Kırgızistan'da toplum temelli turizmin bölgesel kalkınmadaki rolü: Bir karma yöntemler araştırması
Кыргызстандагы коомчулукка негизделген туризмдин аймактык өнүгүүдөгү ролу: аралаш методдор аркылуу изилдөө
- Tez No: 693332
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TOLGA GÖK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Turizm, Tourism
- Anahtar Kelimeler: Toplum temelli turizm, bölgesel kalkınma, kırsal turizm, Kırgızistan, karma yöntemler araştırması
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Toplum temelli turizm (TTT), kırsal toplum açısından ekonomik öneminin yanı sıra zengin kültürel ve doğal turizm kaynaklarına sahip alternatif bir gelir kaynağıdır. Ancak toplum temelli turizmin bölgesel ekonomi üzerindeki etkilerinin gözardı edildiği ve yeteri kadar önemsenmediği son yıllarda görülebilmektedir. Bu çalışmada Kırgızistan'da toplum temelli turizmin bölgesel kalkınmadaki etkisinin ve rolünün değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda toplum temelli turizmin bölgesel kalkınmaya ekonomik, kültürel, çevresel ve sosyal etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma yöntemi olarak karma yöntemler araştırması (Mixed methods research) tercih edilmiştir. Bu yöntem kapsamında hem nitel hem de nicel araştırma yöntemine başvurulmuştur. 12.05.2019 - 25.04.2020 tarihleri arasında yürütülen araştırmada, nitel verilerin toplanmasında yarı-yapılandırılmış görüşme formu, nicel verilerin toplanmasında ise anket formundan yararlanılmıştır. Çalışmada nicel veriler, Kırgızistan'da faaliyet gösteren Kırgızistan Toplum Temelli Turizm Derneği (Kyrgyz Community Based Tourism Association-KCBTA) bölge ofislerinden alınan bilgiler doğrultusunda TTT faaliyetlerinin yapıldığı Issık-Göl, Narın, Çüy, Calal-Abad, Oş ve Talas bölgelerinde üye kuruluşların 157 çalışanından anket yardımıyla elde edilmiştir. Verilerin analizlerinde SPSS for Windows 24.0 istatistik paket programı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçeklerin güvenirliği Cronbach's Alpha testi, yapı geçerliliği ise faktör analizi testleri ile kontrol edilmiştir. Nitel verilerin toplanmasında ise yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Alanında uzman 16 katılımcı ile yüz yüze ve telefon üzerinden bu görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Verilere ilişkin kodlamalar yapılmış ve görüşmecilerin ifadeleri belirli temalar altında toplanarak tablolaştırılmış ve yorumlanmıştır. Hem nitel hem de nicel veri toplama araçlarında ortak olarak 4 soruya yer verilmiştir. Bu araştırma soruları toplum temelli turizmin bölgesel kalkınma açısından ekonomik, kültürel, çevresel ve sosyal etkilerine dairdir. Ayrıca nitel veri toplama aracında, toplum temelli turizmin genel etki düzeyini, yeterlilik düzeyini ve uygulanmasına ilişkin önerileri belirlemeye yönelik araştırma sorularına da yer verilmiş ve değerlendirmeler yapılmıştır. Karma yöntemler araştırmasının uygulanmasında dikkat edilmesi gereken hususlardan birisi bulguların entegre edilerek nicel ve nitel verilerin birlikte değerlendirilmesidir. Bu çerçevede, çalışmanın sonuç ve öneriler bölümünde nicel ve nitel verilere ilişkin değerlendirmeler yapılmış ve elde edilen bulgulara göre nicel ve nitel verilerin birbirini desteklediğine dair sonuçlara ulaşılmıştır. Bu da çalışmanın güçlü bir yönünü oluşturmaktadır. Toplum temelli turizmin bölgesel kalkınma açısından ekonomik, kültürel, çevresel ve sosyal etkilerine ilişkin nitel ve nicel bulguların olumlu yönde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca nitel veri toplama aracında ifade edilen, TTT'in genel etki düzeyinin oldukça yüksek olduğu görülürken, yeterlilik düzeyinin daha düşük olduğu sonucuna ulaşılmıştır. TTT'in geliştirilmesine ilişkin önerilerin ortaya konulması amacıyla sorulan soruya verilen cevaplar, bu çalışma kapsamında araştırmacıların TTT'in gelişmesine yönelik önerilerini de teşkil etmektedir. Bu öneriler şunlardır; devlet TTT'in gelişmesini teşvik etmeli, bölgelerde altyapı geliştirilmeli, daha fazla kültür turları düzenlenmeli, bölgelerde festival vb. etkinliklerin sayısı artırılmalı, bölgelerde sosyal amaçlı faaliyetler artırılmalı, alternatif turizm türlerine yönelmeli, yerel yönetimler bölgelerde aktif roller üstlenmeli, bölgelerde yönelik TTT faaliyetlerine yönelik reklam ve tanıtıma ağırlık verilmeli, yerel halkın ekoloji bilgisi geliştirilmeli, eko turlara daha fazla önem verilmeli ve koruma alanlarındaki ekolojik faaliyetlerin devam ettirilmesi sağlanmalıdır.
Özet (Çeviri)
Kooмчулукка негизделген туризм (КНТ) айылдык коомго байланыштуу, ошондой эле бай маданий жана табигый туристтик ресурстар боюнча, анын экономикалык мааниси менен кирешенин альтернативдик булагы болуп саналат. Бирок, акыркы жылдары, коомчулукка негизделген туризмдин аймактык экономикага тийгизген таасирине көңүл бурулбай баалана электигин байкоого болот. Бул изилдөөдө Кыргызстандагы аймактык өнүгүүдөгү коомчулукка негизделген туризмдин таасирин жана ролуна баа берүү максаты коюлган. Бул максатта, коомчулукка негизделген туризмдин аймактык өнүгүүгө экономикалык, маданий, экологиялык жана социалдык таасирин аныктоого аракет жасалды. Артыкчылыктуу түрдө аралаш методу(Mixed methods research) изилдөө методу катары кабыл алынды. Бул методдун чегинде сапаттык жана сандык изилдөө ыкмалары колдонулган. 12.05.2019 - 25.04.2020 аралыгында жүргүзүлгөн изилдөөдө сапаттуу маалыматтарды топтоо үчүн жарым структуралуу маектешүү формасы, ал эми сандык маалыматтарды чогултуу үчүн анкета формасы колдонулган. Изилдөөдө, сандык маалыматтар, Кыргызстанда иштеп жаткан Коомчулукка негизделген Туризм Ассоциациясынын (KCBTA) аймактык бөлүмдөрүнөн алынган маалыматка ылайык, КНТдин иш-чаралары жүргүзүлүп жаткан Иссык-Көл, Нарын, Чүй, Жалал-Абад, Ош жана Талас аймактарындагы мүчө уюмдардын 157 кызматкеринен алынды. Маалыматтарды талдоодо SPSS for Windows 24.0 статистика пакети колдонулган. Изилдөөдө колдонулган масштабдардын ишенимдүүлүгү Cronbach's Alpha тести менен, ал эми фактордун анализ тесттери менен структуралык негиздүүлүгү текшерилди. Сапаттуу маалыматтарды чогултуу үчүн жарым структуралуу маектешүү формасы колдонулган. Бул маектер өз тармактары боюнча 16 адис менен бетме-бет жана телефон аркылуу жүргүзүлдү. Маектешүүнүн натыйжасында алынган маалыматтар контент-анализге алынды. Маалыматтарды коддоо жүргүзүлүп, маектешкендердин билдирүүлөрү белгилүү бир темалар боюнча топтоштурулуп, таблицага которулуп, чечмеленди. 4 суроо сапаттуу жана сандык маалыматтарды чогултуу шаймандарына киргизилген. Бул изилдөө суроолору аймактык өнүгүүгө коомчулукка негизделген туризмдин экономикалык, маданий, экологиялык жана социалдык таасири жөнүндө. Мындан тышкары, коомчулукка негизделген туризмдин жалпы таасир деңгээлин, компетенттүүлүктүн деңгээлин жана ошондой эле аны жүзөгө ашыруу боюнча сунуштарды аныктоо үчүн маалыматтарды чогултуунун сапаттуу шаймандарына изилдөө суроолору киргизилген жана баалоо жүргүзүлгөн. Аралаш методдорду изилдөөдө колдонула турган маселелердин бири - табылгаларды интеграциялоо жана сандык жана сапаттык маалыматтарды чогуу баалоо. Ушул алкакта, изилдөөнүн жыйнтыктар жана сунуштар бөлүмүндөгү сандык жана сапаттык маалыматтарга карата баалоо жүргүзүлүп, жыйынтыктар боюнча сандык жана сапаттык маалыматтар бири-бирин колдойт деген тыянак чыгарылды. Бул изилдөөнүн күчүн көрсөтөт. Коомчулукка негизделген туризмдин аймактарды өнүктүрүү жагынан экономикалык, маданий, экологиялык жана социалдык таасирлерине байланыштуу сапаттык жана сандык жыйынтыктар оң деп табылды. Мындан тышкары, KHT'дин сапаттуу маалыматтарды чогултуу шайманында чагылдырылган жалпы таасир деңгээли бир топ жогору болсо дагы, компетенттүүлүктүн деңгээли төмөн деген жыйынтыкка келишкен. КНТ'дин иштерин жакшыртуу боюнча сунуштарды ачыктап беришине байланыштуу берилген суроого алынган жооптор, изилдөөчүлөрдүн ушул изилдөөнүн алкагында КНТ'ди жакшыртуу боюнча сунуштарын түзөт. Бул сунуштар төмөнкүдөй; мамлекет КНТды өнүктүрүүгө түрткү бериши керек, аймактарда инфраструктура өнүгүшү керек, көбүрөк маданий турлар уюштурулуш керек, аймактарда фестивалдар ж.б. иш-чаралардын санын көбөйтүү керек, аймактарда социалдык иш-чараларды көбөйтүү керек, альтернативдүү туризмдин түрлөрүн багыттоо керек, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары аймактарда активдүү роль ойношу керек, аймактардагы КНТ иш-чараларын жарнамалоо жана илгерилетүү керек, жергиликтүү элдин экологиялык билимин жогорулап, экологиялык турларга көбүрөөк маани берип, корголуучу аймактарда экологиялык иш-аракеттерди жүргүзүү керек. Ачкыч сѳздѳр: Коомчулукка негизделген туризм, аймактык өнүгүү, айылдык туризм, Кыргызстан, аралаш метод изилдөөсү
Benzer Tezler
- Eturizm temelli dijital platform ve uygulamaların kullanımının değerlendirilmesi: Kırgızistan örneği
Туризм индустриясында колдонулган санарип платформаларды жана тиркемелерди талдоо: Кыргызстандын мисалында
SALİMA SEİTAKHUNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TurizmKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği ve Otelcilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNTEKİN ŞİMŞEK
- Eğitimde kalite yönetimi: Kırgızistan yüksek öğretim kurumlarının örneği
Менеджмент качества образования: на примере высших учебных заведений кыргызской республики
ANARA MOMUNALİYEVA
Doktora
Kırgızca
2020
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ANARKÜL URDALETOVA
- Алуу жана колдонуучулардынканааттануусун баалоо:бишкек шаарындаэмпирикалык изилдөө
E-devletin benimsenmesi ve kullanıcı memnuniyetinin değerlendirilmesi: Bişkek şehrinde ampirik bir araştırma
ACAR ŞARŞENKADIROVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2024
İşletmeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZAMAT MAKSÜDÜNOV
- Kırgızlar'da doğum ritüelleri ve onun tarihi izleri (Oş ve Talas örneği)
Кыргыздарда бала төрөлүү салты жана анын тарыхый мааниси (ош жана талас мисалында)
GULİRA EŞENALİYEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2013
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Olcobay KARATAYEV
- Кыргыз философиясындагы адилеттүүлүк маселеси
Kırgız felsefesinde adalet konusunun analizi
ELİZA ERNİSBEK KIZI
Yüksek Lisans
Kırgızca
2020
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAMGIRBEK BÖKÖŞOV