Sosyal anksiyetede anksiyete duyarlılığı, çocukluk çağı travmaları ve erken dönem uyumsuz şemalar
Anxiety sensitivity, childhood trauma and early maladaptive schemas in social anxiety
- Tez No: 694642
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LÜTFİYE SÖĞÜTLÜ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Sosyal anksiyete, sosyal kaygı, anksiyete duyarlılığı, çocukluk çağı travmaları, erken dönem uyumsuz şemalar, social anxiety, anxiety sensitivity, childhood trauma, early maladaptive schemas
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Hamidiye Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Amaç: Bu araştırmanın amacı, sosyal anksiyete, anksiyete duyarlılığı, çocukluk çağı travmaları, erken dönem uyumsuz şemalar arasındaki ilişkiyi ve sosyal anksiyete ile çocukluk çağı travmaları arasındaki ilişkideki anksiyete duyarlılığı ve erken dönem uyumsuz şemaların aracı rolünü incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya 18-65 yaşları arasında 246 erkek ve 193 kadın olmak üzere toplam 439 kişi katılmıştır. Kişisel Bilgi Formu ile katılımcıların sosyo-demografik bilgileri alınmıştır. Sosyal anksiyeteyi ölçmek için Liebowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği (LSAÖ), anksiyete duyarlılığını ölçmek için Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 (ADİ-3), çocukluk çağı travmalarını belirlenmesi için Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği (CTQ-33) ve erken dönem uyumsuz şemaların belirlenmesi için Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YSQ-SF3) kullanılmıştır. Bulgular: Yapılan analizlerde, sosyal anksiyete ile çocukluk çağı travmaları (duygusal istismar, duygusal ihmal, aşırı koruma-kontrol, cinsel istismar ve toplam), erken dönem uyumsuz şemalar (duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon/güvensizlik, duyguları bastırma, onay arayıcılık, iç içe geçme/bağımlılık, ayrıcalıklılık, kendini feda, terk edilme, cezalandırılma, kusurluluk, hastalık ve zarar karşısında dayanıksızlık ve toplam) ve anksiyete duyarlılığı (fiziksel, bilişsel, sosyal belirti ve toplam) arasında anlamlı ilişki olduğu gözlenmiştir. Çocukluk çağı travmaları ile sosyal anksiyete arasındaki ilişkide anksiyete duyarlılığı ve erken dönem uyumsuz şemaların (duygusal yoksunluk, başarısızlık, karamsarlık, sosyal izolasyon/güvensizlik, duyguları bastırma, onay arayıcılık, iç içe geçme/bağımlılık, ayrıcalıklılık/yetersiz özdenetim, kendini feda, terk edilme, kusurluluk, hastalık ve zarar karşısında dayanıksızlık ve toplam) aracı rolü olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Sonuç: Mevcut çalışma sosyal anksiyetede anksiyete duyarlılığı, çocukluk çağı travmaları ve erken dönem uyumsuz şemalar ilişkisini inceleyen ilk araştırma olması niteliğiyle literatüre katkı sağlamaktadır. Ayrıca sosyal anksiyete ile ilişkili patolojilere dair terapi süreçlerine katkı sağlamak açısından aracı değişkenlerin rolünün incelenmesinin önemli olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Aim: The purpose of the study was to investigate the relationship between social anxiety, anxiety sensitivity, childhood trauma and early maladaptive schemas and the mediator role of anxiety sensitivity and early maladaptive schemas on the relationship between social anxiety and childhood trauma. Materials and Methods: The sample included 439 (246 male and 193 female) participants whose age between 18-65. The Personal Information Form was used to obtain socio-demographic information. Social anxiety was measured by Liebowitz Social Anxiety Scale, anxiety sensitivity was measured by Anxiety Sensitivity Index-3, childhood trauma was measured by Childhood Trauma Questionnaire (CTQ-33) and early maladaptive schemas were measured by Young Schema Questionnaire-Short Form-3 (YSQ-SF3). Results: The statistical analyses revealed that social anxiety had significant relationships with childhood trauma (emotional abuse, emotional neglect, overprotection-overcontrol, sexual abuse and total), early maladaptive schemas (emotional deprivation, failure, negativity, social isolation, emotional inhibition, approval-seeking, enmeshment, insufficient self-control, self-sacrifice, abondenment, punitiveness, defectiveness, vulnerability to harm or illness and total), and anxiety sensitivity (physical, cognitive, social symptom and total). There was a mediator role of anxiety sensitivity and early maladaptive schemas (emotional deprivation, failure, negativity, social isolation/abuse, emotional inhibition, approval-seeking, enmeshment/dependence, entitlement/insufficient self-control, self-sacrifice, abondenment, defectiveness, vulnerability to harm or illness and total) on the relationship between social anxiety and childhood trauma. Conclusion: The current study is the first study examining the relationship between social anxiety, anxiety sensitivity, childhood trauma and early maladaptive schemas. It is believed that it will be important to study the role of mediator variables in terms of contributing to the therapeutic processes of pathologies associated with social anxiety.
Benzer Tezler
- Psoriasis hastalarında çocukluk çağı travmaları, emosyon regülasyonu ve dayanıklılık
Childhood traumas, emotion regulation and resilience in psoriasis patients
BEDRİYE İLKAY AYGÜL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Dermatolojiİnönü ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ESRA PORGALI ZAYMAN
- Çocukluk çağı travmatik yaşantılarının yetişkinlikteki psikopatolojik belirtilerle ilişkisi: Ağ analitik bir inceleme
Relationship of psychopathological symptoms in adulthood with childhood trauma: A network analysis
ÜLKÜ GÜREŞEN
Doktora
Türkçe
2022
PsikolojiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM GÜNSELİ DEREBOY
- Çocukluk çağı travmalarının akılcı olmayan inançlar ve psikopatolojik belirtiler ile ilişkisinin incelenmesi
The relationship between childhood traumas, irrational beliefs and psychopathological symstoms
ÖZGENUR KAYA
- Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlüğün düzenleyici rolünün incelenmesi
Investigation of the moderating role of intolerance of uncertainty in the relationship between childhood trauma and post traumatic stress symptoms in university students
DUYGU TÜZÜN
- Çocukluk dönemi istismar öyküsünün anksiyeteye, anksiyete duyarlılığına ve akademik başarıya etkisi: Bir üniversite örneği
The effect of childhood abuse story on anxiety, anxiety sensitivity and academic achievement: A university sample
MERVE YEKTA ATEŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Aile Hekimliğiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESRA MELTEM KOÇ