Metalik bir maden yatağında tenör dağılımı benzetimi yapılarak maden bloklarının kazılma olasılıklarının tahmini
Estimation of exploitation probabilities of metalic mine blocks by simulating the grade distribution
- Tez No: 694694
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT ATALAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Tez çalışması, bir altın yatağının jeoistatistiksel yöntemlerle incelenmesini içermektedir. Değişkenliğin gerçekçi olması, belirsizliklerin karakterize edilebilmesi ve aykırı değerlerden etkilenmemesi adına yatağın benzetimi yapılmıştır. Analize hazır kompozit verilerinden katı model elde edilip sınırlar içerisine blok model tanımlanmıştır. Kompozit verilerin tahmin edilecek alana oranla hacimce çok düşük olması, o alanda bir belirsizlik oluşturur. Tenördeki bu belirsizliğin ortaya koyulmasında ve konuma bağlı değişkenliği yeniden üretme amacıyla benzetim yöntemlerinden, doğrudan ardışık benzetim yöntemi kullanılmıştır. Ham verilerin herhangi bir veri dönüşümünü gerektirmeden mekânsal dağılımını karakterize edebilen Doğrudan Ardışık Benzetim Benzetim (Direct Sequencial Simulation (DSS)) yöntemi uygulanmıştır. Benzetimlerin kullanılabilirliğinin belirlenmesi için, benzetim ortalamalarının ve variogramlarının doğruluğu test edilmiştir. Uygun olmayan benzetim sonuçları yerine yeni benzetimler üretilerek benzetim sayısı 100'e tamamlanmıştır. Yüzeye yakın cevherleşme görülen yataklarda ekonomik karlılığı belirlemek adına en yaygın açık ocak optimizasyon yöntemi Lerch & Grossman yaklaşımıdır. Bu yaklaşımla nihai sınırların ortaya koyulabilmesi için en önemli parametrelerden birisi ilgili maden bloklarının tenör değerleridir. Tenör değerlerindeki belirsizliklerin nihai sınırlar üzerindeki etkisinin modellenebilmesi amacıyla her bir benzetim sonucu üzerinden optimizasyonu yapılmıştır. Tenör değer aralıklarının tahminiyle, farklı ekonomik öneme sahip birden çok ocak geometrisi ortaya çıkmıştır. Değerlendirmeler sonucu kazılma olasılıkları hesaplanmıştır. Böylece, mevcut kaynakların daha verimli üretilebilmesi için tenör belirsizliklerine karşı çeşitli risk analizleri yapılabilir.
Özet (Çeviri)
The thesis study covers the investigation of a gold deposit using geostatistical methods. In order to improve the variability that orebody was simulated, to characterize the uncertainties and not be affected by outliers. A solid model was created from the composite data available for analysis and a block model was defined within the area. The fact that the amount of composite data is very low in volume compared to the area to be estimated leads to an uncertainty in that area. In order to assess spatial uncertainty in grade and to reproduce regional variability, DSS method is used. DSS can characterize the spatial distribution of raw data without requiring any data transformation. To determine the usability of the simulations, the accuracy of the simulation averages and variograms were tested. Instead of inappropriate simulation results, new simulations were produced and the number of simulations was completed to 100. Lerch & Grossman approach is the most common open pit optimization method to determine economic profitability in deposits with sub-surface mineralization. With this approach, one of the most important parameters for revealing the ultimate pit limits is the grade values of the relevant mineral blocks. In order to model the effect of the uncertainties in grade values on the final limits, each realization of simulation was optimized. With the prediction of grade ranges, multiple open pit geometries with different economic importance were obtained. Excavation probabilities were calculated as a result of the evaluations. Thus, various risk analyzes can be made against grade uncertainties in order to produce available resources more efficiently.
Benzer Tezler
- Kaynak/rezerv raporlama aşamalarının ekonomik ve jeoistatistiksel yöntemlerle analizi
Analysis of resource/reserve reporting stages by economic and geostatistical methods
FURKAN KEREM KASA
Doktora
Türkçe
2021
Maden Mühendisliği ve MadencilikÇukurova ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET DAĞ
- Optimization in metalic underground mine design
Yeraltı metalik maden tasarımı optimizasyonu
VICTOR ABEL MASSAWE
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Maden Mühendisliği ve MadencilikDokuz Eylül ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET HAKAN ONUR
- Ore genetic study of the Gadabay gold-copper deposit, Azerbaijan
Gedebey altın-bakır yatağı (Azerbaycan)'nın cevher jenez çalışması
ARZUMAN RIZVANOGHLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN ÇİFTÇİ
- Küre masif zengin bakır cevherinin basınç altında çözündürülmesi
Pressure leaching of Küre massive rich copper ore
KUDRET TAHSİN PEREK
Doktora
Türkçe
2003
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher-Kömür Hazırlama ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ARSLAN
- Bakacak- Hendek (Sakarya) bölgesi metalik maden yatağının jeofizik ve uzaktan algılama yöntemleri ile incelenmesi
Detection of geological structures by remote sensingmethods using satellite images
FAZLI AHMET ZENGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Jeofizik MühendisliğiSakarya ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜNAY BEYHAN