Geri Dön

Tip 2 diyabetes mellitus tanısı almış kişilerde diyabet öz yönetiminin diyabet belirtileri ve metabolik kontrol parametreleri üzerine etkisinin değerlendirilmesi

The evaluation of effect of diabetes self-management on diabetes symptoms and metabolic control parameters in patients diagnosed with TYPE 2 diabetes

PDF İndir

  1. Tez No: 685316
  2. Yazar: COŞKU ERGENE MUTLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. DİDEM KAFADAR
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Aile Hekimliği, Family Medicine
  6. Anahtar Kelimeler: Diyabetes Mellitus, Hastalık Yönetimi, Diyabetik Komplikasyonlar, Yaşam Tarzı, Diabetes Mellitus, Disease Management, Diabetic Complications, Lifestyle
  7. Yıl: 2021
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 122

Özet

Amaç: Diyabetes mellitus bir toplum sağlığı sorunudur. Bu çalışmada tip 2 diyabetes mellitus tanılı hastaların sosyodemografik özelliklerinin, diyabet hastalığı öyküsü ve öz yönetim becerilerinin, diyabet belirtileri ve metabolik parametreler ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Gözlemsel, kesitsel ve analitik nitelikte yapılan araştırmada; 3 aylık dönemde dahiliye ve aile hekimliği polikliniklerine başvurusu olan, 18 yaş ve üzeri tip 2 diyabet tanısı olan, iletişim kurma engeli olmayan ve çalışmamıza katılmaya gönüllü olan kişilere Diyabet Belirtileri Kontrol Listesi Ölçeği, Diyabet Öz Yönetim Skalası ve literatür taranarak araştırmacılar tarafından oluşturulmuş sosyodemografik veriler ile hastalık öykülerini içeren form yüz yüze görüşme tekniği ile uygulanmıştır. Katılımcıların bel çevresi, kalça çevresi, tansiyon ölçümleri, boy ve kilo ölçümleri yapılmış, beden kitle indeksi (BKİ) hesaplanmıştır. Hastane kayıtlarından son 3 ay içinde mevcut laboratuar tetkikleri alınmıştır. İstatistiksel analizler için NCSS (Number Cruncher Statistical System, 2007, Kaysville, Utah, USA) programı kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya çalışma kriterlerine uyan 400 hasta dahil edilmiştir. Hastaların %64.5'i kadındı, %19.3'ü bir işte çalışmaktaydı, %64.8'inin en az 6 yıldır diyabet öyküsü mevcut olup %51.2'si sadece oral antidiyabetik almaktaydı. Hastaların %76.3'ünde hipertansiyon mevcut iken %63'ünde de hiperlipidemi vardı. Hastaların ortalama HbA1c değeri %8.35±2.22 idi. Hastalarımızın diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam ortalama puanı 2.45±0.96 olup sırasıyla psikolojik bitkinlik, hiperglisemi, psikolojik bilişsel alt boyutlarında azalıyordu. Kadınlarda diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puanı ve bütün alt boyut puanları erkeklere göre yüksek saptanmıştır. Eğitim durumuna göre diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puanı ve nörolojik, psikolojik bitkinlik, kardiyoloji ve oftalmoloji alt boyut puanlarında farklılık saptanmıştır. Okuryazar ve ilkokul mezunu gruplarında diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puanının ortaokul ve lise mezunu gruplara göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bir işte aktif olarak çalışmayan grubun göre diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puan ve tüm alt boyut puanları çalışan gruba göre yüksektir. Sağlık çalışanlarından diyabet eğitimi alan grupta diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puanı ve nöroloji dışında diğer tüm alt boyutların puanları eğitim almayan gruba göre yüksek izlenmiştir. Eşlik eden kronik hastalık varlığında diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği toplam puanı ve nöroloji, kardiyoloji, oftalmoloji alt boyut puanları yüksek izlenmiştir. Diyabet öz yönetim skalası toplam puanı 7.12±1.75 saptanmış olup puanlar sırası ile sağlık hizmetlerini kullanma, glukoz yönetimi, diyet kontrolü ve fiziksel aktivite alt boyutlarında sırasıyla azalmıştır. Kadınlarda diyabet öz yönetim skalası toplam puanı ve fiziksel aktivite alt boyut puanı erkeklere göre düşük izlenmiştir. Eğitim durumuna göre diyabet öz yönetim skalası fiziksel aktivite alt boyut puanı farklılık göstermiştir. Eğitim düzeyi yüksek olan grupta okuryazar ve ilkokul mezunu gruplara göre fiziksel aktivite alt boyut puanı daha yüksek izlenmiştir. Emekli grubun diyabet öz yönetim skalası toplam puanı diğer gruplardan yüksek bulunmuştur. Sağlık çalışanlarından diyabet eğitimi alanlarda diyabet öz yönetim skalası toplam puanı ve fiziksel aktivite dışında diğer tüm alt boyut puanları daha yüksek saptanmıştır. Oral antidiyabetik kullananlarda diyabet öz yönetim skalası toplam puanı ve glukoz yönetimi alt boyut puanı diğer gruplardan daha düşük izlenmiştir. Diyabet belirtileri kontrol listesi ölçeği kardiyoloji alt boyut puanı arttıkça diyabet öz yönetim skalası toplam puanı ve fiziksel aktivite alt boyut puanı azalmaktadır. Yaş ile beraber kan basıncı değerlerinin yükseldiği ve bel çevresinin arttığı görülmüştür. Bel ve kalça çevresi, BKİ düzeyleri arttıkça diyabet öz yönetim skalası toplam puanı azalmakta iken diyabet belirtileri toplam puanı ise artmaktaydı. Sonuç: Çalışmamızda kadınlarda diyabet belirtileri daha yüksek, öz yönetim durumu ise daha düşük saptanmıştır. Çalışmayan grupta diyabet belirtilerinin daha fazla olması çalışan grubun farkındalığının daha yüksek olmasıyla ilişkili olabilir. Diyabet eğitimi alanların hastalık öz yönetiminin daha iyi ancak belirtilerin daha aşikar olması, semptom yüklerinin daha fazla olduğu için öz yönetim farkındalığının artması ile ilişkili olabilir. Obezite belirteçleri olan BKİ, bel ve kalça çevresi arttıkça diyabetin belirtilerinin daha sık görüldüğü ve bu kişilerde diyabet öz yönetiminin de daha düşük olduğu görülmüştür. Diyabet hastalarına bütüncül yaklaşım kapsamında diyabet belirtileri ile birlikte öz yönetimin değerlendirilmesi hastalığın ve komplikasyonlarının yönetimi için gereklidir.

Özet (Çeviri)

Aim: Type 2 diabetes mellitus is a public health issue. The aim of this study is to evaluate the association of sociodemographic factors , history of diabetes mellitus , self-management skills , diabetes symptoms and metabolic parameters in patients with type 2 diabetes mellitus. Materials and Methods: In this observational, cross-sectional study, Diabetes Symptom Checklist Scale, Diabetes Self Management Questionnaire and a form developed by the researchers about history of diabetes mellitus and sociodemograpic data were applied to patients with type 2 diabetes admitted to internal medicine or family medicine outpatient clinics in a period of three months; aged 18 years or over ; had no communication disabilities and volunteered to participate by using face-to-face interview method. Waist and hip circumferences, blood pressure, height and weight were measured to calculate body mass index(BMI). Laboratory tests present in the last 3 months were obtained from hospital records. NCSS (Number Cruncher Statistical System, 2007, Kaysville, Utah, USA) software was used for statistical analysis. Results: A total of 400 patients were included to the study according to inclusion criteria. Among them 64.5% were women, 19.3% of our patients were employed, 64.8% of the patients had a history of diabetes for at least 6 years, 51.2% of the patients were taking oral antidiabetics only. While 76.3% of the patients had hypertension, 63% had hyperlipidemia. The mean HbA1c value was 8.35±2.22%. Mean total score of Diabetes Symptom Checklist was 2.45±0.96 in our patients whereas scores decreased in psychological fatigue, hyperglycemia, psychological cognitive sub-dimensions, respectively. Total score and all sub-dimension scores of Diabetes Symptom Checklist were higher in women than in men. There were differences in total score of Diabetes Symptom Checklist and neurologic, psychological fatigue, cardiology and ophthalmology sub-dimension scores according to education level. It was observed that the total score of Diabetes Symptom Checklist was higher in the literate and primary school graduate groups than in the secondary and high school graduate groups. Total score and all sub-dimension scores of Diabetes Symptom Checklist was higher in the unemployed group than in the working group. Total score and the scores of all sub-dimensions except neurology of Diabetes Symptom Checklist were higher in the group that received diabetes education from healthcare professionals than the group that did not receive any education. In the presence of concomitant chronic diseases, total score and neurology, cardiology, and ophthalmology sub-dimension scores of Diabetes Symptom Checklist were observed to be high. Total score of Diabetes Self-Management Questionnaire was found as 7.12±1.75 and the scores decreased in the sub-dimensions of health-care use, glucose management, diet control and physical activity, respectively. Total score and physical activity sub-dimension scores of Diabetes Self-Management Questionnaire were lower in women compared to men. The physical activity sub-dimension score of the Diabetes Self-Management Questionnaire differed according to the education level. The physical activity sub-dimension score was higher in the group with a high education level than in the literate and primary school graduate groups. The total score of Diabetes Self-Management Questionnaire was higher in the retired group than in the other groups. Total score and all other sub-dimension scores except physical activity of Diabetes Self-Management Questionnaire were found to be higher in the group who received diabetes education from healthcare proffesionals. Total score and glucose management sub-dimension scores of Diabetes Self-Management Questionnaire were lower in oral antidiabetic users than in other groups. As cardiology sub-dimension score of Diabetes Symptoms Checklist increases, total score and physical activity sub-dimension scores of Diabetes Self-Management Questionnaire decrease. It has been observed that blood pressure values and waist circumference increase with age. It was observed that as waist and hip circumference, BMI increase, total score of Diabetes Self-Management Questionnaire decreases whereas total score of Diabetes Symptom Checklist increases. Conclusion: In our study, diabetes symptoms were found to be higher and self-management was found to be lower in women. The higher incidence of diabetes symptoms in the unemployed group may be related to higher awareness in the working group. Although self-management was better in those who received diabetes education, their diabetes symptoms were higher which may suggest that they had a higher symptom burden and this may raise awareness about self-management. It has been observed that as BMI, waist and hip circumference, which are markers of obesity increase, diabetes symptoms are more common and general self-management decrease in these individuals. Evaluation of self-management in family medicine practice is important for the control of the disease and its complications. The evaluation of self-management skills together with the diabetes symptoms in the scope of a holistic approach to diabetes patients is necessary for management of the disease and its complications.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    796689

    COVİD-19 ile eş zamanlı tip 1 diyabetes mellitustanısı alan çocuk hastalardaki klinikbulguların araştırılması

    TYPE 1 diabetes mellitus with COVİD-19clinic in child patients with diagnosisresearching the findings

    HÜSEYİN GÜLLÜCE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HEVES KIRMIZIBEKMEZ

  2. Tez No

    769658

    Diabetes mellitus hastalarında dış tüylü hücre hasarının otoakustik emisyon ve prestin düzeyleri ile değerlendirilmesi

    Evaluation of outer HAİR cell damage in patients with diabetes mellitus with autoacustic emission and prestin levels

    ABDURRAHMAN YÜCEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Kulak Burun ve BoğazDicle Üniversitesi

    Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FERİT AKIL

  3. Tez No

    103190

    Kalp sağlığı taraması için hastane kardiyoloji polikliniğine başvuran kişilerin Tip 2 Diabetes Mellitus sıklığı ve risk faktörleri yönünden değerlendirilmesi

    The assessment of people who attended the cardiology outpatient clinic department for cardiocascular screening in the aspects of type 2 Diabetes Mellitus and risk factors

    NAFİZ BOZDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    Aile HekimliğiÇukurova Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. NAFİZ BOZDEMİR

  4. Tez No

    533130

    Beslenme ve yaşam şekli değişikliklerinin alkolik olmayan karaciğer yağlanması olan hastalardaki etkisi

    Influence of nutrition and lifestyle changes onpatients with non-alcoholic fatty liver disease

    DUYGU CEYHAN IRMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Beslenme ve Diyetetikİstanbul Okan Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHENDE ESİN ŞEKER

  5. Tez No

    665267

    Juvenil idiopatik artritli hastalarda metabolik sendrom gelişiminin değerlendirilmesi

    Evaluation of the metabolic syndrome occurance rates in patients with juvenile idiopathic arthritis

    NURHAYAT YAKUT

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Medeniyet Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MÜFERET ERGÜVEN

Geri Dön