Hayrullah Efendi Tarihi'nin X. cilt transkripsiyonu ve değerlendirmesi
The transcription and analyse of vol. X, Hayrullah Efendi's History
- Tez No: 692425
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDULHALUK MEHMET ÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Hayrullah Efendi, Tarih, Transkripsiyon, Hayrullah Efendi, Hıstory, Hıstography Transcription
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 230
Özet
Araştırmacılar Osmanlı Tarihini kaleme alırken güvenilir kaynak bulmakta sıkıntı zaman zaman çekmiştir. Kaynak güvenilirliğinin az olması tarih yazımının sorgulanmasına ve tarih yazımının geliştirilmesine sebep olmuştur. XIX. Yüzyılda Osmanlı'da Batı'dan örnek alınarak eserler yazılmıştır. Bazı eserler yazım metodundan dolayı öne çıkmıştır. Ulema sınıfı müellifleri eserlerinde en eski kaynaklardan faydalanarak kısmen bu sıkıntıyı ortadan kaldırmıştır. Hayrullah Efendi XIX. Yüzyıl'ın önemli bilim insanlarındandır. Hekimbaşı olarak görev yapmıştır. Ulema bir aileye mensuptur. Çeşitli görevler yapmış ve Avrupa'yı incelemiştir. Çok yönlüdür. Hayatının belirli bir döneminden sonra Osmanlı Tarihi üzerine kapsamlı kaynaklardan oluşan çalışmalar meydana getirmiştir. Araştırmalarında Yahşi Fakih 'ten yararlanarak Osmanlı müelliflerini de incelemiştir. Yerli kaynaklar yanında yabancı kaynakları da kullanmıştır. Vakanüvislerden farklı olarak dünya tarihi ile ilgilenmiştir. İncelediği dönemin ünlü hükümdarlarından bahsederek tarihi olayları farklı açıdan değerlendirmiştir. Eserlerinde fikirlerinden bahsetmiştir. Yorum yapmıştır. Disiplinler arası görüşlerden yararlanmıştır. Osmanlı Tarihi'nin bilimsel yöntemlerle kaleme alınması gerektiğini, kapsamlı bir anlatıma ihtiyaç olduğunu düşünmüştür. 1851-1866 yılında Osmanlı Tarihi adlı eserini yazmıştır. XXXII Cilt olarak tasarladığı eserinin ancak ilk XV Cildini tamamlayabilmiştir. Onu örnek alan Ali Şevki Hayrullah Efendi'nin eserini devam ettirmiştir. Eser XVIII. Cilde kadar yazılmıştır. Eser üzerinde Ali Şevki'den sonra etraflıca çalışma yapılmamıştır. Hayrullah Efendi'nin“Osmanlı Tarihi”nin ciltleri ayrıntılı şekilde incelenmemiştir. Bu doğrultuda yükseliş dönemini, I. Selim'in saltanatını konu edinen Hayrullah Efendi'nin Osmanlı Tarihi'nin X. Cildi transkribe edilmiştir. Transkribe edilen metin incelenmiştir ve neden sonuç metodu kullanılarak değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma görsel verilerle desteklenmiştir.
Özet (Çeviri)
Researchers always had some trouble finding reliable sources while searching and writing the Ottoman History. The low reliability of the source has led to the questioning of historiography and the development of historiography. XIX of historiography, with the development of the century, some works have come to the fore. In the XIX. century, some works were written in the Ottoman Empire by taking the example from the West. Some of them have come to the fore because of their writing method. The authors of ulema class partially eliminated this problem by making use of the oldest sources in their works. Hayrullah Efendi is one of the most important scientists of the XIX. He worked as Chief Physician. His family belonged to Ulema class. He studied in Europe and did various tasks during his study. He is versatile. After a certain period of his life, he created the studies consisting of comprehensive sources on Ottoman History. He also examined Ottoman authors by making use of Yahşi Fakih in his research. He used foreign resources as well as domestic resources. Unlike chroniclers, he was interested in world history. He talked about the famous rulers of the period that he studied and evaluated the historical events from a different perspective. He talked about his ideas many times in his works. He made a comment. He benefited from interdisciplinary views. He thought that Ottoman History should be written with scientific methods and that a comprehensive narrative was needed. He wrote the Ottoman History in 1851-1866. He could only complete the first XV Volume of his work, which he designed as Volume XXXII. Ali Şevki continued the work of Hayrullah Efendi, taking his work as an example. He wrote until XVIII Volume. There was no detailed study on the work after Ali Şevki. The volumes of Hayrullah Efendi's“Ottoman History”have not been examined in detail. In this direction, the X. Volume of the Ottoman History of Hayrullah Efendi, which deals with the ascension period and the reign of Selim I, has been transcribed. The transcribed text was examined and evaluated using the cause and effect method. The study was supported by visual data.
Benzer Tezler
- Şeyhülislam Hasan Hayrullah Efendi'nin hayatı ve siyasi faaliyetleri
Shaykh al-islam Hasan Hayrullah Efendi's life and political activites
İBRAHİM AKKURT
- Tanzimat devri hekimi Hayrullah Efendi'nin hayatı ve eserleri
Başlık çevirisi yok
ZUHAL ÖZAYDIN
Doktora
Türkçe
1990
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AYTEN ALTINTAŞ
- Historical writing in the late Ottoman Empire: global encounters and historical experiments of Hayrullah Efendi
Geç Osmanlı İmparatorluğu'nda tarih yazımı: Hayrullah Efendi'nin küresel karşılaşmaları ve tarihsel deneyleri
CAN VEYSELGİL
Doktora
İngilizce
2018
TarihBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ÖZTÜRKMEN YILMAZ
DOÇ. DR. MELTEM TOKSÖZ YALÇIN
- Sultan II. Abdülhamid'e düzenlenen suikastlar ve ihbarlar
The assasination attempt on Abdulhamid II
HAMİYET KÜÇÜKYAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞÜKRİYE PINAR ÖZYALVAÇ