Tanzimat Dönemi'nden 2000'li yıllara Türkçe oyun metinlerinde sömüren - sömürülen kavramı
The concept of exploiting – exploited in Turkish play texts from the tanzimat period to the 2000s
- Tez No: 687982
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜNDÜZ HAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Sömürü, Adalet, Özgürlük, Yaşam Hakkı, Tiyatro, Exploitation, Justice, Freedom, Right to Life, Theater
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Sahne Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Sömürü, ekonomide, sosyal ve siyasal alanda gücü elinde bulunduran bir bireyin, kurumun veya devletin diğer kişiler üzerinde baskı kurarak, zorla veya kendisine muhtaç bırakılarak o kişi ve kişiler üzerinden haksız kazanç elde etmesidir. Sömürü, gündelik yaşam içerisinde her alanda farklı kavramlarla karşımıza çıkmaktadır. Her insan özgür bir birey olarak doğar. Baskıdan, engellemelerden ve zorlamalardan bağımsız yaşam sürmek isteyen birey özgür bir biçimde yaşamasına engel olacak siyasal, sosyal ve ekonomik alanda sorunlarla karşılaşmıştır. Bu sorunlarla bireyin, kendi iş gücünün ve enerjisinin hor kullanılarak yaşam hakkı engellenmiş, onuru zedelenmiştir. Birey adaletsiz bir düzende toplum içerisinde kendi kişiliğini var etmeye çalışmıştır. Siyasal, ekonomik ve sosyal alanda çıkan haksızlıklar kültürel alanda da kendisini göstermeye başlamıştır. Tiyatro sanatı, gündelik yaşamda gerçekleşen olaylar karşısında haksızlığa uğrayan ve sömürülen insanların, içinde bulunduğu durumu seyircilere anlatarak kendi yaşamlarını sorgulamalarını ve bunun üzerine düşünmelerini sağlamıştır. Üzerinden haksız kazanç sağlayan kişiler sömüren haksızlığa uğrayan kişiler ise sömürülen olarak tanımlanmaktadır. Sömürü kavramı yaşanan olaylar içinde; bedensel sömürü, ekonomik sömürü, emek sömürüsü, kişinin yaşam haklarının elinden alınması, insanlık onuru, adalet – adaletsizlik ve özgürlük gibi kavramlarla meydana gelmiştir. Türkiye Tiyatrosu, Tanzimat Dönemi'nden başlayarak 2000'li yıllara kadar olan sürecinde Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet Dönemi ve Cumhuriyet kurulduktan sonra her on yıl ekonomik, siyasal, toplumsal durumları çerçevesinde bölümlere ayrılarak araştırılmıştır. Buna dayanarak bu süreç içerisinde de Türkiye Tiyatrosu'nun gelişimi sömüren-sömürülen kavramı göz önünde bulundurularak ciddi bir literatür araştırma yapılarak incelenmiştir. Türkiye Tiyatrosu'nda yazılan Türkçe oyun metinlerinden sömüren –sömürülen kavramının anlatıldığı bir oyun seçilerek bu oyun üzerinden, o oyunun yazılan dönemi, oyunun detaylarına inilerek incelenmiştir. İncelenen oyunla beraber amaçlanan hedef ise, oyunun sömüren ve sömürülenle olan ilişkisini, araştırılan döneme dair izler taşıyıp taşımadığını tespit ederek, oyunun geçtiği dönemle olan bağı çerçevesinde sömürü üzerine söylediği mesajı kanıtlamak olmuştur.
Özet (Çeviri)
Exploitation is the unfair gain of an individual, institution or state, who has power in the economy, social and political area, by exerting pressure on other persons, by force or by being dependent on them.Exploitation appears with different concepts in every field in daily life.Every person is born a free individual when he is born. He faced problems in the political, social and economic fields that would prevent the individual who wants to live independently from pressure, obstacles and coercion from living freely.With these problems, the right to life of the peson is denied was denied by the abuse of her own workforce and energy, and her dignity was damaged.The peson has tried to create his own personality in the society in an unfair environment. Political, economic and social injustices have started to arise in the cultural field.The art of theater has enabled people who are exposed to injustice and exploited in the daily life to question and reflect on their own lives by telling the audience about their situation.Persons who gain unfair advantage over another are defined as exploiters and persons who suffer from injustice are defined as exploited.The concept of exploitation is among the events experienced; It occurs with concepts such as physical economic labor exploitation, lock of one's life rights, human dignity, justice, injustice and freedom. Turkey Theater, starting from the Tanzimat period of the Tanzimat Period in the process until the 2000s, after every ten years Constitutional Monarchy and Republic established economic, political, divided into sections has been investigated in the framework of the social situation. Based on this process, taking into consideration the concept of development were examined with the exploiter-exploited Turkey Theater in serious literatüre. The development of theatre of Turkey was exammed besed on the notion of exploiter - exploited by searching the historical resources in detail. One of the plays in turkish based on the notion of exploiter - exploiled of turkey were researched by paying attentror to its time and the other details. The aim of research is to make urise whether there is a relotionship between the notion of exploiter - exploiled or not in the play that was exemined, to look at the impocts of time on the play and to fird out the message of play about the exploitation
Benzer Tezler
- 2000'li yıllarda İstanbul sahnelerinin repertuvar oluşumunda çevirinin konumu ve işlevi
The position and function of translation in the making of repertoires of Istanbul theaters in the 2000s
MELDA ENGİNSU
Doktora
Türkçe
2024
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiTiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İHSAN KEREM KARABOĞA
- Avrupa Birliği eğitim politikaları ve Türkiye'deki yabancı dil eğitimine yansımaları
European education policies and reflections on Turkish foreign language education programs
İLKER ÖZBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAHADDİN ACAT
- Günümüz Türkiye sinemasında taşra temsilleri ve mikro-iktidar ilişkileri bağlamında birey-toplum analizi: Nuri Bilge Ceylan filmleri
Analysing individual-society relations in the context of provincial representations and micro-power relations in contemporary cinema in Turkey: The movies of Nuri Bilge Ceylan
HALİL İBRAHİM KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. LÜTFİYE ZEYNEP BEŞPINAR
- Erken Cumhuriyet Dönemi'nden günümüze İstanbul'da değişen konut söyleminin reklamlar üzerinden analizi
Analysis of the changing housing discourse in Istanbul over advertisements from Early Republican Period to present
PINAR ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER
- Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi
Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic
GÜRSEL YURTSEVEN
Doktora
Türkçe
2018
MüzikYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞER