Timurlu Devleti'nde saltanat mücadeleleri
Sultanate struggles in the Timurid State
- Tez No: 689179
- Danışmanlar: PROF. DR. KAZIM PAYDAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Timurlu Devleti, Emir Timur, Mirzalar, Saltanat Mücadeleleri, Timurid State, Emir Timur, Mirzas, Sultanate Struggles
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Emir Timur tarafından 1370 yılında Semerkand merkezli kurulan Timurlu Devleti bir asırdan fazla (1370-1506) Orta Asya ve İran coğrafyasında hüküm sürmüştü. Emir Timur tarafından vücuda getirilen devlet, gerçekleştirilen başarılı seferler ile geniş coğrafyalara yayılmıştı. Tüm bu başarılar Timurlu Devleti'ni, Orta Çağ'ın en önemli Türk-İslâm devletlerinden biri haline getirmişti. 35 yıllık hükümdarlığı sırasında hâkimiyetini geniş sahalara yayan Emir Timur'un ölümü, kurmuş olduğu imparatorluk üzerinde büyük tesirler yaratmış ve Timurlu coğrafyası saltanat mücadelelerine sahne olmuştu. Emir Timur'un ölümünün ardından Timurlu mirzaları hâkimiyet mücadelesine girmişlerdi. Bu dönemde mirzalar arasında Mâverâünnehr ve Horasan, Güney Azerbaycan, Fars ve Kirman ile Azerbaycan ve Irak-ı Acem'de saltanat mücadeleleri vuku bulmuştur. Bu mücadelelerden galip çıkan Şahruh devletin varlığını 40 yıl daha kudretli bir şekilde devam ettirmişse de onun da ölümü ile birlikte yeni mücadeleler zuhur etmişti. Uluğ Bey'in hâkimiyet döneminde de saltanat mücadeleleri devam etmiş ve bu mücadeleler Uluğ Bey'in oğlu tarafından öldürülmesine kadar sürmüştü. Bu saltanat mücadeleleri Sultan Ebu Said'in, Timurlu tahtını elde etmesine kadar şiddetli bir şekilde devam etmişti. Ebu Said, kendi döneminde Timurlu Devleti'ni kısmen ihya etmeyi başarmışsa da ani ölümüyle birlikte Timurlu coğrafyası yeni mücadelelere sahne olmuştu. Son Timurlu hükümdarı Hüseyin Baykara zamanında da aralıksız süren saltanat mücadeleleri Timurlu Devleti'nin sonunu hazırlamıştı. Hüseyin Baykara her ne kadar devletin varlığını devam ettirmeye çalışmışsa da süregelen hâkimiyet mücadeleleri Timurlu Devleti'ni çöküntüye sürüklemişti. 1506 yılında Hüseyin Baykara'nın ölümü neticesinde eski ihtişamını kaybetmiş olan Timurlu Devleti, Özbeklerin aralıksız saldırıları karşısında tutunamayarak tarih sahnesinden çekilmişti. Bu tez çalışmasında Timurlu hükümdarı Emir Timur'un ölümü ile başlayıp devletin yıkılışına kadar süren saltanat mücadeleleri üzerinde durulmuştur. Meydana gelen saltanat mücadelelerinin Timurlu Devleti'ne vermiş olduğu zararlar Farsça, Arapça, gayrimüslim vakayinameler ve tetkik eserlerin verdiği bilgiler doğrultusunda derinlemesine irdelenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Founded by Emir Timur in 1370 based in Samarkand, the Timurid State had ruled over Central Asia and Iran for more than a century (1370-1506). The state, which was created by Emir Timur, was spread over wide geographies with successful expeditions. All these achievements made the Timurid State one of the most important Turkish-Islamic states of the Middle Ages. The death of Emir Timur, who spread his rule over wide areas during his 35-year reign, had a great impact on the empire he had founded, and Timurid geography was the scene of Sultanate struggles. After the death of Emir Timur, the Timurid mirzas entered into a struggle for dominance. During this period, there were Sultanate struggles between the mirzas in Mâverâünnehr and Khorasan, southern Azerbaijan, Fars and Kirman, as well as Azerbaijan and Iraq-ı Acem. Although Shahruh, who emerged victorious from these struggles, continued the existence of the state for another 40 years, new struggles appeared with his death. During Uluğ Bey's reign, the Sultanate struggles continued and these struggles continued until Uluğ Bey's son killed him. The struggles of this Sultanate continued fiercely until Sultan Abu Said obtained the throne of Timur. Although Abu Said managed to partially restore the Timurid State during his reign, with his death, Timurid geography became the scene of new struggles. During the time of the last Timurid ruler Huseyin Baykara, the continuous Sultanate struggles prepared the end of the Timurid State. Although Huseyin Baykara tried to continue the existence of the state, the ongoing struggle for dominance led the Timurid state to collapse. The Timurid State, which had lost its former glory as a result of the death of Huseyin Baykara in 1506, was unable to hold on to the continuous attacks of the Uzbeks and withdrew from the historical scene. VIII This thesis focused on the Sultanate struggles that began with the death of the Timurid ruler Emir Timur and lasted until the fall of the state. Persian, Arabic, nonMuslim cases and studies of the damages caused by the Sultanate struggles to the Timurid State were tried to be examined in depth in accordance with the information provided by the works.
Benzer Tezler
- Timurlu Devleti'nde Mirzalar ve Mirzalık Kurumu
İn the Timurid state Mirza's and Mirzalık İnstitution
SELİM AYDIN
- Babürler Devleti'nde askerî teşkilat (1526-1605)
Military organization of the Baburid (Mughal) State (1526-1605)
BURHAN İZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Tarihİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ AHMETBEYOĞLU
- Timurlu Devleti'nde hanedan üyelerinin katli
The murder of dynasty members in the Timurid State
KÜBRA TÜTMEZ
- Timurlu Devletinde vezirler ve vezirlik kurumu
Viziers and vizierate foundation in Timurid State
ALİ RIZA YAĞLI