic use. Linguistic expressions were needed to explain the close relationship between the forms of thinking and logic that constitutes the basis of this concept. With this need, the foundations of modality were laid along with the field of logic. Although many researchers examined the formal and lexical aspects of the concept of modality, a consensus could not be reached. Researchers produced various definitions based on different perspectives. In general terms, modality is defined as a lexical category that contextually and formalistically expresses the writer's attitude towards thoughts expressed in sentences. The category of modality is a phenomenon in which a lexical structure is emphasized rather than a formal one. Humans are beings that talk and think. They express their emotions, knowledge, thoughts and experiences through language. In order for language to be utilized and comprehended accurately, a good understanding of the lexical aspect of language is required as well as that of its formal aspect. In the present study, the modality markers in Halide Edip Adıvar's novel Çaresaz were identified based on Palmer's (2001) classification of modality, and the semantic fields of these markers were determined. The sample of the present study is constituted by the novel Çaresaz, which reflects written and standard Turkey Turkish. The novel was examined using the document analysis method. As a result of the present study, it was observed that the concept of modality could be marked with grammatical categories such as verbs, words and adverbs apart from other grammatical categories such as modes and tenses.

Benzer Tezler

  1. Halide Edip Adıvar'ın hayatı ve siyasi kişiliği

    Halide Edip Adıvar's life and political personality

    HASİBE AR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihGazi Üniversitesi

    Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NASRULLAH UZMAN

  2. Halide Edip Adıvar'ın romanlarının roman tekniği bakımından incelenmesi

    Başlık çevirisi yok

    N.NAZAN BEKİROĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1987

    Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. N. ORHAN OKAY

  3. Halide Edip Adıvar'ın 'Handan' adlı romanında kelime grupları

    Word groups in Halide Edip Adıvar's novel 'Handan'

    REMZİ TERZİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEBAHAT ARMAĞAN

  4. Halide Edip Adıvar'ın eserlerinde çocuk

    Child in the works of Halide Edib Adıvar

    EMRE GÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıTrakya Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SELDA UYGUR GÜRBÜZ

  5. Halide Edip Adıvar'ın romanlarında yapı ve izlek

    The structure and theme in Halide Edip Adıvar's novels

    VEYSEL ŞAHİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıFırat Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RAMAZAN KORKMAZ